Ο Νάρκισσος προέρχεται από την ελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε τον εαυτό του, όταν είδε την εικόνα του στο καθρέφτισμα των νερών μίας πηγής.
Η γοητεία που άσκησε πάνω του η αντανάκλαση του ειδώλου του ήταν τόσο μεγάλη, που του δημιούργησε ανικανοποίητο πάθος για τον ίδιο του τον εαυτό και τελικά τον οδήγησε στο θάνατο.
Το φαινόμενο του Ναρκισσισμού
Το φαινόμενο του ναρκισσισμού εμφανίζεται τόσο σε κοινωνικό όσο και σε ατομικό επίπεδο.
Όταν δηλαδή, η εικόνα υπερέχει της ύπαρξης.
“Πιο απλά, όταν η αυτοεκτίμηση ενός ατόμου ή μιας κοινωνικής ομάδας πηγάζει από την ανωτερότητα τους σε σύγκριση με τους άλλους.
Και όχι από τις ιδιότητες της ύπαρξης τους καθαυτές“, αναφέρει η Γεωργία Κορδώνη, ψυχολόγος.
Έτσι, το άτομο προσπαθώντας να πετύχει την ανωτερότητα αυτή μπαίνει σε ένα παιχνίδι αέναης αναζήτησης της τελειότητας σε σχέση με την εικόνα, την ισχύ και τον θαυμασμό των άλλων.
Η αναζήτηση αυτή είναι αέναη, γιατί το άτομο πάντα εξαρτάται από την αναγνώριση των άλλων.
Οι νάρκισσοι χρησιμοποιούν τους άλλους ανθρώπους – Δεν τους αγαπούν πραγματικά
“Το ίδιο δεν μπορεί να αποδεχτεί τον αυθεντικό του εαυτό με τα ελαττώματα και τα προτερήματα του.
Οι άλλοι άνθρωποι γύρω του χρησιμοποιούνται ως στηρίγματα, που συντηρούν τον ναρκισσισμό του και δεν τους αγαπά ποτέ πραγματικά”, εξηγεί η κ. Κορδώνη.
Κοινωνικός Ναρκισσισμός
Ο τύπος του κοινωνικού ναρκισσισμού έχει ερευνηθεί πρόσφατα. Για τον ατομικό ναρκισσισμό γνωρίζουμε πολλά, αλλά για τον κοινωνικό ναρκισσισμό δεν γνωρίζουμε ακόμα τόσα.
Ο κοινωνικός ναρκισσισμός έχει αναδειχθεί από κοινωνιολόγους και ψυχολόγους, ως ένα από τα κυρίαρχα κοινωνικά φαινόμενα στις μέρες μας.
Η ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας έχει φέρει μαζί της την μεγάλη προβολή προτύπων από τα ΜΜΕ, τον κινηματογράφο, το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα.
Τα κυρίαρχα πρότυπα σήμερα είναι η εξωτερική ομορφιά, η νεότητα, το κοινωνικό status και το χρήμα.
“Όποιος άνθρωπος τα κατέχει αυτά σήμερα θεωρείται ανώτερος από τους άλλους, που δεν τα έχουν.
Για παράδειγμα η απόκτηση ακριβών αγαθών, όπως ένα κινητό ή αυτοκίνητο μιας συγκεκριμένης μάρκας, κάνει τα άτομα να νιώθουν το αίσθημα της ανωτερότητας και της ευεξίας και να θεωρούν πως ανήκουν σε μια κοινωνική ομάδα ανώτερη από άλλους“, σημειώνει η κ. Κορδώνη.
Κοινωνικά δίκτυα
Ζούμε στην εποχή, όπου η προβολή της ευτυχίας και της ομορφιάς από τα social media γίνεται σε κάθε κλάσμα του δευτερολέπτου.
Ανοίγοντας ένα κοινωνικό δίκτυο σήμερα και κάνοντας μια «βόλτα» ανάμεσα στους χρήστες και τις προβαλλόμενες εικόνες παρατηρούμε, πως η πλειοψηφία των ανθρώπων παρουσιάζονται ως όμορφοι, γυμνασμένοι, πλούσιοι και ευτυχισμένοι.
Το να πετύχει κανείς σήμερα να βγάλει μια ωραία φωτογραφία αναδεικνύοντας την ομορφιά του ή ένα αγαθό που μόλις απέκτησε, έχει γίνει κομβικής σημασίας ζήτημα.
Ζώντας για την δημιουργία της τέλειας εικόνας του εαυτού
“Ο άνθρωπος πια σπαταλά καθημερινά πολύ χρόνο για να δημιουργήσει την τέλεια εικόνα για τον εαυτό του.
Για να αποκτήσει την καλύτερη δουλειά. Για να βγάλει περισσότερα χρήματα.
Και όλα αυτά με γνώμονα και πάλι τον εαυτό του, έχοντας ξεχάσει πότε ασχολήθηκε για τελευταία φορά με τον συνάνθρωπο του πραγματικά”, επισημαίνει η κ. Κορδώνη.
Η κοινωνία και πώς ενθαρρύνει τον κοινωνικό ρατσισμό
Η ίδια η κοινωνία σήμερα ενθαρρύνει αυτές τις συμπεριφορές καλλιεργώντας τις ρηχές και επιφανειακές σχέσεις με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό μας.
Γιατί δεν είναι κακό κανείς να ασχολείται με τον εαυτό του, εμβαθύνοντας στην προσωπική του ανάπτυξη και καλλιέργεια.
Μη ωφέλιμο, όμως, είναι να ασχολείται κανείς συνεχώς με την δημιουργία της τέλειας εικόνας που θα παρουσιάσει, κερδίζοντας έτσι τον θαυμασμό των άλλων.
Η κοινωνία σήμερα υποστηρίζει και εξιδανικεύει την προβολή μιας ωραιοποιημένης και επεξεργασμένης εικόνας του εαυτού μας.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός, που το 2018 εγκαινιάστηκε στην Κολωνία ένα διαδραστικό μουσείο που δεν εκθέτει τίποτα.
Οι επισκέπτες πληρώνουν, το όχι ευκαταφρόνητο εισιτήριο των 29 ευρώ, απλά για να σκηνοθετήσουν τον εαυτό τους και να βγάλουν σέλφι.
Στο επίκεντρο, λοιπόν, μια άλλη μια φορά βρίσκεται ο επισκέπτης και ο εαυτός του.
-Οικογένεια και η διαιώνιση των ναρκισσιστών
Το πιο τρομερό σε όλο αυτό είναι πως μια γενιά ναρκισσιστών θα γεννήσει μια άλλη γενιά ναρκισσιστών λόγω του σημερινού εξουθενωτικού τρόπου ζωής των ανθρώπων.
“Τα άτομα πρέπει συνεχώς να βγάζουν χρήματα, ώστε οι άλλοι να τους θαυμάζουν και να αποκτούν περισσότερα αγαθά, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Αυτό κατ’ επέκταση δεν τους αφήνει το περιθώριο να ασχοληθούν ουσιαστικά με τα παιδιά τους και να δημιουργήσουν συνθήκες ζεστασιάς, φροντίδας, ορίων και υγιούς κοινωνικοποίησης.
Ως αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά θα γίνουν και οι ίδιοι κυνηγοί της τέλειας εικόνας“, τονίζει η κ. Κορδώνη.
Ο Ναρκισσισμός ως αμυντικός μηχανισμός
Η ωραιοποιημένη, όμως, εικόνα που φτιάχνουμε ξεχνάμε ότι είναι ψεύτικη.
Ξεχνάμε ότι αυτός ο τέλειος εαυτός που βλέπουμε στις φωτογραφίες μας είναι ευαίσθητος. Αυτός που οδηγεί το καλύτερο αμάξι που ζηλεύουν οι φίλοι του είναι αδύναμος.
Αυτός ο ίδιος που έχει την καλύτερη δουλειά και βγάζει τα περισσότερα χρήματα είναι ταυτόχρονα μοναχικός και φοβισμένος.
“Και για αυτό ακριβώς τον λόγο χρειάζεται αυτή την επεξεργασμένη εικόνα, για να παρουσιάσει.
Ίσως ο ναρκισσισμός έχει γίνει σήμερα ένας αμυντικός μηχανισμός έναντι της τρωτότητας όλης της ανθρωπότητας“, αναφέρει η κ. Κορδώνη, προσθέτοντας:
Ο τρόπος που ο καθένας έχει μεγαλώσει ως παιδί και θα μεγαλώσει τα παιδιά του μπορεί να είναι ένα από τα αντίδοτα.
Να στρέψουμε το βλέμμα έξω από τον εαυτό μας
Καλλιεργώντας την αποδοχή των ελαττωμάτων, την ενσυναίσθηση, την αυτογνωσία, την αυτοεκτίμηση και άλλες ουσιαστικές αξίες μπορούμε να γίνουμε εμείς οι άνθρωποι, που θα στρέψουμε το βλέμμα μας έξω από τον εαυτό μας.
Θα κοιτάξουμε τον διπλανό μας και τον κόσμο γύρω μας, κάνοντας τον έτσι λίγο πιο όμορφο.