Ακόμη και η σύντομη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση έχει γρήγορες επιπτώσεις στον εγκέφαλο.
Είναι μια από τις μεγαλύτερες καθημερινές ταλαιπωρίες εκατοντάδων χιλιάδων (αν όχι εκατομμυρίων) ανθρώπων: η… Οδύσσεια του να φτάσεις στη δουλειά. Αιτία; Η εξοντωτική κίνηση στους δρόμους, σε βαθμό που είναι να αναρωτιέται κανείς γιατί την λέμε “κίνηση”; Ειδικά οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων ξοδεύουν πολλές ώρες την ημέρα εγκλωβισμένοι στα αυτοκίνητά τους στους δρόμους.
Πέρα από το ψυχολογικό στρες και την ανατομική ζημιά που μας προκαλεί αυτή η πολύωρη ταλαιπωρία στην κίνηση των δρόμων, έρχεται μια πρωτοποριακή νέα έρευνα από τις ΗΠΑ, να αναδείξει μια ακόμα πολύ άσχημη επίπτωση στην υγεία μας.
Η οδική ρύπανση βλάπτει την λειτουργία του εγκεφάλου
Η εισπνοή των καυσαερίων, ενώ κάθεστε στην κίνηση των δρόμων, μπορεί να είναι καταστροφική για τον εγκέφαλό σας, προειδοποιεί μια νέα μελέτη νευροεπιστήμης. Ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο University of British Columbia (UOBC) υποστηρίζει ότι σαρώσεις εγκεφάλου δείχνουν αυξημένες βλάβες στην εγκεφαλική λειτουργία μετά από έκθεση στην οδική ρύπανση.
Μάλιστα, σημάδια μειωμένης εγκεφαλικής λειτουργίας μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται σε μόλις δύο ώρες!
Η μελέτη επικεντρώθηκε στην λειτουργική συνδεσιμότητα ενός ατόμου: ένα μέτρο του πόσο καλά αλληλεπιδρούν διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου μεταξύ τους. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, αυτό είναι το πρώτο πείραμα που δείχνει στοιχεία αλλοίωσης της συνδεσιμότητας των εγκεφαλικών δικτύων ως αποτέλεσμα της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
“Για πολλές δεκαετίες, οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να προστατεύεται από τις βλαβερές συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης”, λέει καθηγητής, επικεφαλής Αναπνευστικής Ιατρικής στο (UOBC) και πρόεδρος της Canada Research στον τομέα της επαγγελματικής και περιβαλλοντικής πνευμονοπάθειας. “Αυτή η μελέτη, η οποία είναι η πρώτη του είδους της στον κόσμο, παρέχει νέα στοιχεία που υποστηρίζουν τη σύνδεση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της γνωστικής επάρκειας”.
Πώς έγινε η έρευνα
- Οι ερευνητές εξέθεσαν για λίγο μέσα σε ένα εργαστήριο 25 υγιείς ενήλικες είτε σε καυσαέρια από κινητήρες εσωτερικής καύσης (όπως τα περισσότερα αυτοκίνητα που οδηγούμε) είτε σε φιλτραρισμένο αέρα.
- Χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) για να μετρήσουν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα πριν και μετά από κάθε έκθεση. Ένας από τους τομείς που εξέτασαν για πιθανές αλλαγές είναι το λεγόμενο δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας του εγκεφάλου (default mode network – DMN). Το DMN περιλαμβάνει πολλές περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται μεταξύ τους και παίζουν ρόλο στις εσωτερικές σκέψεις και αναμνήσεις των ανθρώπων.
Οι σαρώσεις fMRI έδειξαν ότι τα άτομα που εκτέθηκαν σε καυσαέρια αυτοκινήτων είχαν χαμηλότερη δραστηριότητα DMN σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (με φιλτράρισμα αέρα).
Τι λένε οι ερευνητές
“Βάσει προηγούμενων ερευνών, γνωρίζουμε ότι η αλλαγμένη λειτουργική συνδεσιμότητα στο DMN έχει συσχετιστεί με μειωμένη γνωστική απόδοση και συμπτώματα κατάθλιψης. Επομένως είναι ανησυχητικό το ότι η οδική ρύπανση διακόπτει αυτά τα ίδια εγκεφαλικά δίκτυα”, εξηγεί επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, καθηγήτρια ψυχολογίας στο University of Victoria (UOV). “Αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την πλήρη κατανόηση των λειτουργικών επιπτώσεων αυτών των αλλαγών, είναι πιθανό ότι βλάπτουν τη σκέψη και την ικανότητα εγκεφαλικών εργασιών των ανθρώπων”.
Μαγνητική τομογραφία δείχνει μειωμένη λειτουργική συνδεσιμότητα στον εγκέφαλο μετά από έκθεση στην οδική ρύπανση
Τα καλά νέα είναι ότι οι νευρολογικές επιπτώσεις από τους ρύπους των αυτοκινήτων ήταν προσωρινές. Κάθε άτομο που εκτέθηκε σε ατμοσφαιρική ρύπανση επανέκτησε την εγκεφαλική του δραστηριότητα στο φυσιολογικό επίπεδο.
Ωστόσο, οι συγγραφείς της μελέτης εικάζουν ότι η μακροχρόνια έκθεση, όπως το να κάθεσαι για ώρες μέσα στην κίνηση των δρόμων κάθε μέρα, μπορεί να προκαλέσει πιο μόνιμη βλάβη.
Αν και δεν γνωρίζουμε πόσα καυσαέρια αυτοκινήτων θα μπορούσαν να προκαλέσουν μακροχρόνια εγκεφαλική βλάβη, ο ειδικός λέει ότι είναι καλύτερα να ελαχιστοποιηθεί εξαρχής οποιαδήποτε έκθεση:
“Είναι σαφώς προτιμότερο την επόμενη φορά που θα κολλήσετε στην κίνηση στους δρόμους να κρατήσετε κλειστά τα παράθυρα του αυτοκινήτου σας. Είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι το φίλτρο αέρα του αυτοκινήτου σας είναι σε καλή κατάσταση λειτουργίας και εάν είστε με μηχανή, ή με ποδήλατο ή πεζός σε έναν πολυσύχναστο δρόμο, προσπαθήστε να επιλέξετε μια διαδρομή με όσο το δυνατόν λιγότερη κίνηση».