Η τραυματική εγκεφαλική βλάβη (TΕB) συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος έχει υποστεί βλάβη από ξαφνικό τραύμα.
Μια τραυματική εγκεφαλική βλάβη μπορεί επίσης να εμφανιστεί όταν το κεφάλι συγκρούεται με ένα αντικείμενο γρήγορα και δυνατά, ή όταν ένα αντικείμενο τρυπάει το κρανίο και διεισδύει στον εγκεφαλικό ιστό.
Τα άμεσα, αλλά και καθυστερημένα συμπτώματα περιλαμβάνουν σύγχυση, θολή όραση και προβλήματα συγκέντρωσης. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε μάλιστα ότι οι ΤΕΒ μπορεί να έχουν συνέπειες δεκαετίες αργότερα.
Πολύ πιο πιθανή η άνοια σε άτομα που έχουν υποστεί σοβαρό τραύμα στο κεφάλι
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στις στην ηλεκτρονική έκδοση της επιστημονικής επιθεώρησης Neurology, άτομα που έχουν νοσηλευτεί για σοβαρό εγκεφαλικό τραύμα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν άνοια σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν ποτέ TΕB. Ως μείζον τραύμα στο κεφάλι ορίστηκε η εγκεφαλική αιμορραγία και η παραμονή στο νοσοκομείο για τρεις, ή περισσότερες ημέρες.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος άνοιας σε άτομα που είχαν μικρό τραύμα, που ορίζεται ως διάσειση με όχι περισσότερο από μία ημέρα παραμονής στο νοσοκομείο.
“Η τραυματική εγκεφαλική βλάβη έχει αναγνωριστεί ως ένας πιθανός παράγοντας κινδύνου άνοιας. Λόγω του αυξανόμενου αριθμού ατόμων που ζουν με άνοια, είναι επιτακτική ανάγκη να εντοπιστούν τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου, για να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που θα αναπτύξουν άνοια στο μέλλον”, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης, δρ. Rahul Raj, του πανεπιστημίου του Ελσίνκι στη Φινλανδία. “Ο στόχος της μελέτης μας ήταν να αξιολογήσουμε τη συσχέτιση μεταξύ TΕB και άνοιας, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα άλλους σχετικούς παράγοντες κινδύνου άνοιας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η σωματική δραστηριότητα”, πρόσθεσε.
Πώς έγινε η έρευνα
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια φινλανδική εθνική βάση δεδομένων που περιλαμβάνει έρευνες για την υγεία που συγκεντρώνονταν κάθε πέντε χρόνια. Βρήκαν 31.909 ενήλικες που συμπλήρωσαν ένα ή περισσότερα ερωτηματολόγια που περιείχαν δεδομένα σχετικά με τα χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής, όπως η σωματική δραστηριότητα, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ σε μια περίοδο 20 ετών.
Στη συνέχεια εξέτασαν τα εθνικά μητρώα υγείας. Επέλεξαν 288 άτομα που νοσηλεύτηκαν λόγω σοβαρής ΤΕΒ και 406 άτομα που νοσηλεύτηκαν λόγω ήπιας ΤΕΒ. Όλοι αυτοί δεν εμφάνισαν άνοια εντός ενός έτους από τον τραυματισμό τους.
Αλλά σε μια μέση περίοδο παρακολούθησης 16 ετών, 976 συμμετέχοντες ανέπτυξαν εν τέλει άνοια:
- Από αυτούς με μείζον τραύμα στο κεφάλι, 27 άτομα (9%) εμφάνισαν άνοια
- Από τα άτομα με ήπιο τραύμα, 9 άτομα (2%) εμφάνισαν άνοια
- Από εκείνους που δεν είχαν ποτέ υποστεί TΕB, 940 άτομα (3%) εμφάνισαν άνοια
Αφότου ελήφθησαν υπόψη η ηλικία και το φύλο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:
Οι άνθρωποι που νοσηλεύθηκαν λόγω μείζονος τραύματος στο κεφάλι είχαν 1,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν κάποια στιγμή άνοια από εκείνους που δεν είχαν ποτέ τέτοιο τραυματισμό.
Αλλά μετά από περαιτέρω προσαρμογή για άλλους σχετικούς παράγοντες κινδύνου άνοιας, όπως η εκπαίδευση, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η σωματική δραστηριότητα και η υψηλή αρτηριακή πίεση, αυτή η συσχέτιση εξασθένησε στατιστικά.
Ο δρ. Raj εξήγησε ότι η χρήση αλκοόλ και η σωματική δραστηριότητα φαίνεται να παίζουν τον ισχυρότερο ρόλο στην αποδυνάμωση αυτής της συσχέτισης.
Οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν αυξημένο κίνδυνο άνοιας για άτομα που νοσηλεύθηκαν, μεν, αλλά μόνο με ήπιο τραυματισμό στο κεφάλι, δε.
“Περίπου 1 στους 10 ανθρώπους στην μελέτη μας που είχαν σοβαρή ΤΕΒ εμφάνισε άνοια. Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει θεραπεία για την άνοια ή την ΤΕΒ, τα αποτελέσματα της μελέτης μας υποδηλώνουν ότι η πρόληψη άλλων παραγόντων κινδύνου άνοιας, όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η σωματική αδράνεια, θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας σε άτομα με μείζονα τραύματα στο κεφάλι. Απαιτείται περισσότερη έρευνα σε μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων”, είπε ο δρ. Raj.
Ένας περιορισμός της μελέτης ήταν ότι περιελάβανε μόνο άτομα που νοσηλεύθηκαν με σοβαρό τραύμα στο κεφάλι, επομένως δεν συμπεριλήφθηκαν άτομα που δεν ζήτησαν νοσοκομειακή φροντίδα για τυχόν τραυματισμό τους.