Μετά από σχεδόν 800 ημέρες θεραπείας με διάφορα αντιβιοτικά, η λοίμωξη μίας γυναίκας αντιμετωπίστηκε τελικά με τη χρήση βακτηριοφάγων.
Η γυναίκα αυτή είχε τραυματιστεί στην τρομοκρατική επίθεση που έγινε στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών στις 22 Μαρτίου του 2016.
Τα επόμενα 3 χρόνια η ασθενής παρουσίασε μία σειρά επιπλοκές.
Μεταξύ αυτών:
-η μόλυνση του τραύματος σε ένα από τα κατάγματά της με ένα πολυανθεκτικό βακτήριο.
Έχοντας απελπιστεί από την αναποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου βακτηρίου, οι γιατροί της γυναίκας στράφηκαν σε μία εξειδικευμένη θεραπεία βακτηριοφάγων.
Η τελευταία χρησιμοποιεί τροποποιημένους ιούς οι οποίοι μολύνουν και καταστρέφουν διάφορα βακτήρια.
Το περιστατικό της γυναίκας περιγράφεται σήμερα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications.
Οι λοιμώξεις από ανθεκτικά βακτήρια αναδεικνύονται τα τελευταία χρόνια σε μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία και οι θεραπείες με βακτηριοφάγους αποτελούν το νεότερο όπλο μας για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.
Τυπικά, οι βακτηριοφάγοι μολύνουν στελέχη βακτηρίων που ανήκουν σε ένα βακτηριακό είδος, ωστόσο η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί σήμερα να αναπτύξει εξατομικευμένες θεραπείες με φάγους που θα στοχεύουν συγκεκριμένα τα στελέχη βακτηρίων από τα οποία έχει μολυνθεί ο ασθενής.
Σήμερα, στα νοσοκομεία που υπάρχει αυτή η δυνατότητα, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει τροποποιημένους βακτηριοφάγους οι οποίοι αναγνωρίζουν συγκεκριμένα είδη βακτηρίων.
Το συγκεκριμένο πεδίο της έρευνας έχει παρουσιάσει μεγάλη άνθηση τα τελευταία χρόνια καθώς, όπως προαναφέρθηκε, η μικροβιακή αντοχή έχει εξελιχθεί σήμερα σε μείζον πρόβλημα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να την εισάγει μάλιστα στις 10 μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία μέχρι το 2050.
Οι γιατροί της 30χρονης γυναίκας στην παρούσα μελέτη, εξηγούν ότι οι περισσότερες θεραπείες βακτηριοφάγων που χορηγούνται σήμερα στις Δυτικές χώρες είναι κοκτέιλ φάγων και αγνοούν την εξελικτική «μάχη» ανάμεσα στα βακτήρια και τους βακτηριοφάγους.
«Στις τελευταίες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες, τα τυπικά κοκτέιλ βακτηριοφάγων είχαν πολύ χαμηλή αποτελεσματικότητα.
Αντιθέτως, όταν οι βακτηριοφάγοι χορηγούνται ως συμπληρωματική θεραπεία, ή όταν είναι γενετικά τροποποιημένοι έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα βακτήρια, η αποτελεσματικότητά τους είναι αρκετά υψηλή», αναφέρει η μελέτη.
Η 30χρονη γυναίκα είχε μολυνθεί με την Klebsiella pneumoniae, ένα πολυανθεκτικό βακτήριο που σχηματίζει βιοταινίες και μπορεί έτσι να αποφύγει την εξουδετέρωση από τα αντιβιοτικά.
«Οι βιοταινίες είναι ανθεκτικές μορφές βακτηρίων που προσκολλώνται στις επιφάνειες διαφόρων ιστών.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας υποπληθυσμός βακτηρίων σε λανθάνουσα μορφή, ο οποίος επιτρέπει στο παθογόνο να επιβιώσει από τα αντιβιοτικά», εξηγούν οι επιστήμονες.
Σήμερα, τα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με βακτηριοφάγους, αλλά και τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσει, είναι πολύ περιορισμένα.
Για το λόγο αυτό, η επιστημονική ομάδα χορήγησε τοπικά τις θεραπείες των βακτηριοφάγων στην 30χρονη γυναίκα και όχι ενδοφλεβίως.
Επιπλέον, η θεραπεία είχε μικρή διάρκεια (μόλις 6 ημέρες) προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα παθολογικής ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος.
3 μήνες μετά τη χορήγηση της παραπάνω θεραπείας με βακτηριοφάγους, η υγεία της γυναίκας παρουσίασε σημαντική βελτίωση ,και επετεύχθη οριστική εκρίζωση των παθογόνων βακτηρίων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η χορήγηση των βακτηριοφάγων άνοιξε το δρόμο για τα αντιβιοτικά τα οποία τελικά κατάφεραν να καταστρέψουν εντελώς τις βιοταινίες των βακτηρίων.
«In vitro δεδομένα έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός βακτηριοφάγων και αντιβιοτικών μπορεί να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τα βακτήρια K. pneumoniae σε σχέση με τη χορήγηση κάθε θεραπείας ξεχωριστά», εξηγούν οι επιστήμονες.
Η ασθενής δεν παρουσίασε καμία ανεπιθύμητη ενέργεια από τη χορήγηση των βακτηριοφάγων.
3 μήνες μετά τη χορήγηση των φάγων και περίπου 798 ημέρες μετά τη χορήγηση του πρώτου αντιβιοτικού, οι γιατροί κατάφεραν να διακόψουν εντελώς την αντιβιοτική θεραπεία και η γυναίκα ανέκτησε την κινητικότητά της.
«Το περιστατικό αυτό δείχνει ότι οι εξατομικευμένες θεραπείες με βακτηριοφάγους αποτελούν ένα ισχυρό όπλο κατά της μικροβιακής αντοχής», καταλήγει η μελέτη.