Η σεροτονίνη είναι μία χημική ουσία που παράγεται από τα νευρικά κύτταρα.
Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερες νευροδιαβιβαστές που ρυθμίζουν την επικοινωνία των παραπάνω κυττάρων.
Εντοπίζεται κυρίως στο γαστρεντερικό σύστημα, αλλά και στα αιμοπετάλια, καθώς και στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Η σεροτονίνη παράγεται από την τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ.
Το τελευταίο λαμβάνεται από τη διατροφή και βρίσκεται σε τρόφιμα όπως οι ξηροί καρποί, το τυρί και το κόκκινο κρέας.
Η ανεπάρκεια τρυπτοφάνης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα επίπεδα της σεροτονίνης με αποτέλεσμα την εμφάνιση παθήσεων όπως:
-το άγχος και,
-η κατάθλιψη.
-Ποιος είναι ο ρόλος της Σεροτονίνης στον οργανισμό;
Η σεροτονίνη επηρεάζει αρκετές λειτουργίες του οργανισμού, από τα συναισθήματα μέχρι την κίνηση.
Θεωρείται φυσικό σταθεροποιητικό του συναισθήματος και εμπλέκεται επίσης στην ύπνο, την όρεξη και την πέψη, ωστόσο έχει και άλλες επιδράσεις όπως:
- Περιορίζει την κατάθλιψη
- Περιορίζει το άγχος
- Βοηθά στην επούλωση των τραυμάτων
- Προκαλεί ναυτία
- Βοηθά στη διατήρηση της υγείας των οστών
Πιο ειδικά, αναφέρονται οι δράσεις της σεροτονίνης σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού:
- Εντερικές Κινήσεις: Η σεροτονίνη, όπως προαναφέρθηκε βρίσκεται κυρίως στο στόμαχο και στο έντερο, όπου παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της λειτουργίας του εντέρου και των εντερικών κινήσεων.
- Διάθεση: Η σεροτονίνη στον εγκέφαλο ρυθμίζει το άγχος, τη χαρά και γενικότερα τη διάθεση. Τα χαμηλά επίπεδα του νευροδιαβιβαστή έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση κατάθλιψης.
- Ναυτία: Η σεροτονίνη ενοχοποιείται για το σύμπτωμα της ναυτίας. Η αύξηση των επιπέδων της ουσίας αυτής στο αίμα ενεργοποιούν το κομμάτι του εγκεφάλου που συνδέεται με την εμφάνιση ναυτίας.
- Ύπνος: Η σεροτονίνη ρυθμίζει τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέχουν τον ύπνο και την αφύπνιση.
- Πηκτικότητα του Αίματος: Τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν σεροτονίνη για την επούλωση των τραυμάτων. Η σεροτονίνη προκαλεί σύσπαση των τριχοειδών, βοηθώντας έτσι τον σχηματισμό θρόμβων.
- Υγεία των Οστών: Η σεροτονίνη μπορεί να επηρεάσει και την υγεία των οστών. Τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα σεροτονίνης μπορεί να προκαλέσουν οστεοπόρωση.
- Σεξουαλική Λειτουργία: Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται με αυξημένη libido, ενώ τα υψηλά επίπεδα με μειωμένη libido.
-Σεροτονίνη και ψυχική υγεία
Η σεροτονίνη βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης και των συναισθημάτων.
Όταν τα επίπεδα της σεροτονίνης είναι φυσιολογικά, νιώθουμε:
- Χαρά
- Ηρεμία
- Συγκέντρωση
- Λιγότερο άγχος
- Συναισθηματική σταθερότητα
Μία έρευνα του 2007 διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με κατάθλιψη έχουν μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης.
Η ανεπάρκεια σεροτονίνης έχει συνδεθεί επίσης με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους.
Ο ρόλος της σερτονίνης στην ψυχική υγεία έχει αποτελέσει κατά καιρούς αντικείμενο αντιπαραθέσεων.
Ορισμένοι επιστήμονες σε παλαιότερες μελέτες είχαν αμφισβητήσει ότι η μείωση στα επίπεδα της σεροτονίνης συνδέεται με εμφάνιση κατάθλιψης, ωστόσο νεότερες έρευνες κατέληξαν σε διαφορετικά αποτελέσματα.
Για παράδειγμα μία έρευνα του 2016 που εξέτασε πειραματόζωα παρατήρησε ότι τα ποντίκια που είχαν υψηλότερα επίπεδα σερτονίνης στον εγκέφαλο, παρουσίασαν σπανιότερα άγχος και κατάθλιψη.
-Φυσιολογικά επίπεδα της Σεροτονίνης
Τυπικά, τα επίπεδα της σεροτονίνης στο αίμα βρίσκονται στο εύρος 101-283 ng/mL.
Τα όρια αυτά μπορεί να διαφέρουν σε κάθε ασθενή, επομένως ρωτήστε τον γιατρό σας ποιο είναι το φυσιολογικό εύρος για εσάς.
Τα υψηλά επίπεδα σεροτονίνης συχνά αποτελούν ένδειξη καρκινοειδούς συνδρόμου.
Ο τελευταίος όρος περιγράφει μία σειρά συμπτώματα που σχετίζονται με νεοπλάσματα και εντοπίζονται:
- Στο λεπτό έντερο
- Στη σκωληκοειδή απόφυση
- Στο παχύ έντερο
- Στους βρόγχους
Ο γιατρός συχνά εξετάζει τα επίπεδα της σεροτονίνης στο αίμα προκειμένου να απορρίψει την παραπάνω νόσο από τη διαφορική διάγνωση.
-Πως αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια Σεροτονίνης;
Μπορείτε να αυξήσετε τα επίπεδα της σεροτονίνης είτε με φάρμακα, είτε με αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Αναστολείς επαναπρόσληψης Σεροτονίνης (SSRI)
Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο συνδέονται με:
-κατάθλιψη,
-άγχος και,
-διαταραχές του ύπνου.
Ως αποτέλεσμα, αρκετοί γιατροί χορηγούν αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Τα SSRI αποτελούν μάλιστα την πλέον κοινή κατηγορία φαρμάκων γι’ αυτή την ένδειξη.
Τα SSRI αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, αποκλείοντας την επαναπρόσληψή της, με αποτέλεσμα να παραμένουν υψηλότερα επίπεδά της διαθέσιμα στον οργανισμό.
Όταν παίρνετε SSRI θα πρέπει να ρωτήστε τον γιατρό σας αν μπορείτε να πάρετε άλλα φάρμακα, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος σεροτονινεργικού συνδρόμου.
-Εναλλακτικές επιλογές για την αύξηση των επιπέδων της Σεροτονίνης
Εκτός της φαρμακευτικής θεραπείας, υπάρχουν και άλλες προσεγγίσεις που μπορείτε να ακολουθήσετε για να αυξήσετε τα επίπεδα της σεροτονίνης.
Αυτές περιλαμβάνουν:
- Έκθεση στο φως του ήλιου: Η έκθεση στον ήλιο και η φωτοθεραπεία αποτελούν καλές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της εποχικής κατάθλιψης.
- Φυσική άσκηση: Η τακτική άσκηση μπορεί επίσης να βελτιώσει τη διάθεση.
- Υγιεινή διατροφή: Τα αυγά, το τυρί, η γαλοπούλα, οι ξηροί καρποί, ο σολομός, το τόφου και ο ανανάς είναι τρόφιμα που αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης.
Σεροτονινεργικό Σύνδρομο
Τα φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης, εφόσον λαμβάνονται σε υπερβολικές ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν παθολογική αύξηση στα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή.
Το σεροτονινεργικό σύνδρομο εμφανίζεται συνήθως όταν ξεκινάμε ένα νέο SSRI ή όταν αυξάνουμε τη δόση ενός φαρμάκου που παίρνουμε ήδη.
Τα συμπτώματα του σεροτονινεργικού συνδρόμου περιλαμβάνουν:
- Ρίγος
- Διάρροια
- Κεφαλαλγία
- Σύγχυση
- Διαστολή της κόρης των οφθαλμών
Το σύνδρομο συχνά μπορεί να προκαλέσει και σοβαρότερα συμπτώματα, όπως:
- Μυϊκό τρόμο
- Μείωση των αντανακλαστικών
- Μυϊκή δυσκαμψία
- Υψηλό πυρετό
- Ταχυκαρδία
- Υπέρταση
- Αρρυθμίες
- Επιληπτικούς σπασμούς
Σήμερα δεν υπάρχουν εξετάσεις που μπορεί να διαγνώσουν το σεροτονινεργικό σύνδρομο.
Ο γιατρός συνήθως θα θέσει την παραπάνω διάγνωση με την κλινική εξέταση του ασθενούς.
Συνήθως τα συμπτώματα του συνδρόμου υποχωρούν εντός 24 ωρών από τη διακοπή του φαρμάκου που ευθύνεται για την εμφάνισή του.
Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, το σεροτονινεργικό σύνδρομο μπορεί να είναι ακόμα και απειλητικό για τη ζωή.
Συμπέρασμα
Η σεροτονίνη επηρεάζει μία σειρά λειτουργίες του οργανισμού.
Οι διαταραχές στα επίπεδα της σεροτονίνης μπορεί να επηρεάσουν τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική μας υγεία.
Σε κάθε περίπτωση, αν ανησυχούμε για τα επίπεδα της σεροτονίνης, ο γιατρός μας μπορεί να μας καθοδηγήσει κατάλληλα.