“Everybody needs everybody” είναι το φετινό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας (4/3/2021) από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας (World Obesity Federation – W.O.F).
Το μήνυμα αντανακλά το γεγονός ότι είμαστε όλοι δυνητικά σε κίνδυνο, αλλά είμαστε και όλοι υπεύθυνοι για να αναλάβουμε ατομική και συλλογική δράση και ιδίως στην εποχή της πανδημίας του COVID-19.
Η Παχυσαρκία, χρόνια νόσος, αλλά και ένας από τους βασικότερους προδιαθεσικούς παράγοντες εμφάνισης πολλών άλλων σοβαρών νοσημάτων, αποτελεί στις μέρες μας μια παγκόσμια επιδημία.
800 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από παχυσαρκία.
Βαθιές οι ρίζες της παχυσαρκίας
Επιφανειακά η παχυσαρκία θεωρείται από πολλούς ως απλή επιλογή τρόπου ζωής. Αλλά κάτω από την επιφάνεια, γνωρίζουμε πλέον καλά ότι οι ρίζες της παχυσαρκίας είναι πολλές και βαθιές.
Η παχυσαρκία είναι μία χρόνια, υποτροπιάζουσα και πολυπαραγοντική νόσος.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συντελούν στον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας όπως:
-τα γονίδια,
-οι βιολογικοί παράγοντες,
-η ψυχική υγεία,
-η δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας,
-η έκθεση σε υπερεπεξεργασμένες ανθυγιεινές τροφές,
-ο αδρανής τρόπος ζωής.
Η παχυσαρκία δεν οφείλεται σε έλλειψη θέλησης ή αδυναμία χαρακτήρα.
Το στίγμα που υφίστανται τα άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος είναι επικίνδυνο.
Η αίσθηση της προσωπικής αποτυχίας προκαλεί διαταραχή της ψυχικής και σωματικής ισορροπίας και αποτρέπει τους ανθρώπους από την αναζήτηση της κατάλληλης ιατρικής βοήθειας.
Η διάκριση και απόρριψη λόγω του αυξημένου σωματικού βάρους κάνει ακόμη δυσκολότερη την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Τα στοιχεία της ΕΠΑΜΕΔΙ
Όπως προκύπτει μάλιστα από τα επιστημονικά στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Παχυσαρκίας, του Μεταβολισμού και των Διαταραχών Διατροφής (ΕΠΑΜΕΔΙ) και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Παχυσαρκίας (World Obesity Federation – W.O.F), εάν συνεχισθούν οι σημερινές τάσεις:
–2,7 δισεκατομμύρια ενήλικες θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι το 2025 σε όλο τον κόσμο.
Υψηλό το κόστος θεραπείας
Το ετήσιο άμεσο κόστος της θεραπείας των σημαντικότερων επιπλοκών που οφείλονται στην παχυσαρκία (Σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα, μη αλκοολική νόσο του ήπατος, καρκίνος και κατάθλιψη) ήταν 600 δισεκατομμύρια δολάρια (2014) παγκοσμίως.
Εάν δεν αναληφθούν επειγόντως κατάλληλες δράσεις για την πρόληψη και τη θεραπεία της παχυσαρκίας, το ετήσιο ιατρικό κόστος για τη θεραπεία των συνεπειών της παχυσαρκίας θα φτάσει το 1 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως το 2025.
Τρεις τομείς δράσης για την Παχυσαρκία
Υπάρχουν τρείς τομείς για να δράσουν άμεσα κυβερνήσεις, πάροχοι υπηρεσιών υγείας και ασφαλιστικά ταμεία στην παχυσαρκία χωρίς καθυστέρηση:
-Κατάλληλες υπηρεσίες υγείας για την αντιμετώπιση των ατόμων με παχυσαρκία
-Έγκαιρη παρέμβαση για καλύτερα αποτελέσματα στη θεραπεία
-Πρόληψη για να μειωθεί η ανάγκη για θεραπεία
Η παχυσαρκία στα παιδιά
Η πρόληψη είναι η μεγαλύτερη επένδυση για τις επόμενες γενιές.
Τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των παιδιών με παχυσαρκία διπλασιάζεται κάθε 10 χρόνια.
Εάν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν, μέχρι το 2030, 250 εκατομμύρια παιδιά σχολικής ηλικίας (ηλικίας 5 έως 18 ετών) σε όλο τον κόσμο θα πάσχουν από παχυσαρκία.
Η αύξηση αυτή θα είναι της τάξης του 60% την επόμενη δεκαετία.
Η παιδική παχυσαρκία επηρεάζει τη σωματική και ψυχική υγεία, την αυτοεκτίμηση, την κοινωνική αποδοχή, τις επιδόσεις στις σπουδές και την ποιότητα ζωής παιδιών και εφήβων και συχνότατα οδηγεί στην παχυσαρκία στην ενήλικη ζωή.
Η θεραπεία της παχυσαρκίας πολυεπίπεδη
Η θεραπεία της παχυσαρκίας δεν είναι μόνο το αδυνάτισμα και η απώλεια κιλών. Είναι η συνολική βελτίωση της υγείας.
Εκτός από την εξατομικευμένη παρέμβαση στις διατροφικές συνήθειες, τις οδηγίες για τη σωματική δραστηριότητα και την ουσιαστική ψυχική στήριξη, τα υπάρχοντα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας και οι βαριατρικές επεμβάσεις, όταν χρειάζονται και παρέχονται από τους ειδικούς, είναι πολύτιμοι σύμμαχοι.
Πανδημία και παχυσαρκία
Στην εποχή της πανδημίας, είναι πλέον γνωστό ότι τα άτομα με παχυσαρκία έχουν 2πλασιο κίνδυνο να νοσηλευθούν εάν νοσήσουν από COVID-19.
Ένας στους δυο ασθενείς που νοσηλεύονται λόγω COVID-19 είναι παχύσαρκοι.
Τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν υποδεικνύουν ότι τα άτομα που έχουν αυξημένο σωματικό βάρος έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να προσβληθούν από COVID-19.
Όμως, τα παγκόσμια δεδομένα δείχνουν ότι τα άτομα με σωματικό υπέρβαρο ή παχυσαρκία έχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου όταν προσβληθούν από COVID-19.
Ο αυξημένος κίνδυνος νοσηλείας, εισαγωγής σε εντατική μονάδα θεραπείας, ανάγκης για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής αλλά και η αυξημένη θνησιμότητα σχετίζονται με το βαθμό της παχυσαρκίας.
.Ο κίνδυνος αυτός είναι ανεξάρτητος από τη συνύπαρξη νόσων που συνδέονται με την παχυσαρκία (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης και υπέρταση).
Ενδεικτικά τα άτομα με ΒΜΙ: 35-40kg/m2 και τα άτομα με ΒΜΙ > 40 kg/m2 έχουν αυξημένη θνησιμότητα κατά 40% και κατά 90% αντίστοιχα σε σχέση με τα άτομα που δεν έχουν παχυσαρκία.
Στους νοσηλευόμενους γενικά ασθενείς σε εντατική μονάδα, 3πλάσιοι ασθενείς με COVID-19 έχουν ΒΜΙ > 40 kg/m2 σε σχέση με τους υπόλοιπους νοσηλευόμενους.
Παχυσαρκία και αναπνευστικό σύστημα
Το αυξημένο σωματικό λίπος επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα καθώς και τις λειτουργίες της φλεγμονής και της ανοσίας.
Η συνέπεια είναι η διαταραγμένη αντίδραση στη λοίμωξη και η αυξημένη προδιάθεση για βαριά λοίμωξη από COVID-19.
Ταυτόχρονα οι ασθενείς με παχυσαρκία έχουν λιγότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και αυξημένη συνύπαρξη νοσημάτων όπως σακχαρώδη διαβήτη και υπέρτασης που σχετίζονται και αυτά με τη βαρύτητα της λοίμωξης από COVID-19.
Υπάρχουν επίσης δεδομένα ότι ιδιαίτερα τα νεότερα άτομα ακόμα και οι έφηβοι έχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης όσο αυξάνεται ο βαθμός της παχυσαρκίας.
Υποστήριξη στα άτομα με παχυσαρκία
Η υποστήριξη των ανθρώπων για να βελτιώσουν τις διατροφικές συνήθειες, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και τελικά το σωματικό τους βάρος μπορεί να ελαττώσει τις σοβαρές επιπτώσεις της λοίμωξης από COVID-19 στο γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στις ομάδες υψηλού κινδύνου, οι οποίες κατά κύριο λόγο προσβάλλονται από παχυσαρκία.
Υπάρχουν δεδομένα που υποδεικνύουν ότι ορισμένες κατηγορίες πληθυσμού έχουν αυξήσει τη σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του lockdown.
Όμως, στο συνολικό πληθυσμό τα επίπεδα άσκησης δεν έχουν βελτιωθεί μετά την έναρξη της πανδημίας ενώ η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού και οινοπνεύματος έχει αυξηθεί.
Η ΕΠΑΜΕΔΙ και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας έχουν καθιερώσει ως Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας την 4η Μαρτίου, για να υπενθυμίσουν στις κυβερνήσεις την δέσμευσή τους και να ζητήσουν από αυτές να λάβουν επείγοντα μέτρα.
Πρέπει να βελτιώσουμε την παροχή υπηρεσιών αντιμετώπισης της παχυσαρκίας και να διασφαλίσουμε την πρόσβαση σε αυτές για κάθε άτομο, παιδιά και ενήλικες, που τις χρειάζεται.
Οι Ιατρικές υπηρεσίες θα χρειαστούν χρηματοδότηση, το προσωπικό υγείας θα χρειαστεί εκπαίδευση και πρέπει να αναπτυχθούν κατάλληλα δίκτυα παροχών υγείας, έτσι ώστε ο καθένας να έχει πρόσβαση στην περίθαλψη που χρειάζεται. Έχουμε συλλογική ευθύνη να αντιμετωπίσουμε αυτή την παγκόσμια επιδημία
Για Το Διοικητικό Συμβούλιο
της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Παχυσαρκίας, του Μεταβολισμού
και των Διαταραχών Διατροφής (ΕΠΑΜΕΔΙ)
Ο Πρόεδρος
Δρ Γεώργιος Πανοτόπουλος