Γνωρίζετε ότι 1 στους 10 ανθρώπους υποφέρει κάποια στιγμή από πέτρα στα νεφρά κατά τη διάρκεια της ζωής του;
Τα νεφρά διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στο φιλτράρισμα του αίματος και την απομάκρυνση των τοξινών και των περιττών υγρών από το σώμα μέσω των ούρων. Οι πέτρες σχηματίζονται όταν ασβέστιο, οξαλικές ή φωσφορούχες ουσίες συγκεντρώνονται στα ούρα και αποτελούν μία από τις πιο κοινές διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος, συχνά εξαιρετικά επώδυνη.
Είναι όλες οι πέτρες στα νεφρά ίδιες;
Όχι, υπάρχουν 4 βασικά διαφορετικά είδη. Οι πέτρες ασβεστίου (οξαλικού ή φωσφορικού ασβεστίου), οι πέτρες ουρικού οξέως, οι πέτρες κυστεΐνης & οι πέτρες εναμμώνιου φωσφορικού μαγνησίου (στρουβίτης). Τα διαφορετικά ονόματα αντιστοιχούν σε διαφορετικά άλατα τα οποία έχουν σχηματίσει τις πέτρες στα νεφρά, και κάθε περίπτωση χρειάζεται ειδική διατροφική προσέγγιση. Η πιο διαδεδομένη μορφή είναι πέτρες ασβεστίου ακολουθούμενες από πέτρες ουρικού οξέος.
Ποια τα πιο συχνά συμπτώματα;
- Πόνος στην πλάτη και στα πλάγια της κοιλιάς που επεκτείνεται μπροστά και χαμηλά στις βουβωνικές χώρες και τα γεννητικά όργανα και έρχεται κατά κύματα.
- Ναυτία, έμετος.
- Τσούξιμο στην ούρηση.
- Αιματουρία.
- Συχνουρία.
- Πυρετός με ρίγος, αν συνυπάρχει ουρολοίμωξη.
Οι περισσότεροι λίθοι περνούν απαρατήρητοι μέχρι να προκαλέσουν έντονη συμπτωματολογία. Άλλες φορές ανακαλύπτονται τυχαία στα πλαίσια απεικονιστικού ελέγχου για αιματουρία ή κάποια άλλη πάθηση.
Πώς γίνεται η πρόληψη σχηματισμού λίθων;
Άφθονο Νερό
Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε τις πέτρες στα νεφρά είναι να πίνετε άφθονο νερό κάθε μέρα. Αυτό θα σας βοηθήσει να βεβαιωθείτε ότι ουρείτε συχνά, και έτσι αποφεύγεται η συσσώρευση ασβεστίου ή ουρικού οξέος.
Μην υποτιμάτε τον ιδρώτα σας! Οι σάουνες, η ζεστή γιόγκα και η βαριά άσκηση μπορεί να ακούγονται καλά για την υγεία σας, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε πέτρες στα νεφρά. Γιατί; Η απώλεια νερού μέσω της εφίδρωσης είτε λόγω αυτών των δραστηριοτήτων είτε λόγω της θερμότητας του καλοκαιριού μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερη παραγωγή ούρων. Όσο περισσότερο ιδρώνετε, τόσο λιγότερο θα ουρείτε, πράγμα που επιτρέπει στα πετρώματα που δημιουργούνται να εναποτίθενται στα νεφρά και στο ουροποιητικό σύστημα.
Ενυδατωθείτε με νερό, ειδικά όταν κάνετε άσκηση ή δραστηριότητες που προκαλούν πολλή εφίδρωση. Πρέπει να πίνετε 2-3 λίτρα υγρού ή 8-12 φλιτζάνια την ημέρα για να παραχθεί μια καλή ποσότητα ούρων. Προσπαθήστε να αποφύγετε τις σόδες (ειδικά εκείνες με υψηλές ποσότητες φρουκτόζης), το παγωμένο τσάι που περιέχει ζάχαρη καθώς και το χυμό γκρειπφρουτ.
Μείωση Οξαλικού Οξέος
Ο περιορισμός της πρόσληψης τροφών που περιέχουν οξαλικό, μπορεί να είναι επωφελής για τους ανθρώπους που σχηματίζουν πέτρες οξαλικού ασβεστίου που είναι ο κύριος τύπος νεφρικής πέτρας. Το οξαλικό βρίσκεται φυσικά σε πολλά τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων και των λαχανικών, των ξηρών καρπών και των σπόρων, των δημητριακών, των οσπρίων και ακόμη και της σοκολάτας και του τσαγιού. Μερικά παραδείγματα τροφίμων που έχουν υψηλά επίπεδα οξαλικού είναι τα φιστίκια, το σπανάκι, φράουλες και οι γλυκοπατάτες.
Κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε Ασβέστιο
Τρώτε και πίνετε τρόφιμα ασβεστίου όπως το γάλα, το γιαούρτι, το τυρί. Το ασβέστιο των τροφών δεν αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων οξαλικού ασβεστίου. Το ασβέστιο στο πεπτικό σύστημα συνδέεται με οξαλικά των τροφών, εμποδίζοντάς τα να φτάσουν μέσω του αίματος στα νεφρά και να σχηματίσουν λίθους Οι άνθρωποι που σχηματίζουν λίθους οξαλικού ασβεστίου θα πρέπει να λαμβάνουν 800mg ασβεστίου κάθε μέρα με τη διατροφή τους, όχι μόνο για την πρόληψη σχηματισμού λίθων στα νεφρά, αλλά και για να διατηρήσουν την οστική τους πυκνότητα και να αποφύγουν την οστεοπόρωση.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα ασβεστίου αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων οξαλικού ασβεστίου. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το ασβέστιο πρέπει να λαμβάνεται ταυτόχρονα με μείωση της πρόσληψης των οξαλικών με την διατροφή, ώστε να υπάρχει προστασία από τον σχηματισμό λίθων.
Μείωση Νατρίου
Τα υψηλά επίπεδα νατρίου στο σώμα, μπορούν να προωθήσουν τη συγκέντρωση ασβεστίου στα ούρα. Αποφύγετε να προσθέτετε αλάτι στα τρόφιμα και ελέγξτε τις ετικέτες στα επεξεργασμένα τρόφιμα για να δείτε πόση περιεκτικότητα περιέχει το νάτριο. Είναι προτιμότερο να μειωθεί η πρόσληψη αλατιού από την πρόσληψη ασβεστίου. Η συνιστώμενη ημερήσια δόση του νατρίου είναι 2,4 mg. Ο περιορισμός του αλατιού είναι ένα σημαντικό βήμα για τους ανθρώπους που σχηματίζουν λίθους οξαλικού ή φωσφορικού ασβεστίου.
Στα τρόφιμα που περιέχουν υψηλά επίπεδα νατρίου περιλαμβάνονται:
- κονσερβοποιημένα λαχανικά και σούπες
- επεξεργασμένα κατεψυγμένα τρόφιμα
- κονσερβοποιημένα κρέατα
- τα τυπικά «γρήγορα γεύματα» (fast food)
- χυμοί λαχανικών
Αναζητήστε κρυφές πηγές νατρίου στις ετικέτες των συστατικών, όπως το γλουταμινικό νάτριο, το αλγινικό και νιτρικό νάτριο ή νιτρώδες άλας, το baking powder την σόδα ψησίματος και το φωσφορικό νάτριο.
Περιορίστε τις ζωικές πρωτεΐνες
Πολλές πηγές πρωτεϊνών, όπως το κόκκινο κρέας, το χοιρινό, το κοτόπουλο, τα πουλερικά, τα ψάρια και τα θαλασσινά, έχουν υψηλές ποσότητες χημικής ένωσης γνωστές ως πουρίνες, η οποία διασπάται σε ουρικό οξύ στα ούρα και μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό πέτρας ουρικού οξέος. Το οξύ στις ζωικές πρωτεΐνες μπορεί επίσης να αυξήσει το ασβέστιο και να μειώσει την έκκριση κιτρικών στα ούρα, κάτι που μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για πέτρες ασβεστίου. Εναλλακτικές λύσεις σε ζωικές πρωτεΐνες περιλαμβάνουν κινόα, χούμους, σπόρους chia και ελληνικό γιαούρτι. Δεδομένου ότι η πρωτεΐνη είναι σημαντική για τη γενική υγεία, συζητήστε πόσα πρέπει να τρώτε καθημερινά με το γιατρό σας.