Λιποθυμία ή συγκοπή ή συγκοπτικό επεισόδιο καλείται η μειωμένη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο με συνέπεια τη μειωμένη οξυγόνωση του εγκεφάλου, που έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια συνείδησης. Είναι αρκετά συχνή καθώς περίπου 1 στους 3 ανθρώπους θα υποστούν κάποια στιγμή στη ζωή τους ένα λιποθυμικό επεισόδιο.
Δεν έχουν όμως όλα τα λιποθυμικά επεισόδια την ίδια βαρύτητα και η αιτιολογία τους ποικίλει από πολύ απλά και εύκολα αναστρέψιμα αίτια έως πολύ σοβαρή καρδιακή νόσο. Για το λόγο αυτό, αντιμετωπίστε την απώλεια αισθήσεων ως επείγουσα ιατρική κατάσταση έως την αποδρομή των σημείων και συμπτωμάτων, καθώς και τη διάγνωση της αιτίας πρόκλησης.
Λιποθυμία μπορεί να συμβεί σε άτομα όλων των ηλικιών, όμως στα νεαρά άτομα είναι συνηθέστερα τα απλά, καλής πρόγνωσης αίτια, ενώ στους ηλικιωμένους συχνά το αίτιο είναι σοβαρό. Εξ’ ορισμού σοβαρή θεωρείται η λιποθυμία σε άτομα με ήδη γνωστή καρδιακή νόσο όπως καρδιακή ανεπάρκεια ή στεφανιαία νόσο.
Αιτίες λιποθυμίας είναι:
- υπογλυκαιμία,
- αφυδάτωση,
- τραυματισμός κεφαλής,
- καρδιολογικές παθήσεις,
- εγκυμοσύνη,
- έντονο ψυχικό στρες.
Αν νιώσετε λιποθυμική τάση, δηλαδή έχετε συμπτώματα όπως:
- αδυναμία
- εφίδρωση
- ωχρότητα προσώπου
- ναυτία
- ταχυκαρδία
- επιτάχυνση της αναπνοής
Ξαπλώστε ή καθίστε. Προς μείωση των πιθανοτήτων επανάληψης του λιποθυμικού επεισοδίου, μη λάβετε πολύ σύντομα όρθια στάση.
Εάν βρίσκεστε σε καθιστή θέση, τοποθετείστε την κεφαλή μεταξύ των γονάτων.
Αν υπάρχει η δυνατότητα ελέγξτε αρτηριακή πίεση, ρυθμό ή σε περίπτωση γνωστού σακχαρώδη διαβήτη σάκχαρο αίματος (για τον αποκλεισμό υπογλυκαιμίας)
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας.
Αν αντιμετωπίσετε λιποθυμικό επεισόδιο τρίτου προσώπου:
Πρέπει να γίνουν τα εξής:
-Διαπιστώστε ότι δεν υπάρχει απόφραξη αεροφόρων οδών από τη γλώσσα που δεν είναι γυρισμένη προς τα πίσω και ότι δεν υπάρχει τροφή ή εμέσματα στο στόμα.
-Βεβαιωθείτε ότι ο ασθενής αναπνέει και έχει σφυγμούς. Αν όχι τηλεφωνήστε άμεσα στο ΕΚΑΒ (166), δώστε τα στοιχεία σας, την περιοχή που βρίσκεστε και την κατάσταση που αντιμετωπίζετε (π.χ.ένας άνδρας που δεν έχει σφυγμούς και δεν αναπνέει). Στη συνέχεια ζητείστε βοήθεια από τους παρευρισκόμενους και ξεκινήστε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (μαλάξεις στην καρδιά και τεχνητή αναπνοή) μέχρι να φτάσει βοήθεια.
-Αν ο ασθενής δεν έχει τις αισθήσεις του αλλά αναπνέει και έχει σφύξεις, τον ξαπλώνουμε στο ένα πλευρό (πλάγια) και τον έχουμε υπό παρακολούθηση μέχρι να φτάσει βοήθεια.
-Ξαπλώστε το άτομο σε οριζόντια θέση με τα πόδια ψηλά όσο το δυνατόν περισσότερο, όταν αυτό δεν έχει χάσει τις αισθήσεις του.
-Χαλαρώστε τα ρούχα, γραβάτες, ζώνες, που μπορούν να εμποδίζουν τη φυσιολογική αναπνοή.
–Εάν υπάρχει και έμετος, γυρίστε το άτομο στο πλευρό για την πρόληψη του πνιγμού.
-Κρατήστε το άτομο ξαπλωμένο για τουλάχιστον 10 – 15 λεπτά, κατά προτίμηση σε ένα δροσερό και ήσυχο χώρο. Εάν δεν είναι δυνατό, βάλτε το άτομο να καθίσει σκυμμένο, με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια.
-Σε ενδεχόμενο τραυματισμού στο κεφάλι και πρόκληση λιποθυμικού επεισοδίου , κάνουμε τα παραπάνω με τη σειρά προτεραιότητας που αναφέραμε, τοποθετούμε ένα μαλακό αυχενικό κολάρο, το οποίο είναι απαραίτητο εξάρτημα για το φαρμακείο μας και καλούμε ασθενοφόρο ή ιατρική βοήθεια άμεσα.
-Άτομο το οποίο για οποιονδήποτε λόγο έχασε τις αισθήσεις του έστω και για λίγο πρέπει άμεσα να εξεταστεί από γιατρό για να διερευνηθούν τα αίτια αυτού του επεισοδίου απώλειας συνείδησης.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Πρέπει να αποφεύγονται τα εξής:
-Μη μετακινείτε ανεύθυνα το άτομο που έχει υποστεί λιποθυμικό επεισόδιο και πιθανότατα έχει τραυματιστεί από την πτώση. Αν υποπτεύεστε τραυματισμό από την πτώση, ζητείστε ιατρική βοήθεια.
-Μη σκεπάζετε με κουβέρτες, ρούχα, γιατί η ζέστη προκαλεί αγγειοδιαστολή με αποτέλεσμα τη μειωμένη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.
-Αποφύγετε τη χορήγηση τροφής, καφέ και αλκοόλ ή άλλων υγρών σε άτομο με μειωμένο επίπεδο συνείδησης γιατί σε ενδεχόμενη επανάληψη του λιποθυμικού επεισοδίου μπορεί να προκληθεί εμετός με εισρόφηση και πνιγμονή.
Πότε να Επικοινωνήσετε οπωσδήποτε με γιατρό
Καλέστε το 166 εάν το άτομο που λιποθύμησε:
• Έπεσε από ύψος, ιδιαίτερα εάν τραυματίστηκε ή αιμορραγεί
• Δεν συνέρχεται γρήγορα (μέσα σε μερικά λεπτά)
• Είναι έγκυος
• Είναι άνω των 50 ετών
• Έχει διαβήτη (ελέγξτε για ιατρικές ταυτότητες)
• Αισθάνεται πόνο, πίεση ή δυσφορία στο θώρακα
• Έχει δυνατό ή ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό
• Έχει απώλεια ομιλίας, οπτικές διαταραχές ή αδυναμία να κινήσει ένα ή περισσότερα άκρα
• Έχει συσπάσεις, τραυματισμό της γλώσσας ή απώλεια ελέγχου της κύστης ή του εντέρου
Ακόμα και εάν δεν πρόκειται για επείγουσα κατάσταση, το άτομο θα πρέπει να δει έναν γιατρό εάν δεν έχει λιποθυμήσει ξανά στο παρελθόν, εάν λιποθυμά συχνά ή εάν έχει νέα συμπτώματα που σχετίζονται με τη λιποθυμία.