«Σε χρειάζομαι» λέμε συχνά στο αντικείμενο του πόθου μας.
«Σε έχω ανάγκη» μην με αφήσεις».
Η ανάγκη γίνεται μοχλός και κινεί την συμπεριφορά και τα λόγια μας.
Οι γυναίκες συχνότερα από τους άνδρες ικετεύουμε για λίγη ακόμη αγάπη για λίγη ακόμη ικανοποίηση της ανάγκης μας.
Έχουμε μεγαλώσει με την πεποίθηση πως για να είμαστε ολοκληρωμένοι και ευτυχισμένοι χρειαζόμαστε το «άλλο μισό» μας.
Κανείς δεν μας είπε να ψάξουμε για το άλλο «ολόκληρο» μας.
Από μικρή ηλικία τα σχέδια και τα όνειρα μας προϋποθέτουν τον σύντροφο – σύζυγο – εραστή για να υλοποιηθούν.
Δεν θα μας εξηγήσουν όμως ποτέ πως πρέπει να είναι το άλλο μας μισό και τι να αποφύγουμε.
Οι προτροπές και οι οδηγίες σταματούν στην εύρεση του.
Πώς γινόμαστε σκλάβοι της ανάγκης;
Αν δεν μπορέσεις να ελέγξεις τις ανάγκες σου, τότε μοιραία θα γίνεις σκλάβος τους.
Θα γίνεις υπάκουη στις επιθυμίες και τα καπρίτσια τους.
Πίσω από την ανάγκη του ερωτικού συντρόφου κρύβεται ο φόβος.
Ο φόβος να μην μείνεις μόνη σου, ο φόβος μήπως δεν σε αγαπούν, μήπως δεν σε χρειάζονται, μήπως δεν νιώσεις ολοκληρωμένη.
Φοβάσαι πως δεν αξίζεις, πως δεν θα τα καταφέρεις χωρίς σύντροφο, δεν θα έχεις κοινωνική καταξίωση, δεν θα αντέχεις τα οικογενειακά τραπέζια και τους συγγενείς που σε κοιτούν με εκείνο το «κρίμα» στο βλέμμα.
Κρίμα τόσο ωραία κοπέλα, τόσο έξυπνη, τόσο καλή και τόσο μόνη.
Γιατί αν δεν έχεις εκείνο το μισό που λέγαμε σίγουρα υποθέτουν πως είσαι δυστυχισμένη.
Συνάμα υποθέτουν πως κάποιο λάθος έκανες και τον έχασες ή σου έφυγε ή στον έκλεψαν ή ό,τι συνέβη τέλος πάντων που σε αφήνει σήμερα μισή.
Έτσι σε μαθαίνουν να φοβάσαι περισσότερο την επόμενη φορά, να θέλεις να αποδείξεις πως μπορείς να έχεις όλα όσα σου έμαθαν πως έχεις ανάγκη, για να είσαι ευτυχισμένη.
Ο φόβος της μοναξιάς
Από την εφηβεία σχεδόν θα γνωρίσεις αυτόν τον φόβο και θα τον βαφτίσεις ανάγκη.
Μεγαλώνοντας θα γκρεμίζεσαι κάθε φορά που η σχέση ή ο γάμος τελειώνει και μαζί σου θα γκρεμίζεται και η αυτοπεποίθησή σου.
Θα μάθεις να κάνεις υποχωρήσεις, θα μάθεις να φτιάχνεις πολύ όμορφές δικαιολογίες για κάθε λάθος συμπεριφορά.
Θα μάθεις να ανέχεσαι.
Θα μάθεις να δέχεσαι.
Θα μάθεις να καταπίνεις.
Όλα θα τα μάθεις και θα τα δοκιμάσεις αρκεί να καλύψεις την ανάγκη σου.
Πώς αλλιώς; Αφού είσαι σίγουρη πως δεν μπορείς μόνη σου να περπατήσεις στην ζωή.
Πώς θα πορευτείς έτσι μισή και χωρίς αγάπη;
Αγάπη είναι η λέξη που θα δώσεις σε αυτή την φρικτή ανάγκη που σε ταΐσαν από μικρή να έχεις.
Στο όνομα της αγάπης άλλωστε δικαιολογούνται και γίνονται τα μεγαλύτερα εγκλήματα, συνήθως τα εγκλήματα είναι κατά του εαυτού μας, αλλά ούτε αυτό μας το μαθαίνουν.
Εσύ να φταις και εγώ συγγνώμη να ζητάω
Οι περισσότεροι γνωρίζετε τους στίχους του τραγουδιού:
Άσε με κάθε στιγμή στην αγκαλιά σου να πεθαίνω,
άσε με να με σκοτώνεις και να λέω «ανασαίνω»,
άσε με εσύ να φταις κι εγώ συγγνώμη να ζητάω,
άσε με, άσε με, άσε με να σ’ αγαπάω…
(Ασε με να σ΄ αγαπάω, ερμηνεία: Λίτσα Διαμάντη, στίχοι: Μπιζάνη Μάρω)
Φυσικά οι στίχοι γράφτηκαν από γυναίκα, τραγουδήθηκαν από γυναίκα και ταυτίστηκε μαζί τους σχεδόν κάθε γυναίκα σε κάποια φάση της ζωής της.
Για μένα ο συγκεκριμένος στίχος, είναι ο πυρήνας (το κουκούτσι) της γυναικείας ερωτικής ψυχολογίας.
Εσύ να φταις και εγώ συγγνώμη να ζητάω.
Να ζητάω συγγνώμη όταν με αδικείς, όταν με παραμελείς, όταν αδιαφορείς ακόμη και όταν χειροδικείς.
Ξέρω ακούγεται παρατραβηγμένο αλλά εννέα στις δέκα γυναίκες που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, την επόμενη μέρα ζητούν οι ίδιες συγγνώμη από τον σύντροφο τους, που τον «ανάγκασαν» να της χτυπήσει.
Ζητούν συγγνώμη με λόγια ή με πράξεις.
Αν τώρα σκέφτεσαι πως «εντάξει αυτές οι γυναίκες είναι άρρωστες ψυχολογικά» και δεν είναι ο κανόνας, μάλλον κάνεις λάθος.
Μια τέτοια συμπεριφορά δεν διαφέρει από καταστάσεις που η βία δεν είναι εμφανής, όπου η βία δεν γίνεται με πράξεις αλλά γίνεται με λέξεις.
Εκείνη την φορά που δίψασες για μια ζεστή αγκαλιά από εκείνες που σου έδινε τον πρώτο καιρό, και έμεινες μετέωρη στον καναπέ να καταπίνεις την ανάγκη σου, και να δέχεσαι την άρνηση του σαν κάτι φυσιολογικό, θυμάσαι σε λίγη ώρα ή την επόμενη μέρα έφτιαξες μια καλοστημένη δικαιολογία για αυτή την συμπεριφορά.
Δικαιολογώντας ανάρμοστες συμπεριφορές
Εκείνη την φορά που έδωσες το κορμί σου για τον έρωτα, ενώ δεν ήθελες, γιατί αυτή την ανάγκη είχε ο σύντροφός σου, είτε σωματική, συναισθηματική ή επιβεβαίωσης, και το βλέμμα σου έμεινε καρφωμένο σε ένα σημείο στον τοίχο, και το μυαλό σου καρφωμένο σε ένα γιατί.
Θυμάσαι το επόμενο πρωί με τον καφέ σίγουρα έφτιαξες μια ακόμη υπέροχη δικαιολογία για αυτή την συμπεριφορά.
Ίσως να τάισες τον εγωισμό σου με κολακείες, όπως «ακόμη με επιθυμεί» ή «μόνο μαζί μου νιώθει έτσι».
Εκείνη την φορά που μπροστά σε τρίτους σε πρόσβαλε, μειώνοντας την προσωπικότητα και τις ικανότητες σου και εσύ χαμογέλασες με τρόπο και σώπασες, θυμάσαι πάλι την άλλη μέρα το ίδιο μαρτύριο να φτιάξεις την αναγκαία δικαιολογία γι αυτή την συμπεριφορά.
Οι φορές είναι αμέτρητες και οι δικαιολογίες άλλες τόσες.
Όμως δεν τις φτιάχνεις για εκείνον, δεν τις έχει ανάγκη εκείνος.
Να το ξέρεις!
Εκείνος έχει τις δικές του δικαιολογίες που του επιτρέπουν να έχει αυτή την συμπεριφορά.
Για εσένα τις φτιάχνεις.
Θυσία στην θεά ανάγκη τις κάνεις.
Της πετάς δικαιολογίες και εκείνη σου δείχνει τον τρόπο να συγχωρείς κάθε τι που σε πληγώνει.
Ο δρόμος προς την ολοκλήρωση
Δεν είσαι η ανάγκη σου!
Είναι λογικό να μη συνειδητοποιείς τις περισσότερες φορές πως είναι η ανάγκη σου που σε οδηγεί να τα κάνεις αυτά.
Ο φόβος της αποτυχίας και της μοναξιάς, νιώθεις εγκλωβισμένη και αβοήθητη μερικές φορές, γιατί έχεις πεισθεί και εσύ πως δεν είσαι ολόκληρη από μόνη σου.
Έτσι σου έμαθαν.
Όμως μέσα στα χρόνια, τις επιλογές και τα σεντόνια που πέρασαν, δεν έμαθες τάχα οι ανάγκες τι σημαίνουν;
Δεν έμαθες πως κάθε φορά που έκανες «πίσω» για μια φαινομενικά μεγάλη ανάγκη, στο τέλος έχανες τον εαυτό σου μαζί με την ανάγκη;
Δεν έμαθες πως κάθε φορά πληγώνεις εσένα και από την πληγή σου θρέφονται οι εγωισμοί των άλλων;
Σκέψου πως είσαι ή μπορείς να γίνεις αν το θελήσεις, ολόκληρη μόνη σου.
Να γίνεις ολόκληρη και να θες ακόμη τον σύντροφο, να θες την αγκαλιά, την αγάπη, το χάδι και το σώμα του άλλου.
Να τα θες και να τα διεκδικείς, όχι για να σε κάνουν ολόκληρη αλλά για να τα απολαύσεις και να τα κρατήσεις μέσα σου σαν πολύτιμα στοιχεία, που σου δόθηκαν χωρίς να χρειαστεί να σκορπιστείς ή να συρρικνωθείς για να τα έχεις.
Να τις χορταίνεις τις ανάσες, τα βλέμματα και τα σ’ αγαπώ, να τα δίνεις και εσύ απλόχερα, όχι να τα κάνεις ανταλλαγή.
Να σου περισσεύουν και για να γίνει αυτό πρέπει να τα έχεις μέσα σου από πριν.
Αυτό σημαίνει να είσαι ολόκληρη, να τα περιέχεις όλα, να μην τα ζητιανεύεις.
Να αγαπάς και να αγαπιέσαι ελεύθερα, χωρίς δίχτυ ασφαλείας.
Θα σκεφτείς πως είναι επικίνδυνο, ναι είναι.
Μπορεί να πέσεις θα μου πεις, ναι μπορεί να πέσεις και μπορεί να γρατζουνιστείς μέσα και έξω.
Όμως, θα σηκωθείς έτσι ολόκληρη που είσαι, θα γλύψεις τις πληγές σου και θα θυμάσαι πάντα την γεύση τους, θα ξεσκονιστείς και θα συνεχίσεις.
Με δειλά βήματα στην αρχή και με πιο σταθερά στη συνέχεια θα συνεχίσεις να ζητάς την αγάπη και τον έρωτα, όχι γιατί τα έχεις ανάγκη, αλλά γιατί ξέρεις πως μπορείς πλέον τόσο να τα απολαύσεις όσο και να τα προσφέρεις.
Βλέποντας στον έρωτα με τα μάτια ανοιχτά
Να θυμάσαι πως στον έρωτα…
Όταν χρειάζομαι τον άλλο για να ζήσω, η σχέση μετατρέπεται σε εξάρτηση.
Η χειρότερη από τις αντιλήψεις που έμαθαν και μετέφεραν οι γονείς στα παιδιά τους είναι πως υποτίθεται ότι βρισκόμαστε στην αναζήτηση του άλλου μας μισού.
Γιατί να μην προσπαθούμε να βρούμε κάποιον ολόκληρο, αντί να συμβιβαστούμε με κάποιον μισό;
Ο έρωτας που προτείνουμε χτίζεται μεταξύ ολόκληρων ανθρώπων που συναντιούνται, όχι ανάμεσα σε δύο μισά που χρειάζονται το ένα το άλλο για να νιώσουν ολόκληρα.
Όλες οι ιστορίες αγάπης καταλήγουν σ’ ένα ευτυχές τέλος: «Παντρεύτηκαν, κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…»
Ας ξυπνήσουμε τους κοιμισμένους: η σχέση δεν είναι έτσι.
Η σχέση είναι ένας νέος δρόμος – μία πρόκληση.
Αυτό που μπορώ να περιμένω από μία σχέση είναι ένας σύντροφος στο δρόμο μου, στη ζωή, κάποιος που να με τρέφει και με τη σειρά του να τρέφεται από την παρουσία μου.
Αλλά πάνω απ’ όλα, κάποιος που δεν θα παρεμβαίνει στο δρόμο της ζωής μου.
Όταν χρειάζομαι τον άλλο για να ζήσω, η σχέση μετατρέπεται σε εξάρτηση.
Και υπό εξάρτηση, επιλογές δεν μπορούν να γίνουν.
Και χωρίς επιλογή δεν υπάρχει ελευθερία.
Και χωρίς ελευθερία δεν υπάρχει αληθινός έρωτας.
Και χωρίς αληθινό έρωτα μπορεί να υπάρχουν γάμοι, αλλά δεν υπάρχει σχέση.
(Χόρχε Μπουκάι, «Να βλέπεις στον έρωτα» -απόσπασμα)
*Με την συμβολή της Ιωάννα Κατσιμίγα – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
