Παιδί

Ο εκφοβισμός στο σχολείο (Bullying) με τη ματιά του Πανελληνίου Σύλλόγου Επισκεπτών Υγείας

Ο εκφοβισμός στο σχολείο (Bullying) με τη ματιά του Πανελληνίου Σύλλόγου Επισκεπτών Υγείας

Ο εκφοβισμός στο σχολείο (Bullying),παρατηρείται στις σύγχρονες κοινωνίες, όλο και πιο συχνά και σε ανησυχητικό βαθμό, τα τελευταία χρόνια.

Η Ελλάδα, όπως πολλές άλλες χώρες, βιώνει μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία σημειώνονται αλλαγές στα ιδεολογικά συστήματα, λόγω κοινωνικών και οικονομικών μεταβολών καθώς και στους θεσμούς ( οικογένεια, μετακίνηση των πληθυσμών κ.α.).

Το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού(Bullying), είναι η πλέον διαδεδομένη μορφή επιθετικής συμπεριφοράς με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, όσο και στη διαδικασία της μάθησης (Smith et al., 2002).

Σχολικός εκφοβισμός (Bullying):

Παρατηρείται όταν «ένας μαθητής υποβάλλεται κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου, σε αρνητικές ενέργειες από έναν ή περισσότερους μαθητές» και υπάρχει «ανισορροπία στη δύναμη»(Olweus,1986).

Αιτιολογικοί παράγοντες
Οι αιτιολογικοί παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στο φαινόμενο σχετίζονται πρωτίστως με την οικογένεια και το σχολείο.
Για να θεωρηθεί μια πράξη ως φαινόμενο Bullying, θα πρέπει:

«να υπάρχει πρόθεση, το φαινόμενο να επαναλαμβάνεται, το παιδί στο οποίο ασκούνται οι αρνητικές πράξεις, δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του και βέβαια οι πράξεις αυτές έχουν αποτέλεσμα σωματική βλάβη ή συναισθηματικά προβλήματα για το θύμα» (Farrington &Ttofi, 2009).

Ο εκφοβισμός μπορεί να έχει δια βίου συνέπειες τόσο στα θύματα όσο και στους παρατηρητές.

Οι νέοι και τα παιδιά που συμμετέχουν στις πράξεις αυτές, είτε ως θύματα είτε ως θύτες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στο χώρο του σχολείου και είναι πιθανόν να αναπτύξουν σωρεία ψυχολογικών και ψυχοσωματικών προβλημάτων.

Η βαρύτητα των επιπτώσεων του εξαρτάται από:

⦁ τις μορφές του (άμεσος ή έμμεσος),

⦁ τη διάρκεια του (βραχυπρόθεσμος ή μακροχρόνιος),

⦁ την περίοδο εκδήλωσης των επιπτώσεων και

⦁ τον ρόλο των παιδιών στο φαινόμενο( θύτης, θύμα, παρατηρητής).

Ο σχολικός εκφοβισμός λόγω της σοβαρότητας των περιστατικών του, σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, εκδηλώνεται με ανθρωποκτονία ή αυτοκτονία (Bauman & DelRio, 2005).

Επίσης,  αποτελεί ένα «ομαδικό φαινόμενο», εφόσον δεν αφορά μόνο το «θύμα» και τον «θύτη», αλλά και όλους αυτούς που τυγχάνει να είναι παρόντες σε αυτά τα περιστατικά που μπορεί να είναι όχι μόνο μαθητές, αλλά και ενήλικες όπως οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και εργαζόμενοι στο χώρο του σχολείου, όπως σχολικοί τροχονόμοι,  εργαζόμενοι στο κυλικείο κ.α.

Πρέπει να σημειωθεί ότι κάποιες μορφές του σχολικού εκφοβισμού, είναι δύσκολο να διακριθούν όπως αυτή του κοινωνικού/ σχεσιακού αποκλεισμού, ο οποίος αποτελεί ένα πολύ επιδέξιο τρόπο εκφοβισμού και πολλές φορές δεν γίνεται αντιληπτός από τον περίγυρο.
Επιπλέον τα θύματα το κρύβουν από τους γονείς τους.
Γι’ αυτό τον λόγο οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν τις ενδείξεις που δηλώνουν ότι το παιδί είναι θύμα κάποιας επιθετικής συμπεριφοράς.

Ορισμένες από αυτές είναι αν το παιδί:

⦁ παραπονιέται συχνά πως νιώθει άρρωστος ή έχει εφιάλτες.

⦁ κάνει αδικαιολόγητες απουσίες

⦁ έχει απροσδόκητη  μείωση της σχολικής επίδοσης

⦁ καθυστερεί να πάει στο σχολείο ή καθυστερεί να επιστρέψει στο σπίτι

⦁ συχνά τα ρούχα του είναι σκισμένα

⦁ αλλάζει δρόμους όταν πάει ή καθώς επιστρέφει από το σχολείο

⦁ χάνει συχνά τα χρήματα  ή τα πράγματα του

⦁ υπάρχουν συχνές αλλαγές στη διάθεση του που επιμένουν

⦁ έχει σημάδια ή μελανιές ή κάποιες ενδείξεις επίθεσης και αποφεύγει να πει πώς συνέβησαν.

Το ενδιαφέρον επίσης εστιάζεται στο σχολείο γιατί εκεί είναι δυνατή η εφαρμογή προγραμμάτων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η δουλειά με το εκπαιδευτικό προσωπικό είναι σημαντική, γιατί συχνά το προσωπικό ανέχεται εκφοβιστικές συμπεριφορές ή τις υποτιμά, οπότε ο στόχος είναι κυρίως η αλλαγή των στάσεων και των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών και η υιοθέτηση μιας πιο θετικής στάσης για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού (Clarke & Kiselica, 1997).

Είναι πολύ σημαντικό και οι εκπαιδευτικοί να μπορούν να  αναγνωρίζουν και να διακρίνουν τις μορφές του εκφοβισμού του άμεσου (σωματικής ή λεκτικής βίας),  και του έμμεσου εκφοβισμού (κοινωνικής απομόνωσης και αποκλεισμού από την ομάδα), προκειμένου να προβαίνουν στις κατάλληλες ενέργειες (Βασιλείου, 2005)

Ο ρόλος του  Επισκέπτη Υγείας είναι απαραίτητος για την ολοκλήρωση της διεπιστημονικής ομάδας στα προγράμματα Αγωγής Υγείας, στο σχολείο και στην κοινότητα.
Ο Επισκέπτης Υγείας, βασιζόμενος στις αρχές της δημόσιας υγείας είναι σε θέση να εντοπίσει πρώιμα εκείνα τα ζητήματα υγείας που ενδέχεται να εξελιχθούν σε προβλήματα ή κινδύνους αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως ( Department of Health, 2011).

Κατέχοντας πολυδύναμο ρόλο στην ΠΦΥ (Baldwin,2012) είναι ο επαγγελματίας που ασχολείται με όλες τις ηλικιακές ομάδες στην οικογένεια και την κοινότητα κατά τη διαδικασία προαγωγής υγείας τους, τόσο της σωματικής όσο και της ψυχικής στο πλαίσιο της διασφάλισης της δημόσιας υγείας και της μείωσης των ανισοτήτων στην υγεία.(Hemingway, 2012; Cowley, 2010a; Sakellari, 2012).

Οι δράσεις αγωγής υγείας χωρίζονται σε δύο επίπεδα:

α) το ατομικό – οικογενειακό επίπεδο, στο οποίο περιλαμβάνονται δράσεις όπως οι κατ’ οίκον επισκέψεις, η συμβουλευτική κ.α  και,
β) το Ομαδικό ή επίπεδο κοινότητας, το οποίο περιλαμβάνει τα προγράμματα αγωγής υγείας, ομάδες στήριξης κ.α. ( Λάγιου & Στοϊκίδου, 2008b).
Η εφαρμογή προγραμμάτων Αγωγής υγείας, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σχολικής παραβατικότητας και του εκφοβισμού είναι αναγκαία και πρέπει να απευθύνεται στις ομάδες γονιών και εκπαιδευτικών και όχι μόνο στους μαθητές.
Για την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κατά του εκφοβισμού, έτσι ώστε να υπάρξει ορθή και ολοκληρωμένη παροχή γνώσης, τα προγράμματα δεν πρέπει να είναι περιστασιακά, αλλά να έχουν διάρκεια 1-2 χρόνια και να απευθύνονται σε διάφορα επίπεδα:
-κοινότητα,
-οικογένεια,
-σχολείο,
-τάξη,

-ομάδα συνομηλίκων.

Που μπορώ να αναφέρω περιστατικά σχολικής βίας και εκφοβισμού;

Συνήγορος του Παιδιού, http://www.0-18.gr/.

Αποστολή του είναι η προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων κάθε προσώπου που δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.

Στον Συνήγορο μπορεί να απευθυνθεί κάποιο παιδί (ή οι γονείς του), αν θεωρεί ότι παραβιάζονται τα δικαιώματά του, προκειμένου να ρωτήσει τί μπορεί να κάνει, να πάρει συμβουλές

Για να καταγγείλει κάποιος ένα συγκεκριμένο περιστατικό παραβίασης δικαιωμάτων, πρέπει να υποβάλει αναφορά

⦁ Τηλ: 213 1306703,- 213 1306605

Γραμματεία Δικαιωμάτων του Παιδιού e-mail [email protected]

Παιδί

02.07.2025

Εθισμός στο διαδίκτυο: Πώς επιδρά στον εγκέφαλο των εφήβων

Τι έδειξαν τα ευρήματα των επιστημόνων

19.06.2025

Προσωπικός Παιδίατρος: Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για την εγγραφή των παιδιών τους – Ποιες ηλικίες αφορά

Ο κάθε παιδίατρος μπορεί να αναλάβει έως και 1.500 παιδιά

Επιστημονική ημερίδα για τη γονιμότητα και την υπογεννητικότητα στην Τήνο
12.06.2025

Επιστημονική ημερίδα για τη γονιμότητα και την υπογεννητικότητα στην Τήνο

Επιστήμονες αποκαλύπτουν: Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας
05.06.2025

Επιστήμονες αποκαλύπτουν: Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας

Ένα παιδί, μία αρκούδα και ένα μάθημα ζωής
30.05.2025

Ένα παιδί, μία αρκούδα και ένα μάθημα ζωής

ΗΠΑ: Αγόρι 8 ετών πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από σπάνια λοίμωξη που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό του
30.05.2025

ΗΠΑ: Αγόρι 8 ετών πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από σπάνια λοίμωξη που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό του

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας
23.05.2025

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο
21.05.2025

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο

Ανάκληση σαμπουάν «JOHNSON’S Shiny Drops Kids» από τον ΕΟΦ – Τι διαπιστώθηκε
15.05.2025

Ανάκληση σαμπουάν «JOHNSON’S Shiny Drops Kids» από τον ΕΟΦ – Τι διαπιστώθηκε

Γιορτή της Μητέρας: Μια ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα που μας έμαθε την αγάπη
07.05.2025

Γιορτή της Μητέρας: Μια ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα που μας έμαθε την αγάπη

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

07.07.2025

Νέα μελέτη: Πόσα ποτήρια νερό πρέπει να πίνετε την ημέρα για να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού

Η ανάλυση βασίστηκε σε δεδομένα από την Εθνική Έρευνα για την Υγεία και τη Διατροφή των ΗΠΑ

07.07.2025

Γκρέιπφρουτ: Αυτά είναι τα πέντε οφέλη που έχουν για την υγεία

Μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα φαρμάκων;

Κόκκινες πιπεριές: Αυτά είναι τα οφέλη που έχουν για την υγεία μας
07.07.2025

Κόκκινες πιπεριές: Αυτά είναι τα οφέλη που έχουν για την υγεία μας

Άμεση ανακούφιση από πόνους: Δοκιμάστε τα ισχυρά Valsamo & Blue Gel – Διπλή προσφορά 1+1 δώρο!
07.07.2025

Άμεση ανακούφιση από πόνους: Δοκιμάστε τα ισχυρά Valsamo & Blue Gel – Διπλή προσφορά 1+1 δώρο!

Τι είναι η ηλίαση και τι η θερμοπληξία – Πώς να προστατευτείτε
07.07.2025

Τι είναι η ηλίαση και τι η θερμοπληξία – Πώς να προστατευτείτε

Αυτός είναι ο λόγος που πονάει ο αγκώνας σας όταν κολυμπάτε – Πώς να ανακουφιστείτε
07.07.2025

Αυτός είναι ο λόγος που πονάει ο αγκώνας σας όταν κολυμπάτε – Πώς να ανακουφιστείτε

Οι καλύτερες και οι χειρότερες τροφές για τα δόντια
07.07.2025

Οι καλύτερες και οι χειρότερες τροφές για τα δόντια

Τι συμβαίνει στα μάτια μας όταν τα ανοίγουμε στη θάλασσα; – Οφθαλμίατρος εξηγεί
07.07.2025

Τι συμβαίνει στα μάτια μας όταν τα ανοίγουμε στη θάλασσα; – Οφθαλμίατρος εξηγεί

Πώς να κάψετε λίπος πιο εύκολα – Οι 5 πρωινές συνήθειες που προτείνει ειδικός
07.07.2025

Πώς να κάψετε λίπος πιο εύκολα – Οι 5 πρωινές συνήθειες που προτείνει ειδικός

Οι συνήθειες που μπορείτε να «υιοθετήσετε» για να κρατήσετε την καρδιά σας υγιή το καλοκαίρι
07.07.2025

Οι συνήθειες που μπορείτε να «υιοθετήσετε» για να κρατήσετε την καρδιά σας υγιή το καλοκαίρι