Η υψηλή χοληστερόλη είναι γνωστό πως αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, επομένως η εύρεση τρόπων να μειωθεί είναι σημαντική.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση σόγιας μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης (γνωστής και ως “κακή” χοληστερόλη) έως και 4%.
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Illinois Urbana-Champaign εξέτασαν πρόσφατα διάφορες ποικιλίες σόγιας για να καταλάβουν το γιατί μπορούν να μειώσουν την LDL χοληστερόλη.
Χοληστερόλη και καρδιακές παθήσεις
Η χοληστερόλη είναι μια κηρώδης ουσία που μοιάζει με λίπος και βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα του σώματος.
Η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL) χοληστερόλη είναι ένας τύπος που οι γιατροί θεωρούν ως “κακή” χοληστερόλη. Ο άλλος τύπος είναι η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL) χοληστερόλη, την οποία χαρακτηρίζεται “καλή”.
Εάν τα επίπεδα της LDL είναι πολύ υψηλά, η συσσώρευσή της μπορεί να σχηματίσει πλάκες στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτό συμβάλλει σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
HDL και LDL χοληστερόλη
Η HDL “απορροφά” την χοληστερόλη στο αίμα και την μεταφέρει πίσω στο ήπαρ, το οποίο την φιλτράρει και την αποβάλλει από το σώμα. Το να έχετε υψηλότερα επίπεδα HDL είναι καλό και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού.
Οι ειδικοί συνιστούν τα ακόλουθα επίπεδα χοληστερόλης:
- Ολική: περίπου 150 mg/dL
- LDL: περίπου 100 mg/dL
- HDL: 40 mg/dL και άνω στους άνδρες και 50 mg/dL και άνω στις γυναίκες
Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης δεν έχουν τυπικά συμπτώματα. Επομένως είναι σώφρον να κάνετε τακτικές εξετάσεις αίματος και να τις συζητάτε με τον γιατρό σας.
Εάν κάποιος έχει υψηλή χοληστερόλη, μπορεί να το αντιμετωπίσει με αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή και άσκηση) ή φάρμακα (στατίνες ή αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης).
Δύο πρωτεΐνες σόγιας που μειώνουν την LDL
Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει τη θετική επίδραση της κατανάλωσης περισσότερης σόγιας στα επίπεδα χοληστερόλης των ανθρώπων. Αυτή η νέα μελέτη είχε στόχο να κατανοήσει τον μηχανισμό πίσω από τα ευρήματα.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτή η θετική επίδραση θα μπορούσε να αποδοθεί σε δύο πρωτεΐνες: τη γλυκινίνη και Β-κονγλυκινίνη.
Πώς έγινε η έρευνα
Επέλεξαν 19 ποικιλίες σόγιας, καθεμία από τις οποίες περιείχε διαφορετικά επίπεδα γλυκινίνης και Β-κονγλυκινίνης. Οι αλεσμένοι σπόροι σόγιας απολιπάνθηκαν και μελετήθηκαν σε πειράματα προσομοίωσης γαστρεντερικής πέψης.
Στα πειράματα για την μίμηση της πέψης των τροφίμων, το απολιπασμένο αλεύρι σόγιας αναμειγνύεται με υγρά και ένζυμα από την πέψη του στόματος, του στομάχου, του εντέρου και του παχέος εντέρου. Οι ερευνητές προσομοίωσαν αυτήν την λειτουργία χρησιμοποιώντας λιπαρά κύτταρα.
Αφού πέρασαν κάθε ποικιλία αλεύρου σόγιας μέσω αυτής της διαδικασίας, μέτρησαν πόσο καλά απορροφήθηκε η LDL χοληστερόλη.
“Μετρήσαμε πολλές παραμέτρους που σχετίζονται με τον μεταβολισμό της χοληστερόλης και των λιπιδίων και διάφορους άλλους δείκτες (πρωτεΐνες και ένζυμα) που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τον μεταβολισμό των λιπιδίων”, λέει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η πρωτεΐνη σόγιας μειώνει τα λιπίδια στο μισό
Τα ευρήματα της μελέτης υποστήριξαν την αρχική υπόθεση των ερευνητών:
Οι δύο πρωτεΐνες που βρίσκονται στη σόγια (γλυκινίνη και Β-κονγλυκινίνη) συμβάλλουν στην ικανότητα της σόγιας να μειώνει την χοληστερόλη.
“Η σόγια επηρεάζει τη σύνθεση πρωτεϊνών και την απελευθέρωση πεπτιδίων υπό προσομοιωμένες γαστρεντερικές συνθήκες”, γράφουν οι συγγραφείς.
Η πρωτεΐνη Β-κονγλυκινίνη έχει ιδιαίτερα καλές ιδιότητες μείωσης της χοληστερόλης. Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι “μείωσε την έκφραση του HMGCR, τη συγκέντρωση εστεροποιημένης χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, την απελευθέρωση του ANGPTL3 και την παραγωγή MDA κατά την οξείδωση της LDL”.
Ορισμένες ποικιλίες σόγιας εμπόδισαν τη σύνθεση λιπαρών οξέων αλλά και πυροδοτούσαν την απορρόφηση της LDL στο ήπαρ. Αυτό θα μπορούσε, θεωρητικά, να οδηγήσει σε μείωση της λιπώδους νόσου του ήπατος.
“Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η πρόσληψη επιλεγμένων ποικιλιών σόγιας μπορεί να ρυθμίσει την ομοιόσταση της χοληστερόλης και της LDL και, κατά συνέπεια, να ενισχύσει την πρόληψη των αθηροσκληρωτικών καρδιαγγειακών παθήσεων”, όπως έγραψαν οι συγγραφείς.
Σύγκριση σόγιας με στατίνες
Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης τα οφέλη του αλεύρου σόγιας με ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης.
Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι τα πεπτίδια από τα άλευρα σόγιας είχαν παρόμοια ιδιότητα μείωσης των λιπιδίων με το φάρμακο.
“Τα πεπτίδια της χωνεμένης σόγιας μπόρεσαν να μειώσουν τη συσσώρευση λιπιδίων κατά 50-70%, και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αυτό ήταν συγκρίσιμο με τη στατίνη, η οποία την μείωσε κατά 60%”, είπε η δρ. de Mejia.
Είναι η σόγια υγιεινή για όλους;
Καρδιολόγος, είπε:
“Η σόγια είναι γνωστό ότι μειώνει τα τριγλυκερίδια, τη συνολική χοληστερόλη και την LDL, συμβάλλοντας έτσι πιθανώς σε ένα πιο υγιές προφίλ καρδιάς και να γίνει μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής για την καρδιά. Αυτή η μελέτη το συμπληρώνει περαιτέρω”.
Η καρδιολόγος ανέφερε ότι θα ήθελε να δει περισσότερες μελέτες για το πώς η σόγια επηρεάζει τις γυναίκες:
“Οι επιπτώσεις της σόγιας στα οιστρογόνα, ειδικά σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες για την υγεία των γυναικών, δεν εξετάστηκαν, παρά μόνο η εστίαση σε διαφορετικά είδη και την πέψη. Θα ήθελα πολύ να δω πληροφορίες για τη σόγια και τον καρκίνο του μαστού επίσης. Και πάλι, περισσότερες μελέτες να επικεντρωθούν ειδικά στις γυναίκες”.
Αν και οι ερευνητές δοκίμασαν 19 ποικιλίες σόγιας, υπάρχουν περισσότερες από 2.500 ποικιλίες συνολικά.
Αυτό καθιστά δύσκολο για τους ανθρώπους να γνωρίζουν τι πρέπει να καταναλώνουν για να λάβουν τα οφέλη.
Εγγεγραμμένη διαιτολόγος στο Memorial Hermann στο Χιούστον, εν τω μεταξύ, προειδοποίησε ότι “η κατανάλωση σόγιας δεν είναι μια θαυματουργή θεραπεία για την υγεία της καρδιάς (…) Πιστεύω στα οφέλη της ενσωμάτωσης μιας φυτικής διατροφής για την υγεία της καρδιάς. Αυτό θα περιλαμβάνει επίσης την κατανάλωση μιας ποικιλίας φυτικών πηγών όπως βρώμη, ξηρούς καρπούς και φασόλια”.