Χαλασμένα θαλασσινά. Μισοψημένο κοτόπουλο. Φαγητό που έμεινε εκτός ψυγείου από το μεσημέρι έως το βράδυ. Άπλυτα λαχανικά. Μπουκάλια με νερό που έμειναν με τις ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού. Ειδικά το καλοκαίρι, είναι πιο εύκολο απ’ ό,τι νομίζουμε να πάθουμε τροφική δηλητηρίαση από ένα χαλασμένο ή μολυσμένο τρόφιμο.
Το φαινόμενο μόνο σπάνιο δεν είναι. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον ένας στους επτά ανθρώπους εκδηλώνει ετησίως συμπτώματα που οφείλονται στην τροφική δηλητηρίαση. Πολλοί όμως δεν γνωρίζουν καν που να τα αποδώσουν.
«Η τροφική δηλητηρίαση συνήθως αρχίζει μέσα λίγες ώρες από την κατανάλωση του αλλοιωμένου/μολυσμένου τροφίμου», λέει η γαστρεντερολόγος Dr. Christine Lee, από το Τμήμα Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας & Διατροφής του Κέντρου Υγείας της Οικογένειας του Willoughby Hills, στο Οχάιο. «Κατά κανόνα τα συμπτώματα εκδηλώνονται μέσα σε 4 έως 24 ώρες, αλλά υπάρχουν και όψιμες αντιδράσεις. Αυτές μπορεί να εμφανιστούν 15-50 ημέρες αργότερα».
Η βαρύτητα των συμπτωμάτων, η διάρκειά τους και το πότε θα εκδηλωθούν καθορίζονται:
- Από το είδος του μικροβίου που προκαλεί την δηλητηρίαση
- Τον βαθμό της έκθεσης σε αυτό (άλλο είναι να φάτε μια μπουκιά χαλασμένο φαγητό και άλλο ολόκληρη μερίδα)
- Την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος
Στην πραγματικότητα, κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά στα παθογόνα που τον μολύνουν. Έτσι, ακόμα κι αν ολόκληρη οικογένεια φάει το ίδιο αλλοιωμένο φαγητό, οι συνέπειες μπορεί να διαφέρουν.
Τα υποπτα συμπτώματα
Η τροφική δηλητηρίαση συνήθως εκδηλώνεται απότομα και βίαια, έως ότου αποβληθούν πλήρως τα υπαίτια μικρόβια από τον οργανισμό. Μερικές φορές τα συμπτώματά της είναι τόσο έντονα, ώστε απαιτούν μεταφορά του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Τα πιο συχνά συμπτώματα που προκαλούνται όταν τρώμε κάτι χαλασμένο είναι:
- Διάρροια
- Ναυτία και έμετος
- Πόνος και κράμπες στο στομάχι
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος
- Αδυναμία
Τα συμπτώματα αυτά είναι δυσάρεστα, αλλά είναι ένδειξη ότι ο οργανισμός προσπαθεί να αποβάλλει μία τοξίνη που τον έχει μολύνει, τονίζει η Dr. Lee.
Πόσο διαρκεί
Επιπλέον, αν δεν πάσχετε από υποκείμενα νοσήματα και ο οργανισμός σας είναι κατά τα άλλα υγιής, θα υποχωρήσουν εντός 12 έως 48 ωρών. Ωστόσο η ακριβής διάρκεια των συμπτωμάτων εξαρτάται και από το παθογόνο που θα έχετε καταναλώσει.
«Μερικοί άνθρωποι που παθαίνουν τροφική δηλητηρίαση είναι άρρωστοι επί 10 ημέρες ή περισσότερο», εξηγεί η ιατρός. «Αυτό έχει άμεση συσχέτιση με τον παθογόνο μικροοργανισμό που τους έχει μολύνει. Το καμπυλοβακτήριο, λ.χ., μπορεί να προκαλεί συμπτώματα επί εβδομάδες».
Μερικές φορές, εξ άλλου, χρειάζεται αντιβιοτική αγωγή για να καταπολεμηθεί η τροφική δηλητηρίαση. Η Dr. Lee λέει ότι υπάρχουν περισσότεροι από 250 διαφορετικοί παθογόνοι μικροοργανισμοί που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται βακτήρια, ιοί και παράσιτα. Τροφιμογενή νοσήματα προκαλούν και ορισμένες τοξίνες και χημικά.
Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό
Ο γενικός κανόνας είναι πως κάθε άνθρωπος χωρίς υποκείμενα νοσήματα, πρέπει να συμβουλεύετε τον γιατρό του εάν τελειώνει το δεύτερο 24ωρο και εξακολουθεί να έχει συμπτώματα.
Αν όμως η τροφική δηλητηρίαση του προκαλεί τόσο έντονη ναυτία, ώστε αδυνατεί να πιεί (και να κρατήσει) υγρά, πρέπει να ζητήσει αμέσως ιατρική βοήθεια. Μπορεί να χρειασθεί εισαγωγή στο νοσοκομείο και ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών.
Άμεση ιατρική φροντίδα πρέπει να ζητήσουν και οι γυναίκες με τροφική δηλητηρίαση οι οποίες είναι έγκυοι ή θηλάζουν τα μωρά τους. Το ίδιο και όσοι πάσχοντες έχουν υποκείμενα προβλήματα υγείας και υποβάλλονται σε φαρμακευτική αγωγή.
Τέλος, η Dr. Lee συνιστά να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας και εάν η τροφική δηλητηρίαση σας προκαλέσει:
- Επίμονα υψηλό πυρετό (πάνω από 38,3 βαθμούς Κελσίου)
- Διάρροια ή έμετο με αίμα
- Σκούρα ούρα ή διακοπή της ούρησης
- Θόλωμα της όρασης
- Ντελίριο ή νοητική σύγχυση
- Ζάλη ή ιλίγγους