Όταν λαμβάνουμε καθημερινά προβιοτικά, είτε ως συμπλήρωμα είτε μέσω της διατροφής, τα οφέλη που παίρνουμε είναι πολλαπλά, από την διατήρηση της υγείας του πεπτικού συστήματος μέχρι τη βελτίωση της διάθεσης μας. Ωστόσο, μπορούν να μας βοηθήσουν να χάσουμε βάρος;
Τα προβιοτικά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αποτελούν «τους ζωντανούς μικροοργανισμούς που όταν χορηγούνται σε επαρκείς ποσότητες προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στην υγεία του ξενιστή». Τα προβιοτικά ζουν στο παχύ έντερο και σε άλλα σημεία του σώματος και είναι πιο πιθανό να τα βρούμε σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση ή σε συμπληρώματα διατροφής. Χάρη στα οφέλη τους στην υγεία, πολύς κόσμος τα επιλέγει στη διατροφή του, με το γιαούρτι να βρίσκεται μεταξύ των πιο γνωστών επιλογών σε προβιοτικά.
Είναι όμως ικανά να ενεργοποιήσουν την απώλεια σωματικού βάρους;
Για να απαντήσουν στο ερώτημα, οι ερευνητές βασίστηκαν στην πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Medicinal Food και που ανακάλυψε ισχυρούς δεσμούς μεταξύ του πεπτικού συστήματος και του εγκεφάλου. Αυτή η σχέση έχει χαρακτηριστεί ως σχέση άξονα εντέρου-εγκεφάλου, με τα βακτήρια του εντέρου να στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, επηρεάζοντας τη μνήμη, τη διάθεση και τη νόηση.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nutrients έχει επίσης αποδείξει τις επιπτώσεις των βακτηρίων του εντέρου και σε άλλα συστήματα οργάνων του σώματος, όπως το καρδιαγγειακό, το νευρικό, το ανοσοποιητικό και το μεταβολικό.
Επιπλέον σε ότι αφορά τη σχέση προβιοτικών με την απώλεια του βάρους, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature, διαπιστώθηκε πως σε ένα δείγμα από 123 μη παχύσαρκα άτομα και 169 παχύσαρκα, τα άτομα με χαμηλή ποικιλομορφία βακτηρίων κοπράνων (δείκτης της ποικιλίας των μικροοργανισμών στο μικροβίωμα του εντέρου) χαρακτηρίζονταν από υψηλότερα επίπεδα λίπους, χοληστερόλης και αντίστασης στην ινσουλίνη. Τα παχύσαρκα άτομα, μεταξύ αυτών που μελετήθηκαν με χαμηλό βακτηριακό πλούτο βρέθηκε πως αυξάνουν το βάρος τους με τον καιρό.
Παράλληλα, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Acta Physiologica βρήκε πως τα συμβατικά εκτρεφόμενα ποντίκια είχαν κατά 40% περισσότερο λίπος από ό,τι αυτά που έχουν εκτραφεί σε πιο αποστειρωμένο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να μην έχουν κανένα μικροβίωμα στο έντερό τους. Επιπλέον, όταν μεταμοσχεύθηκαν βακτήρια του απομακρυσμένου εντέρου από τα φυσιολογικά ποντίκια στα ζώα χωρίς μικρόβια, αυτά κατέγραψαν αύξηση σωματικού λίπους κατά 60% μέσα σε δύο εβδομάδες, παρά το γεγονός ότι δεν έγιναν σημαντικές αλλαγές στη διατροφή τους.
Όλες οι παραπάνω έρευνες, δείχνουν τη σύνδεση μεταξύ της παχυσαρκίας και της σύνθεσης του εντερικού μικροβιόκοσμου, με τα «αποστειρωμένα» χωρίς μικροβίωμα ποντίκια να τρώνε περισσότερο και να μην βάζουν βάρος συγκριτικά με τα συμβατικά ποντίκια.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί, τα συμπεράσματα αυτά δεν οδηγούν στην λήψη προβιοτικών για την απώλεια βάρους, αντ’ αυτού προτείνουν την προσθήκη φυτικών προϊόντων στη διατροφή και όχι των επεξεργασμένων, διατηρώντας έτσι ένα πιο υγιές σωματικό βάρος. Κανένα ωστόσο συμπλήρωμα προβιοτικών από μόνο του δεν φέρνει την απώλεια βάρους, αν δεν προσαρμοστεί και η διατροφή του ατόμου.
Τα προβιοτικά στη διατροφή ως συμπληρώματα
Όσον αφορά την πρόσληψη προβιοτικών, οι ειδικοί τονίζουν πως γενικά, οι κάψουλες προβιοτικών είναι πιο πιθανό να είναι αποτελεσματικές, αλλά παρόλα αυτά η προσαρμογή της διατροφής πάνω στις εξατομικευμένες ανάγκες του καθενός μπορεί να δώσει τα βέλτιστα αποτελέσματα στην απώλεια του βάρους και στην υγεία του μικροβιώματος του εντέρου. Επίσης τονίζουν πως η λήψη προβιοτικών χωρίς τη σύμφωνη γνώμη γιατρού και διατροφολόγου δεν πρόκειται να έχει σημαντικό όφελος.
Ωστόσο, αν κανείς θέλει να επηρεάσει θετικά το μικροβίωμα του εντέρου του μέσω της τροφής, θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στην κατανάλωση πρεβιοτικών παρά προβιοτικών.
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που έχουν αποδεδειγμένα ευεργετική δράση στο έντερο. Τα πρεβιοτικά πρεβιοτικά είναι συγκεκριμένες φυτικές ίνες για τις οποίες υπάρχει επαρκής επιστημονική τεκμηρίωση ότι φτάνουν στο έντερο και εκεί αποτελούν τροφή για την ανάπτυξη ωφέλιμων μικροβίων.
Οι καλύτερες πηγές προβιοτικών είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως είναι το γιαούρτι και το κεφίρ, ενώ ως πρεβιοτικά μπορεί να χαρακτηριστούν τα εμπλουτισμένα με φυτικές ίνες τρόφιμα, αλλά και τα πλούσια σε φυτικές ίνες λαχανικά, δημητρικά ολικής και οι καρποί. Και τα πρεβιοτικά και τα προβιοτικά μπορούν να καταναλωθούν καθημερινά.