Διανύοντας την περίοδο της Σαρακοστής πολλοί από μας ακολουθούμε ένα διατροφικό πρόγραμμα νηστείας, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Άλλοι για να εκπληρώσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και άλλοι ως μια ευκαιρία αποτοξίνωσης του οργανισμού, μέσω του αποκλεισμού των τροφών ζωικής προέλευσης και της συνεπακόλουθης αύξησης των φυτικών τροφών, όπως λαχανικά, όσπρια, ζυμαρικά, φρούτα.
Με την κρεατοφαγία όμως να υπερισχύει στο σύγχρονο διατροφολόγιο, η περίοδος αποχής φαντάζει παράδεισος. Η χορτοφαγική (κυρίως) νηστεία της Σαρακοστής αποτελεί, αν μη τι άλλο, μία ευκαιρία να επαναπροσδιορίσετε τη διατροφή σας. Ας δούμε λοιπόν, τα οφέλη της.
1. Οι διατροφικές επιλογές της νηστείας αποτελούνται κυρίως από ψωμί, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς, θαλασσινά και λαχανικά. Μία δίαιτα που μπορεί εύκολα να θεωρηθεί ως μια παραλλαγή της χορτοφαγίας.
2. Ωστόσο, πολλοί παρερμηνεύουν τη νηστεία με τη δίαιτα. Καμία ένδειξη δεν υπάρχει που να αποδεικνύει, ότι η νηστεία συνεπάγεται και απώλεια βάρους. Μάλιστα, όσον αφορά το ποσοστό της κατανάλωσης ενέργειας, φαίνεται πως κατά τη διάρκεια της νηστείας αυξάνεται η πρόσληψη υδατανθράκων και μειώνεται η πρόσληψη λίπους. Ωστόσο, εάν ακολουθήσετε μία αρμονική διατροφική νηστεία, τότε ενδέχεται να επιτύχετε και απώλεια βάρους.
3. Ένα από τα κυρίαρχα οφέλη της νηστείας είναι η «αποτοξίνωση». Καθώς το σώμα διασπά τα αποθέματα λίπους του, κινητοποιείται και εξαλείφει τις αποθηκευμένες τοξίνες. Σε αυτό φυσικά, βοηθά και η αποχή από το κόκκινο κρέας, τα έτοιμα λιπαρά φαγητά κλπ.
4. Η νηστεία δίνει στο πεπτικό σύστημα την ξεκούραση, που τόσο χρειάζεται, μετά από μήνες κρεατοφαγίας. Μετά από κάθε περίοδο νηστείας, τόσο η διαδικασία πέψης όσο και αποβολής είναι ανανεωμένες.
5. Η νηστεία συμβάλει στην επίλυση των φλεγμονωδών διεργασιών, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ενώ βοηθά στον έλεγχο των αλλεργικών αντιδράσεων, περιλαμβανομένου του άσθματος και της αλλεργικής ρινίτιδας.
6. Προάγει την ξήρανση των ανώμαλων συσσωρεύσεων υγρού στο σώμα, όπως είναι το οίδημα στους αστραγάλους και στα πόδια και πρήξιμο στην κοιλιά.
7. Είναι η …φυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση. Πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και θαλασσινά, η νηστεία συμβάλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, άρα και του κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων. Καλό θα ήταν βέβαια, ορισμένες διατροφικές επιλογές της νηστείας, να τις διατηρήσετε και μετά το Πάσχα.
8. Ένα ακόμα όφελος της νηστείας είναι η επανεκτίμηση της καλής γεύσης. Με απλά λόγια, μετά από μία περίοδο νηστείας, έχει παρατηρηθεί, ότι οι γευστικοί κάλυκες ανανεώνονται και τα τρόφιμα «γίνονται» πιο νόστιμα.
9. Στον τομέα απώλεια βάρους ωστόσο, είναι γεγονός, ότι η νηστεία συρρικνώνει το στομάχι. Αυτό που συμβαίνει στην ουσία, είναι ότι επαναφέρει το στομάχι στο κανονικό του μέγεθος, απαλλαγμένο από τα λίπη και τα ανθυγιεινά συστατικά της σύγχρονης διατροφής.
10. Στην Ελλάδα, σε μελέτη που έγινε υπό το τμήμα Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, φάνηκε ότι όσοι κάνουν αυστηρά τις νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας (περίπου οι μισές του χρόνου), παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά σε χοληστερίνη (κατά 20%), δεν επηρεάζεται η ανάπτυξη των παιδιών εφόσον καλύπτουν τις ενεργειακές απαιτήσεις και έχουν χαμηλότερο βάρος (είτε οι ενήλικοι, είτε τα παιδιά).
11. Με τη νηστεία επιτυγχάνεται η απουσία κορεσμένων λιπαρών οξέων (κόκκινο κρέας, ζωικά προϊόντα κλπ), ενώ ταυτόχρονα υπάρχει υπερεπάρκεια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο, ελιές).
Προσοχή όμως:
1. Επειδή πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, στη διάρκειά της νηστείας ελαττώνονται τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, τα οποία πρέπει να αναπληρώνονται με αυξημένη κατανάλωση γάλακτος, γιαουρτιού κ.τ.λ. στα μεσοδιαστήματα των νηστειών.
2. Καταναλώστε τα θαλασσινά με μέτρο και επιλέξτε να μην είναι τηγανητά, καθώς μπορεί να έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος, είναι ωστόσο πλούσια σε χοληστερίνη.
3. Έχετε κατά νου, ότι τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, είναι πλούσια σε συντηρητικά και νάτριο.
4. Επειδή η νηστεία δεν περιλαμβάνει πολλές πρωτεϊνικές πηγές, υπάρχει περίπτωση ο καταναλωτής να καταφύγει στην κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από αυτές που χρειάζεται. Αυτό γιατί ως γνωστόν, η παρουσία της πρωτεΐνης στο φαγητό συμβάλλει στην ανάπτυξη του αισθήματος του κορεσμού, κάτι που δεν πετυχαίνουν τα τρόφιμα της νηστείας, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία περιέχουν υδατάνθρακες.