Μια εξωφρενική φήμη διαδίδεται εντός και εκτός συνόρων τις τελευταίες μέρες, αναφέροντας ότι οι μισοί από τους νέους ασθενείς του HIV-AIDS στην Ελλάδα, κόλλησαν τον ιό με δική τους πρωτοβουλία, προκειμένου να γίνουν δικαιούχοι του επιδόματος που δίνεται για τη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών. Η φήμη φαίνεται ότι ξεκίνησε από «υποψίες ότι κάποιοι» το έχουν κάνει, αλλά διογκώθηκε σε πρόσφατη λανθασμένη έκθεση του ΠΟΥ όπου αναφέρεται ότι αφορά «στις μισές μολύνσεις με HIV».
Η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) επικαλείται, όπως αναφέει δημοσίευμα της εφημερίδας “Ελευθεροτύπία”, για το συγκεκριμένο θέμα επιστημονικό άρθρο του βρετανικού ιατρικού περιοδικού Lancet δημοσιευμένου το 2011. Σε αυτό γίνεται αναφορά σε επίσημη έκθεση της ίδιας χρονιάς η οποία αναφέρει “περιπτώσεις αυτο-μόλυνσης από λίγα άτομα προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε επίδομα 700 € το μήνα και συντομότερη αποδοχή σε πρόγραμμα υποκατάστασης” ναρκωτικών (στα οποία προγράμματα η αναμονή υπερβαίνει τα 3 χρόνια).
Η συγκεκριμένη επίσημη έκθεση υπογράφεται από ad hoc επιτροπή που μελέτησε την αύξηση των κρουσμάτων HIV-AIDS εκείνη τη χρονιά στην Ελλάδα. Μεταξύ των πιθανών αιτιών που οδήγησαν στην “επιδημία” αναφέρεται ένα στοιχείο που η επιτροπή θεωρούσε άξιο να ληφθεί υπόψη: Την “καλά θεμελιωμένη υποψία ότι κάποιοι προβληματικοί χρήστες [ναρκωτικών] μολύνονται επίτηδες με HIV-AIDS, λόγω του επιδόματος που δικαιούνται (περίπου 1.400 € το δίμηνο) κι επειδή επίσης γίνονται κατ’εξαίρεση δεκτοί στο Πρόγραμμα Απεξάρτησης”, όπου κανoνικά η αναμονή έφτανε τότε τα 3-4 χρόνια.
Όπως επισημάνει το Enet English, το θέμα ανέκυψε πάλι τις τελευταίες μέρες, μετά από διαδικτυακό και έντυπο δημοσιεύμα του επιστημονικού περιοδικού New Scientist. Όπως ανέφερε το έντυπο δημοσίευμα του τεύχους που κυκλοφόρησε στις 30 Οκτωβρίου 2013: “Οι συνέπειες της [οικονομικής] ύφεσης είναι ξεκάθαρες στις χώρες με τα σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 17% και οι δείκτες ανθρωποκτονιών υπερδιπλασιάστηκαν μεταξύ 2007 και 2011. Οι μισές από τις μολύνσεις με HIV μεταξύ 2009 και 2011 εκτιμάται ότι είναι αυτο-μολύνσεις προκειμένου να διασφαλιστούν μηνιαία επιδόματα των €700.”
Το Enet English αναφέρει ενδεικτικές αναπαραγωγές του θέματος, κυρίως στις ΗΠΑ, τις τελευταίες ώρες:
* Half of HIV infections in Greece are self-inflicted [Οι μισές μολύνσεις με HIV στην Ελλάδα είναι αυτο-μολύνσεις] (Fox Business)
* Greeks ‘injecting HIV to claim €700 benefits’ [Οι Έλληνες “κάνουν ενέσεις με HIV για να πάρουν επιδόματα 700 €”] (Sky News)
* Are people in Greece giving themselves HIV to get social welfare? [Κολλάνε οι Έλληνες HIV τους εαυτούς τους για να πάρουν κοινωνικά επιδόματα;] (Journal.ie)
* Impoverished Greeks infecting themselves with HIV to get benefits [Εξαθλιωμένοι Έλληνες μολύνονται μόνοι τους με HIV για να πάρουν επιδόματα] (Sunday World, Ιρλανδία)
Η ταχύτατη διάδοσή του μύθου και οι επικίνδυνες διαστάσεις που παίρνει η υιοθέτησή του, ώθησε ένα άλλο αμερικανικό μέσο το Media Matters, που ασχολείται με τις κακές πρακτικές των ΜΜΕ διεθνώς, να αναζητήσει την προέλευση του θέματος και τις διαστρεβλώσεις που ακολούθησαν. Αφορμή γι’αυτό στάθηκε η μετάδοσή του από τον πασίγνωστο στις ΗΠΑ ακροδεξιό ραδιοφωνικό παραγωγό Ρας Λίμπα (Rush Limbaugh), χτες, Δευτέρα, 25 Νοεμβρίου:
Μετά από όλα αυτά αναμένεται με ενδιαφέρον η επίσημη αντίδραση του υπουργείου Υγείας και άλλων φορέων, που οφείλουν να ζητήσουν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αποκατάσταση των στοιχείων που αφορούν την Ελλάδα και διάψευση της επικίνδυνης φημολογίας. Για την ώρα είναι διευκρίνιστο αν στη σύνταξη της έκθεσης του ΠΟΥ συμμετέχουν στελέχη του οργανισμού ή άλλων φορέων από την Ελλάδα.
Τυπογραφικό λάθος επικαλείται ο ΠΟΥ
Μια πρώτη απάντηση στο δημοσίευμά μας έδωσε μέσω Twitter ο επικεφαλής δημοσίων σχέσεων και κοινωνικών δικτύων του ΠΟΥ, Νέιβιντ Χαρτλ. Στο τουίτ του και σε διευκρινιστική απάντηση σε ερώτηση χρηστων του κοινωνικού δικτύου, αναφέρει ότι έγινε τυπογραφικό λάθος (παραλήφθηκε μισή πρόταση) και προανήγγειλε επίσημη δήλωση: “τα μισά από τα νέα κρούσματα HIV είναι από ενέσεις που κάνουν οι ίδιοι οι χρήστες και από αυτά, λίγα είναι από εσκεμμένη μόλυνση με τον ιό”.