Η επιτυχία των mRNA εμβολίων για την COVID-19 φέρνει μία νέα εποχή στην πρόληψη των λοιμώξεων.
Η Moderna, μία από τις δύο εταιρίες που ανέπτυξαν ένα εμβόλιο για την COVID-19, θέλει σήμερα να χρησιμοποιήσει την παραπάνω τεχνολογία για την πρόληψη της γρίπης και του HIV.
Όπως υποστήριξαν αντιπρόσωποι της εταιρίας πριν από λίγες ημέρες, η εταιρία έχει ήδη αναπτύξει εμβόλια για τις παραπάνω δύο λοιμώξεις και σκοπεύει να ξεκινήσει άμεσα τις κλινικές δοκιμές φάσης 1, στις οποίες θα εξεταστεί αρχικά η ασφάλειά τους.
Τα εμβόλια mRNA εξετάζονται σήμερα όχι μόνο για την πρόληψη λοιμώξεων, αλλά και ως θεραπεία για διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα.
-Ποιο είναι το πλεονέκτημα των mRNA εμβολίων;
Τα τυπικά εμβόλια που χορηγούνται για την πρόληψη των λοιμώξεων περιλαμβάνουν συνήθως εξασθενημένα ή αδρανοποιημένα παθογόνα.
Αντιθέτως, τα εμβόλια mRNA χρησιμοποιούν μόνο τη γενετική πληροφορία (mRNA) η οποία «εκπαιδεύει» το ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει το παθογόνο σε μία μελλοντική έκθεση.
Καθώς τα mRNA εμβόλια εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε να μπορεί να αναγνωρίσει τον ιό, καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικά ενάντια σε αρκετούς συγγενικούς ιούς που φέρουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά.
Ακόμα και αν ο ιός για τον οποίο αναπτύχθηκε ένα εμβόλιο μεταλλαχθεί σε σημαντικό βαθμό, η τεχνολογία του mRNA μας επιτρέπει να παρασκευάσουμε άμεσα νέα αποτελεσματικά εμβόλια προσαρμόζοντας κατάλληλα την αλληλουχία mRNA που περιέχουν.
Σήμερα δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι σε λίγο καιρό θα είναι δυνατό να αναπτύξουμε εμβόλια mRNA τα οποία θα μπορούν να προστατεύσουν από αρκετές διαφορετικές λοιμώξεις.
Τα εμβόλια mRNA που κυκλοφορούν σήμερα για την COVID-19 έχουν υψηλότερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με τα συμβατικά εμβόλια, ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των νέων μεταλλάξεων, γεγονός που δημιουργεί αισιοδοξία για την ανάπτυξη εμβολίων που θα στοχεύουν άλλα παθογόνα.
Τα νέα εμβόλια mRNA που θα αναπτύξει η Moderna, όπως προαναφέρθηκε, θα στοχεύουν τον ιό της γρίπης και τον ιό HIV.
Αυτή τη στιγμή, το εμβόλιο της γρίπης ενημερώνεται ετησίως με τα νεότερα στελέχη έτσι ώστε να τα αντιμετωπίσει.
Ωστόσο, ένα εμβόλιο mRNA ενδέχεται να είναι πιο αποτελεσματικό στην πρόληψη της λοίμωξης, συγκριτικά με τα συμβατικά εμβόλια.
-Κάθε δύο χρόνια θα χορηγείται το νέο εμβόλιο για την γρίπη
Μάλιστα, το εμβόλιο mRNA για τη γρίπη θα χορηγείται κάθε 2 χρόνια και όχι ετησίως, σύμφωνα με αρκετούς ειδικούς.
Αυτό συμβαίνει γιατί το εμβόλιο mRNA είναι πιο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των νέων μεταλλάξεων και προσφέρει ισχυρότερη ανοσία μεγαλύτερης διάρκειας σε σχέση με το εμβόλιο που κυκλοφορεί σήμερα.
Το εμβόλιο mRNA για τη γρίπη μοιάζει αρκετά με αυτό της COVID-19, καθώς οι δύο ιοί έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά και αντιμετωπίζονται με παρόμοιο τρόπο.
Οι ιοί της γρίπης κυκλοφορούν και προκαλούν επιδημίες στον πληθυσμό από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Προς το παρόν δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε ακόμα αν το εμβόλιο mRNA για τη γρίπη θα μπορεί να αντιμετωπίσει τόσο τα νεότερα όσο και τα παλαιότερα στελέχη του ιού.
Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζεται να γίνουν κατάλληλες κλινικές δοκιμές.
Προκλήσεις στην ανάπτυξη των εμβολίων για τον HIV
Από το πρώτο περιστατικό του ιού HIV πριν από 40 χρόνια μέχρι και σήμερα δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να αναπτύξουμε κάποια αποτελεσματική θεραπεία για τη λοίμωξη.
Καταλαβαίνουμε, επομένως, ότι ένα εμβόλιο mRNA θα φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση της νόσου.
Γνωρίζουμε σήμερα ότι ένα αποτελεσματικό εμβόλιο mRNA θα πρέπει να μπορεί να προκαλέσει τόσο απόκριση αντισωμάτων όσο και απόκριση Τ λεμφοκυττάρων.
Τα τελευταία είναι αυτά που συντονίζουν την ανοσιακή απόκριση.
Προς το παρόν δεν είναι ακόμα δυνατό να γνωρίζουμε αν ένα εμβόλιο mRNA για τον HIV θα είναι αποτελεσματικό, καθώς η ανοσία για τον ιό αυτό διαφέρει από αυτή της COVID-19 ή της γρίπης.
Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνουν μεγάλες κλινικές δοκιμές για να διαπιστώσουμε πόσο αποτελεσματικό μπορεί να είναι ένα εμβόλιο.
Γιατί δεν δοκιμάσαμε νωρίτερα την τεχνολογία του mRNA;
Τα εμβόλια mRNA δεν αποτελούν νέα ανακάλυψη και στο παρελθόν έχουν δοκιμαστεί στην ανάπτυξη εμβολίων για τον ιό Zika, τον ιό της λύσσας ή ακόμα και για τη γρίπη.
Ωστόσο, το 2020 ήταν η πρώτη χρονιά που ένα εμβόλιο με την παραπάνω τεχνολογία δοκιμάζεται επιτυχώς στον άνθρωπο.
Στα περισσότερα εμβόλια, η ανάπτυξη και οι κλινικές δοκιμές καθυστερούν συνήθως για γραφειοκρατικούς λόγους, κάτι που επισπεύσθηκε στην πανδημία της COVID-19.
Επιπλέον, οι εταιρίες ανάπτυξης εμβολίων είχαν σημαντική χρηματοδότηση και στήριξη από κρατικούς φορείς, γεγονός που τους επέτρεψε να φτάσουν ταχύτερα σε αποτελεσματικά εμβόλια.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center