Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας που έχει αναρτηθεί προς το παρόν ως προδημοσίευση στην ιστοσελίδα medRxiv, η παχυσαρκία είναι ένας παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την απόκριση αντισωμάτων από τα εμβόλια της COVID-19.
Γνωρίζουμε σήμερα ότι η παχυσαρκία αποτελεί μία μορφή χρόνιας φλεγμονής, η οποία συνδέεται με μία σειρά ανεπιθύμητες ενέργειες στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Ορισμένες από αυτές ενδεχομένως μπορεί να επηρεάσουν και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Το παραπάνω γεγονός έχει ιδιαίτερη σημασία στην παρούσα φάση της πανδημίας και το στόχο της ανοσίας της αγέλης.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι τα mRNA εμβόλια της COVID-19 έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα, ωστόσο τα αντισώματα παρουσιάζουν σταδιακή μείωση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των κρουσμάτων, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τα νεότερα, πιο μολυσματικά στελέχη του ιού, όπως το στέλεχος Δέλτα.
Οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης θέλησαν να εξετάσουν πως επηρεάζεται η αποτελεσματικότητα των εμβολίων από την παχυσαρκία.
Οι προηγούμενες μελέτες που είχαν ασχοληθεί με τη σύνδεση ανάμεσα στο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και τα εμβόλια της COVID-19 δεν είχαν καταλήξει σε σαφή αποτελέσματα, καθώς οι περισσότερες από αυτές είχαν περιορισμένα δεδομένα, ενώ δεν έκαναν και διαχωρισμό στα αποτελέσματά τους ανάλογα με το φύλο.
Τι διαπίστωσε η παρούσα μελέτη
Η παρούσα μελέτη εξέτασε περίπου 2.400 επαγγελματίες υγείας από την Ιαπωνία οι οποίοι είχαν κάνει και τις 2 δόσεις του εμβολίου της Pfizer/BioNTech.
Οι επιστήμονες έκαναν ορολογικές εξετάσεις, ενώ εξέτασαν και το ΔΜΣ των εθελοντών, χωρίζοντας τους έτσι σε 6 κατηγορίες.
Περίπου το 70% των εθελοντών ήταν γυναίκες, ενώ η μέση ηλικία του δείγματος που εξετάστηκε ήταν τα 37 χρόνια.
-Το 0.57% των εθελοντών είχε ιστορικό COVID-19, ενώ,
-το 2.7% ήταν παχύσαρκοι.
Όπως διαπιστώθηκε, όλοι είχαν παρουσιάσει ικανοποιητική απόκριση στο εμβόλιο και ο μέσος τίτλος αντισωμάτων ήταν 6.000 AU/ml.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της έρευνας, τα αντισώματα της πρωτεΐνης ακίδας στους άνδρες ήταν αντιστρόφως ανάλογα με το ΔΜΣ, δηλαδή όσο υψηλότερος ήταν ο ΔΜΣ, τόσο χαμηλότερα ήταν τα επίπεδα των αντισωμάτων μετά το εμβόλιο.
Αντίθετα, στις γυναίκες ο ΔΜΣ δεν φάνηκε να επηρεάζει τα επίπεδα των αντισωμάτων, τα οποία ήταν σταθερά πάνω από 6.000 AU/ml ανεξαρτήτως ΔΜΣ.
Οι άνδρες και οι γυναίκες στην κατηγορία με το χαμηλότερο ΔΜΣ είχαν συγκρίσιμα επίπεδα αντισωμάτων.
Ωστόσο, σε όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες οι γυναίκες είχαν υψηλότερα επίπεδα αντισωμάτων, με τη διαφορά να είναι μεγαλύτερη στις ομάδες με τους υψηλότερους ΔΜΣ.
Όπως υποστήριξαν οι επιστήμονες, ο μηχανισμός που ενοχοποιείται για την παραπάνω διαφοροποίηση είναι πιθανώς οι παθολογικές μεταβολές στην παραγωγή κυτταροκινών από τα λιπώδη κύτταρα στους παχύσαρκους ασθενείς.
Όσο αυξάνεται ο λιπώδης ιστός, τόσο αυξάνεται και η παραγωγή προφλεγμονωδών μορίων, όπως:
-η λεπτίνη,
-ο TNF-α και ,
-η ιντερλευκίνη 6 (IL-6), εξήγησαν.
Αντιθέτως, τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης περιορίζονται.
Το αποτέλεσμα των παραπάνω δράσεων είναι μία χρόνια, ήπια φλεγμονή που διατηρείται όσο ο ασθενής παραμένει παχύσαρκος.
Το γεγονός αυτό οδηγεί σε γήρανση των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που παράγουν αντισώματα, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η παραγωγή των τελευταίων.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες της μελέτης, το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρήθηκε στις γυναίκες.
Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι περίπου το 82% των γυναικών που έλαβαν μέρος στη μελέτη ήταν κάτω των 50 ετών.
Κατά συνέπεια, το σωματικό τους λίπος ρυθμίζεται από τις ορμόνες του φύλου, όπως τα οιστρογόνα, η προγεστερόνη και η τεστοστερόνη.
Ως αποτέλεσμα, το σωματικός τους λίπος κατανέμεται διαφορετικά με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλότερα επίπεδα σπλαγχνικού λίπους, υψηλότερα επίπεδα φαιού λίπους και υψηλότερα επίπεδα αδιπονεκτίνης στο αίμα συγκριτικά με τους άνδρες.
Όλες οι παραπάνω επιδράσεις ενισχύουν την ανοσιακή απόκριση στα εμβόλια και περιορίζουν τη φλεγμονή.
Ερμηνεία των αποτελεσμάτων
Οι παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης ουσιαστικά επιβεβαιώνουν ότι το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech έχει υψηλή αποτελεσματικότητα και οδηγεί σε παραγωγή αντισωμάτων.
Ο τίτλος των αντισωμάτων για την πρωτεΐνη ακίδα του ιού ήταν υψηλός στο μεγαλύτερο ποσοστό των εθελοντών, γεγονός που επιβεβαιώνει την υψηλή αποτελεσματικότητα του εμβολίου που παρατηρήθηκε στις κλινικές δοκιμές.
Ένα σημαντικό σημείο της έρευνας ήταν ότι η σύνδεση ανάμεσα στο ΔΜΣ και τα επίπεδα των αντισωμάτων παρατηρήθηκε μόνο στους άνδρες.
Όπως προαναφέρθηκε, στους άνδρες με το υψηλότερο ΔΜΣ, ο τίτλος αντισωμάτων ήταν χαμηλότερος.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες και με βάση της παρατηρήσεις της μελέτης τους, οι άνδρες με υψηλό ΔΜΣ θα πρέπει να παρακολουθούνται περισσότερο μετά τον εμβολιασμό τους, καθώς πιθανώς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο COVID-19 σε σχέση με τις γυναίκες.
Οι ασθενείς αυτοί αποτελούν επίσης ευπαθή ομάδα για τη σοβαρή νόσηση από COVID-19, επομένως είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποια είναι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων σε αυτούς.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center