Το Σύνδρομο Άσπεργκερ ανήκει στις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος.
Είναι μία από τις πολύπλοκες νευροαναπτυξιακές διαταραχές που χαρακτηρίζονται από σημαντικό περιορισμό των κοινωνικών δεξιοτήτων, έλλειμμα επικοινωνιακής ικανότητας και περιοριστικά, επαναληπτικά, στερεοτυπικά μοτίβα συμπεριφοράς.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι διαταραχές του αυτιστικού φάσματος συνοδεύουν το άτομο από τα πρώτα χρόνια της ζωής.
Στόχος είναι η έγκαιρη διάγνωση έως τα 2 έτη, ωστόσο αρκετές διαταραχές του αυτιστικού φάσματος εντοπίζονται αρκετά χρόνια αργότερα.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Νευρολογικών Διαταραχών (NINDS), το επίπεδο του επικοινωνιακού και συμπεριφορικού ελλείμματος στις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος ποικίλλει από άτομο σε άτομο, καθώς ορισμένα άτομα χρειάζονται καθημερινά υποστήριξη ακόμη και για την επιτέλεση απλών δραστηριοτήτων.
Το Σύνδρομο Άσπεργκερ θεωρείται από αρκετούς η πιο ήπια μορφή διαταραχής του αυτιστικού φάσματος, καθώς οι πάσχοντες παρουσιάζουν αυξημένη λειτουργικότητα.
Δύο βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού είναι:
-α) το κοινωνικό και επικοινωνιακό έλλειμμα και,
-β) οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και τα εμμονικά ενδιαφέροντα.
Τα άτομα με Άσπεργκερ συνήθως δυσκολεύονται (έως αδυνατούν) να συμμετάσχουν σε μια συζήτηση, δεν κάνουν βλεμματική επαφή και χρησιμοποιούν έντονα τη γλώσσα του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου τους για να επικοινωνήσουν.
Δυσκολεύονται επίσης να διατηρήσουν σταθερές σχέσεις με άλλα άτομα.
Όσον αφορά τα εμμονικά ενδιαφέροντα, τα άτομα με Άσπεργκερ συνηθίζουν να χρησιμοποιούν συνεχώς συγκεκριμένα αντικείμενα και συγκεκριμένες φράσεις, κάνουν στερεοτυπικές κινήσεις και έχουν ιδιαίτερη προσκόλληση σε ένα καθημερινό πρόγραμμα δραστηριοτήτων.
Είναι επίσης πιθανό ένα άτομο με Άσπεργκερ να επιδεικνύει πλήρη αδιαφορία ή υπερβολικό ενδιαφέρον σε αισθητηριακά ερεθίσματα από το περιβάλλον του.
Το σύνδρομο πήρε το όνομά του από τον Αυστριακό παιδίατρο Hans Asperger, ο οποίος το 1944 αναγνώρισε τη συγκεκριμένη συμπτωματολογία ως μεμονωμένη διαταραχή.
Το Σύνδρομο Άσπεργκερ αναγνωρίστηκε επίσημα ως διακριτή διάγνωση το 1992, όταν συμπεριλήφθηκε στην 10η έκδοση του διαγνωστικού εργαλείου του ΠΟΥ (ICD-10).
Το 1994, συμπεριλήφθηκε και στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρίας (DSM-IV).
Συνήθεις ενδείξεις και συμπτώματα
– Ομιλία που χαρακτηρίζεται από έλλειψη ρυθμού, παράξενη τονικότητα ή μονοτονία
– Αδυναμία προσαρμογής της έντασης της φωνής ανάλογα με τις συνθήκες (π.χ. το άτομο μιλά δυνατά στο σινεμά)
– Τάση απομόνωσης λόγω της έλλειψης επικοινωνιακών δεξιοτήτων ή της έλλειψης ενδιαφέροντος
– Εμμονή με ένα συγκεκριμένο θέμα και ακατάπαυστη ομιλία περί αυτού, παρουσιάζοντας δεδομένα και στατιστικά, χωρίς αρχή, μέση και συμπέρασμα
– Ελλιπής ανάπτυξη κινητικών ικανοτήτων, κακός κινητικός συντονισμός, αδέξιες κινήσεις.
Χαρακτηριστικά του συνδρόμου Asperger και παιδική ηλικία:
Οι γονείς αισθάνονται και παρατηρούν στο παιδί τους κάτι ασυνήθιστο, χωρίς να μπορούν να το προσδιορίσουν.
-Οι κινητικές ικανότητες του παιδιού είναι ασυντόνιστες και,
-ο τρόπος, που περπατάει ή μιλάει, αδέξιος και διαφορετικός.
Χαρακτηριστικά του συνδρόμου Asperger και λόγος: Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger έχουν ένα ιδιαίτερο τρόπο ομιλίας.
-Ο λόγος τους είναι ασυνήθιστα γρήγορος και μονότονος (έλλειψη ρυθμού και προσωδίας), ενώ σπάνια καταφέρνουν να προσαρμόσουν τον τόνο της φωνής τους σε σχέση με το συνομιλητή και το περιβάλλον που βρίσκονται.
Παρατηρείται, επίσης, έντονη δυσχέρεια, τόσο στην κατανόηση-αναγνώριση αστείων, μεταφορών ή ειρωνειών, όσο και στην αποκωδικοποίηση μη λεκτικής επικοινωνίας (χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου και στάση σώματος).
Είναι σε θέση να φέρουν τον συνομιλητή τους σε πολύ δύσκολη θέση κάνοντας αδιάκριτες ερωτήσεις με επίμονο τρόπο, χωρίς όμως να το αντιλαμβάνονται ή να το επιθυμούν.
Χαρακτηριστικά του συνδρόμου Asperger και μαθησιακές ικανότητες:
– Φυσιολογική ή ανώτερη νοημοσύνη
– Έντονη δημιουργικότητα και φαντασία, που εκδηλώνουν με διαφορετικό τρόπο από τους συμμαθητές τους
– Πιθανή εμφάνιση μαθησιακών δυσκολίων, δυσλεξίας και συνδρόμου ελλειματικής προσοχής, με ή χωρίς υπερκινητικότητα
– Διαθέτουν, συνήθως, ταλέντο σε μαθήματα σχετικά με τη λογική και τη μνήμη, όπως είναι τα μαθηματικά, η πληροφορική, η μουσική, η γεωγραφία κ.λ.π.
Χαρακτηριστικά του συνδρόμου Asperger και αισθητηριακή ευαισθησία:
– Ιδιαίτερα έντονες αισθήσεις (υπερευαισθησία)
– Ιδιαίτερα άτονες αισθήσεις (υποευαισθησία)
– Η διαφορετική αντίληψη των έντονων θορύβων, του φωτός, των μυρωδιών, της υφής των τροφίμων και των αντικειμένων, προκαλεί ταραχή, ανασφάλεια και άγχος
Τα βαθύτερα αίτια του Συνδρόμου Άσπεργκερ, όπως και των διαταραχών του αυτιστικού φάσματος γενικότερα, παραμένουν άγνωστα.