Ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων δεν συμφωνεί στην δημιουργία ειδικοτήτων στην Ψυχολογία, απορρίπτει την πρόταση και όσα επιχειρούνται από κάποιους που πιέζουν στην κατεύθυνση αυτή το ΚΕΣΥ και ζητά να σταματήσει οποιαδήποτε προσπάθεια έκδοσης σχετικής Υπουργικής απόφασης.
Ο λόγος είναι πολύ σοβαρός διότι μέσω της ειδικότητας, μεταξύ άλλων, καταργούνται τα επαγγελματικά δικαιώματα των επαγγελματιών Ψυχολόγων που εργάζονται νόμιμα στην χώρα μας σύμφωνα με τους νόμους του κράτους και τις Κοινοτικές Οδηγίες.
Καταρχήν, το θέμα αυτό δεν είναι καινούργιο.
Από το 2019, λίγο πριν τις εκλογές, επιχειρήθηκε με την στήριξη στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και του ομότιμου καθηγητή Ψυχιατρικής, Δημήτρη Πλουμπίδη, προσπάθεια το μεταπτυχιακό της Κλινικής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ να βαπτιστεί, μέσα σε μια νύχτα, «ειδικότητα», γεγονός που δεν συμβαίνει σε καμία απολύτως άλλη Ευρωπαϊκή χώρα.
Τότε ο ΣΕΨ αντέδρασε αμέσως καταθέτοντας εξώδικη διαμαρτυρία προς τον τότε Υπουργό Υγείας και η πρόταση του ΚΕΣΥ απεσύρθη.
Δυστυχώς αυτή η προσπάθεια από τους ίδιους κύκλους, συνεχίζεται και σήμερα.
Το βάπτισμα των μεταπτυχιακών σπουδών σε «ειδικότητες» στην Ψυχολογία και η έκδοση δεύτερης άδειας με ιδιαίτερα επαγγελματικά δικαιώματα θα έχει καταστροφικές συνέπειες για το επάγγελμά μας, για τους κάτωθι σοβαρούς λόγους:
Η δημιουργία ειδικοτήτων καθιστά καταγέλαστο το επάγγελμα του Ψυχολόγου, διότι χρίζονται «ειδικοί» κάτοχοι ενός μονοετούς ή διετούς μεταπτυχιακού τίτλου, όταν αυτός είναι ήδη το ελάχιστο προσόν για την πρόσβαση στο επάγγελμα του Ψυχολόγου, στις περισσότερες χώρες του κόσμου και δη στις ευρωπαϊκές.
Η μετατροπή των μεταπτυχιακών σε «ειδικότητες» οδηγεί σε δεύτερη άδεια, η οποία δεν αποτελεί επ’ ουδενί αναβάθμιση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου, διότι εξομοιώνει τα προσόντα των «ειδικευμένων» με εκείνα που ήδη προβλέπει ο Ν.991/1979 (!) (επίπεδο master ή maîtrise για την απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος).
Η μετατροπή των μεταπτυχιακών σε «ειδικότητα» ευτελίζει τόσο την έννοια της ειδικότητας όσο και το επάγγελμα.
Και αυτό διότι οι μεταπτυχιακές σπουδές στην Ψυχολογία είναι κυρίως θεωρητικές με ελάχιστη πρακτική άσκηση υπό εποπτεία εμπειροτέρου ψυχολόγου, την οποία μάλιστα σήμερα πληρώνουν οι ενδιαφερόμενοι.
Αντιθέτως, η πρακτική της «ειδικότητας» σε άλλες επιστήμες (π.χ.ιατρική) απαιτεί πολλά έτη αμειβόμενης εργασίας υπό την επίβλεψη εμπειροτέρων, καθώς και απαιτητική θεωρητική κατάρτιση.
Οι προτάσεις για δημιουργία «ειδικοτήτων» είναι αναχρονιστικές και προσηλωμένες στο γενικόλογο τομέα της ψυχολογίας, διότι σήμερα απαιτούνται εξειδικεύσεις σε δεκάδες επί μέρους κατευθύνσεις, που αφορούν ηλικιακές ομάδες (παιδιά, εφήβους, ενήλικες, ηλικιωμένους κ.λπ.), καθώς και ειδικούς πληθυσμούς (χρόνια νοσήματα, εξαρτήσεις, επιζώντες καταστροφών, κρίσεων κ.λπ.).
Ο γενικός τίτλος δεν αποτελεί πλέον εχέγγυο.
Για κάθε έναν από τους ανωτέρω τομείς απαιτούνται τεκμηριωμένα εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία.
Για τον λόγο αυτό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσονται μεταπτυχιακά προγράμματα με εξειδικευμένο περιεχόμενο. Αυτό φρονούμε ότι πρέπει να γίνει και στη χώρα μας.
Η πρόταση για «ειδικότητες» και έκδοση δεύτερης άδειας συρρικνώνει τα επαγγελματικά δικαιώματα των ήδη εργαζομένων Ψυχολόγων.
Η δεύτερη άδεια σημαίνει ιδιαίτερα επαγγελματικά δικαιώματα και αυτά την αφαίρεση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, που έχουν σήμερα όσοι ήδη ασκούν νομίμως το επάγγελμα του Ψυχολόγου στην χώρα μας (ήδη κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα σύμφωνα με τους νόμους του κράτους και τις Κοινοτικές Οδηγίες).
Ο περιορισμός των επαγγελματικών δικαιωμάτων των ήδη εργαζομένων Ψυχολόγων, θα επιφέρει περιορισμό των εργαζομένων Ψυχολόγων και έτσι στην αγορά εργασίας θα μείνουν ελάχιστα άτομα με «ειδικότητα».
Δεν υπάρχει κανένας λόγος το Υπουργείο Υγείας να βρεθεί απέναντι σε τουλάχιστον 7.000 Ψυχολόγους και τις οικογένειές τους, που εργάζονται ήδη πολλά χρόνια στους ανάλογους με «ειδικότητες» τομείς.
Στην ελεύθερη αγορά εργασίας χωρούν τόσο οι εξειδικευμένοι με μεταπτυχιακές σπουδές όσο και εκείνοι που εξειδικεύονται μέσω εργασίας και δια βίου μάθησης.
Δεν είναι απαραίτητο να βαπτιστούν τα μεταπτυχιακά στην Ψυχολογία «ειδικότητες», με ιδιαίτερα επαγγελματικά δικαιώματα και δημιουργία επιμελητηρίου με κρατική υποστήριξη… «για να πληροφορούνται οι ειδικοί και το κοινό τις σύγχρονες και τεκμηριωμένες θεωρητικές προσεγγίσεις περί της συστηματικής χρήσης μάσκας, της τήρησης των αποστάσεων, του εμβολιασμού κ.λπ.», όπως υποστηρίζουν ορισμένοι ακαδημαϊκοί.
Τα μεταπτυχιακά προγράμματα των Δημοσίων ΑΕΙ στην Ψυχολογία έχουν υψηλό κόστος για τους σπουδάζοντες και περιορισμένο αριθμό φοιτητών.
Θα γίνουν ακόμη πιο ακριβά εάν «βαπτιστούν» ειδικότητες.
Οι φοιτητές ήδη αντιδρούν έντονα.
Για παράδειγμα, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Κλινικής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ, για το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 προβλέπει εισαγωγή 25 φοιτητών ενώ τα δίδακτρα ανέρχονται σε 10.000 ευρώ !!!
Ο συνδυασμός μικρού αριθμού φοιτητών με υψηλότατο κόστος διδάκτρων δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες στους φοιτητές Ψυχολογίας που επιθυμούν τη συνέχιση των σπουδών τους.
Ουσιαστικά μία τέτοια απόφαση ευνοεί τους ολίγους!
Η μετατροπή των μεταπτυχιακών προγραμμάτων καθιστά τα ελληνικά μεταπτυχιακά προγράμματα πρότυπο, με τα οποίο θα συγκρίνονται όλα τα αλλοδαπά προγράμματα δημοσίων ή ιδιωτικών πανεπιστημίων. Έτσι δημιουργείται η ανάγκη για επιπλέον γραφειοκρατία, πέραν του ΔΟΑΤΑΠ και τουΣΑΕΠ!
Οι παλαιότεροι, καθώς και οι νεότεροι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου από πανεπιστημιακές σχολές της Ευρώπης και της Αμερικής αποκλείονται από την αγορά εργασίας, διότι δεν θα έχουν την ισοτιμία με την αντίστοιχη ελληνικής έμπνευσης «ειδικότητα».
Αυτό προέβλεπε η πρόταση Πλουμπίδη για την Κλινική Ψυχολογία.
Επίσης προέβλεπε οι Ψυχολόγοι που εργάζονται στον δημόσιο τομέα με προϋπηρεσία, να βαφτίζονται αυτομάτως Κλινικοί Ψυχολόγοι.
Ωστόσο, είναι γνωστό ότι σημαντικό ποσοστό Ψυχολόγων στον δημόσιο τομέα προέρχονται από άλλους κλάδους, απέκτησαν πτυχίο ψυχολογίας ως εργαζόμενες/οι με άλλη ιδιότητα (πχ.νοσηλευτού) και κατέλαβαν θέση Π.Ε. Ψυχολόγου με αυτόματες εσωτερικές μετατάξεις, χωρίς, δηλαδή, να περάσουν από κρίση προσόντων τύπου ΑΣΕΠ!
Η Ευρωπαϊκή Πρόταση του ΣΕΨ
Ο ΣΕΨ, σε αντίθεση με τα παραπάνω, που μόνο προβλήματα δημιουργούν, προτείνει την εφαρμογή της Πιστοποίησης EuroPsy το οποίο εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συλλόγων Ψυχολόγων – EFPA σε 40 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ αυτών και στη χώρα μας μέσω του ΣΕΨ.
Η Πιστοποίηση EuroPsy έχει λεπτομερή και συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης ακαδημαϊκών πανεπιστημιακών σπουδών (δημόσιων ή ιδιωτικών), καθώς και κριτήρια για την Πρακτική Άσκηση.
Τα κριτήρια αυτά έχουν συμφωνηθεί από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Απαιτούν πέντε έτη πανεπιστημιακών σπουδών (bachelor: 3 έτη + Master: 2 έτη = Σύνολο 5 έτη) συν ένα έτος πρακτικής άσκησης υπό εποπτεία ψυχολόγου για να αποκτά κανείς την βασική άδεια Ψυχολόγου.
Η Πιστοποίηση EuroPsy προβλέπει «ειδικότητες» (specializations), οι οποίες είναι ένας συνδυασμός μακρόχρονης επαγγελματικής εμπειρίας με παράλληλη θεωρητική εκπαίδευση.
Η Πιστοποίηση αυτή συνάδει με τις Κοινοτικές Οδηγίες (2013/55) για ελεύθερη μετακίνηση των επαγγελματιών (Ηλεκτρονική Ταυτότητα).
Ήδη ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Φινλανδία) την έχουν υιοθετήσει ως νόμο του κράτους τους. Η Κ.Ο. 2013/55 προβλέπει υιοθέτηση κοινών κριτηρίων μεταξύ κρατών, αυτά που θα υποδείξουν οι ευρωπαϊκές επαγγελματικές ενώσεις, για την διευκόλυνση της ελεύθερης μετακίνησης των επαγγελματιών.
Σας καλούμε ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου
Να αναστείλετε οποιαδήποτε πράξη τροποποίησης και συρρίκνωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των Ψυχολόγων που νόμιμα ασκούν το επάγγελμα στην χώρα μας σύμφωνα με τους νόμους του κράτους και τις Κοινοτικές Οδηγίες.
Το επάγγελμα του Ψυχολόγου είναι ενιαίο, ως εκ τούτου ο ΣΕΨ απορρίπτει κάθε πρόταση ή προσπάθεια για δύο και τρεις Άδειες ή περισσότερες ….
Θα προασπίσουμε με κάθε νόμιμο μέσο τα επαγγελματικά μας δικαιώματα.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματός μας, ευελπιστούμε η Ελληνική Πολιτεία να λάβει σοβαρά υπόψιν της τις προτάσεις μας.
Με τιμή,
Για το Διοικητικό Συμβούλιο, Η Πρόεδρος: Βασιλική Δ. Μπουκουβάλα (Κλινικός Ψυχολόγος),
Η Γενική Γραμματέας: Βασιλική Δ. Καραγιάννη (Κλινικός Ψυχολόγος)
Αθήνα, 5 Μαρτίου 2021 | Αρ. Πρωτ.: 14159