Ελλάς γηράσκουσα.
Το επεσήμαναν χρόνια πριν, οι δημογράφοι αλλά τα ώτα όλων ήταν κλειστά, μπροστά σε ένα εξελισσόμενο γεγονός που με μαθητική ακρίβεια θα οδηγούσε στα σημερινά, απογοητευτικά δεδομένα για την γήρανση του πληθυσμού, με τις όποιες συνέπειες.
Χώρα ηλικιωμένων κινδυνεύει να γίνει η Ελλάδα μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Ο Fitch υπολογίζει ότι η χώρα μας είναι μεταξύ των τεσσάρων οικονομιών της Ευρώπης που θα δουν το μερίδιο του πληθυσμού άνω των 65 ετών να αυξάνεται ταχύτερα έως το 2070 – με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να έρχεται μάλιστα έως το 2045.
Παρόλα αυτά, όπως επισημαίνει σε έκθεσή του ο Fitch, οι μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στο συνταξιοδοτικό, περιορίζουν τον αντίκτυπο στο κόστος της γήρανσης και έτσι η χώρα μας δεν βαίνει προς υποβάθμιση, αλλά προς αναβάθμιση σε αυτό το διάστημα, την ώρα που για τις περισσότερες χώρες ο οίκος βλέπει αυξημένα κόστη γήρανσης και αρνητικό αντίκτυπο στην αξιολόγηση.
Η έκθεση του Fitch περιλαμβάνει στοιχεία για 33 ανεπτυγμένες οικονομίες.
Από αυτήν προκύπτει ότι:
-το κόστος της γήρανσης θα αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 2,4% του ΑΕΠ ετησίως έως το 2045 και,
–κατά 3,6% έως το 2070, εάν δεν γίνουν μεταρρυθμίσεις που να αλλάξουν την κατάσταση.
Με βάση αυτή την εκτίμηση το μοντέλο αξιολογήσεων του Fitch προβλέπει κατά μέσο όρο υποβάθμιση κατά 1,1 βαθμίδα κατά μέσο όρο για τις 33 αυτές οικονομίες έως το 2045 και κατά 3,8 έως το 2070.
Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων (δηλαδή το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω σε σχέση με εκείνους ηλικίας 20 – 64 ετών) στην Ευρώπη θα καταγράψει τη μεγαλύτερη αύξηση σε Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ισπανία.
Κατά μέσο όρο το ποσοστό αυτό στις 33 οικονομίες της έκθεσης:
-ήταν ήδη στο 34% το 2020 και,
-θα σκαρφαλώσει στο 52% έως το 2045,
-και στο 59% έως το 2070.
Στην Ιαπωνία είναι ήδη στο 52% και προβλέπεται να κορυφωθεί στο 83% έως το 2060.
Η γήρανση του πληθυσμού συρρικνώνει το ποσοστό του εργατικού δυναμικού και επηρεάζει αρνητικά τους ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ ασκεί σοβαρές πιέσεις στα δημοσιονομικά.
Ωστόσο οι μεταρρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα μπορούν να αμβλύνουν αισθητά τις πιέσεις αυτές, σημειώνει ο Fitch.
To κόστος της γήρανσης και ο αντίκτυπος στις αξιολογήσεις
Ο αντίκτυπος όμως διαφέρει αισθητά από χώρα σε χώρα.
Ενώ:
-στη Σλοβακία το αυξημένο κόστος θα οδηγήσει σε υποβάθμιση κατά 10,5 βαθμίδες έως το 2070,
-στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να έχουμε αναβάθμιση 1,8 έως το 2045 και,
–κατά 4,2 έως το 2070- υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή πολιτικής.
Έτσι η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που κατατάσσονται στην κατηγορία «low urgency – low severity».
Παράλληλα, στη Σλοβακία προβλέπεται να καταγραφεί η μεγαλύτερη αύξηση στο κόστος της γήρανσης (+7,3% του ΑΕΠ) έως το 2045.
Έως το 2070 η μεγαλύτερη αύξηση στις δαπάνες που συνδέονται με τη γήρανση θα σημειωθεί :
-στη Βρετανία (+11% του ΑΕΠ).
Ακολουθούν:
-η Σλοβακία (+10,4% του ΑΕΠ) και,
-το Λουξεμβούργο (+10,3%).
Το μεγάλο μέρος της αύξησης αυτής στις δαπάνες θα αφορά την καταβολή συντάξεων.