Η πρώιμη εφηβεία είναι ένα όλο και πιο συνηθισμένο φαινόμενο και σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται διερεύνηση από τον γιατρό.
Η εφηβεία, αλλιώς ήβη, είναι η πιο συναρπαστική ηλικία του ανθρώπου κατά την οποία το ανώριμο σεξουαλικά παιδί μεταμορφώνεται σε ώριμο ενήλικα.
Σήμερα, συχνότερα από ποτέ τα παιδιά μπαίνουν σε πρώιμη εφηβεία, για λόγους που στην πλειοψηφία τους είναι άγνωστοι.
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε πριν οκτώ περίπου χρόνια, οι ερευνητές ανακάλυψαν μία γενετική μετάλλαξη, η οποία -όπως ισχυρίστηκαν- μπορεί να προκαλεί κάποιες περιπτώσεις πρώιμης ήβης.
Η πρόωρη εφηβεία -στην έρευνα – συσχετίστηκε με μεταλλάξεις στο γονίδιο MKRN3 και θεωρήθηκε κληρονομική. Ωστόσο, δεν αποδείχθηκε ο ρόλος του συγκεκριμένου γονιδίου στην εμφάνιση της πρόωρης εφηβείας.
Σύμφωνα με άλλες έρευνες φαίνεται πως παίζουν σημαντικό ρόλο:
-η αλλαγή στη διατροφή, αλλά και,
-τα εξωτερικά ερεθίσματα που προκαλούν πρόωρη ωρίμανση των παιδιών.
Η πρώιμη εφηβεία απαιτεί ιατρική διερεύνηση
Η πρώιμη εφηβεία είναι μια κατάσταση που χρειάζεται ιατρική διερεύνηση προτού καταλήξει ο ειδικός πως δεν κρύβεται κάποιο πρόβλημα υγείας πίσω από αυτή.
Υπάρχουν και οι φυσιολογικές αποκλίσεις στην αρχή της εφηβείας που δίνουν μεγάλο χρονικό περιθώριο και στις περισσότερες περιπτώσεις καλύπτουν και αυτό που συζητώντας μεταξύ μας ονομάζουμε πρώιμη εφηβεία.
Τα «σημάδια» της εφηβείας
-Στο 95% των αγοριών η εφηβεία εμφανίζεται μεταξύ 9 – 14 χρόνων, ενώ,
-στα κορίτσια ένα χρόνο νωρίτερα, μεταξύ 8 και 13 χρόνων.
Ανεξάρτητα από την ηλικία που θα ξεκινήσει η εμφάνιση και η πρόοδος των σημείων της εφηβείας είναι η ίδια.
Τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια της έναρξης της εφηβείας, είτε φυσιολογικής είτε πρώιμης, είναι:
-Εφηβαρχή. Πρόκειται για την εμφάνιση τριχών στο εφηβαίο ή και στις μασχάλες.
Ως σημάδι πρώιμης εφηβείας είναι συχνότερη στα κορίτσια.
Σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητο το παιδί να ελεγχθεί ορμονολογικά.
-Γυναικομαστία της εφηβείας. Περίπου 40% των αγοριών από 10 – 16 ετών, μερικές φορές και μεγαλύτερα, εμφανίζουν παροδική γυναικομαστία.
Αυτή απαντά κυρίως σε παχύσαρκα αγόρια.
Είναι συνήθως αμφοτερόπλευρη και στο μεγαλύτερο ποσοστό υποχωρεί μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Έξι μήνες τουλάχιστον πριν τη γυναικομαστία εμφανίζεται τρίχωση στο εφηβαίο και διόγκωση των όρχεων.
Εάν η γυναικομαστία είναι μεγάλη και επιμένει μπορεί να γίνει χειρουργική επέμβαση.
-Εμμηναρχή. Είναι πολύ πιο σπάνια ως σημάδι πρώιμης ήβης και θυμίζει προχωρημένο στάδιο εφηβείας.
Συνήθως εμφανίζεται μετά από 1,5 – 2,5 χρόνια αφού παρουσιαστούν τα πρώτα σημάδια της εφηβείας.
Οι τύποι της πρώιμης εφηβείας
Πρώιμη θεωρείται η ήβη που θα εμφανιστεί πριν τα χρονικά όρια που θεωρούνται φυσιολογικά.
Η πρώιμη εφηβεία διακρίνεται σε:
-αληθή ή,
-κεντρική, η οποία είναι εξαρτώμενη από τις γοναδοτροπίνες (ορμόνες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση του υποθαλάμου, της υπόφυσης και των γονάδων) και:
-σε ψευδή ή,
-περιφερική, που είναι μη εξαρτώμενη από τις ορμόνες αυτές.
Η συχνότητα της αληθούς πρώιμης ήβης υπολογίζεται σε μια περίπτωση ανά 5 – 10,000 και είναι συχνότερη στα κορίτσια.
Στη μορφή αυτή έχουμε πρώιμη ενεργοποίηση των ορμονών και του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Σε τι οφείλεται:
Στο 80% αυτών των περιπτώσεων η πρώιμη εφηβεία είναι ιδιοπαθής, δηλαδή δεν έχει βρεθεί η αιτιολογία της.
Στα αγόρια, η άγνωστη αιτιολογία της πρώιμης ήβης ισχύει στο 50% των περιπτώσεων.
Στα κορίτσια σπάνια η πρώτη εκδήλωση της πρώιμης εφηβείας μπορεί να είναι η εμμηνορρυσία.
Συνήθως οι γονείς παρατηρούν πρώιμη θηλαρχή, δηλαδή διόγκωση του στήθους στα κορίτσια μικρότερα των 8 ετών χωρίς να υπάρχουν άλλα σημεία ήβης.
Στα αγόρια το πρώτο σημάδι είναι η αύξηση των όρχεων, που μπορεί να συνοδεύεται και από τριχοφυΐα της περιοχής των γεννητικών οργάνων.
Επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση, εφόσον οι γονείς αντιληφθούν κάποια αλλαγή στο παιδί νωρίτερα από την αναμενόμενη ημερομηνία, να γίνει:
-ιατρικός έλεγχος,
-πλήρης οφθαλμολογική εξέταση για έλεγχο του βυθού των ματιών,
-μαγνητική τομογραφία και,
-να ελεγχθεί το παιδί για άλλες νευρολογικές εκδηλώσεις.