Σήµερα, η τηλεόραση είναι µια καθημερινή πραγματικότητα και αποτελεί το βασικότερο µέσο για ψυχαγωγία, ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση παιδιών και ενηλίκων.
Επηρεάζει την κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική και οικονοµική ζωή των ανθρώπων.
Ψυχαγωγία παιδιού
“Αρχικά, θα αναφέρουμε τη θετική επίδραση της τηλεόρασης όπου δεν είναι άλλη από την ψυχαγωγία του παιδιού.
Η τηλεόραση ασκεί μεγάλη επίδραση στην ψυχή του παιδιού και μάλιστα όσο μικρότερη είναι η ηλικία τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση.
Ο χρόνος που το παιδί αφιερώνει μπροστά στη τηλεόραση, γίνεται και μεγαλύτερος.
Η διασκέδαση είναι µια από τις σπουδαιότερες λειτουργίες της τηλεόρασης.
Οι εικόνες που εναλλάσσονται µε τη συνοδεία της φωνής, του ήχου ή της μουσικής ασκούν στα παιδιά ιδιαίτερη γοητεία και ελαστικότητα.
Το παιδί έχει τη δυνατότητα να απολαμβάνει µια ψυχαγωγική εκπομπή σε οικείο χώρο. Επιπλέον, η τηλεόραση μεταφέρει γνώσεις και εμπλουτίζει τις εμπειρίες των παιδιών σχετικά µε τον κόσµο“, εξηγεί η κ. Ασημίνα Αγγελίδου, ψυχολόγος -Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας – Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων. Αρθρογράφος στο Psychology.gr
.Τα εκπαιδευτικά προγράµµατα όπως τα διάφορα ντοκιμαντέρ επιδιώκουν να συμπληρώσουν τις καθημερινές μαθησιακές εμπειρίες των παιδιών.
Η επίδραση της τηλεόρασης στον ψυχισμό των παιδιών
Η τηλεόραση όμως, εκτός από τη θετική προσφορά της, έχει κατηγορηθεί για τις αρνητικές επιδράσεις που ασκεί στα παιδιά.
-Αρχικά, η τηλεόραση οδηγεί το παιδί στην παθητική κατανάλωση των µυνηµάτων της και της εικόνας, προωθεί την παθητικότητα και αποθαρρύνει τη δημιουργικότητα και την κοινωνικοποίηση.
-Δεν είναι λίγες οι φορές που ολόκληρη η οικογένεια κάθεται μπροστά στη τηλεόραση χωρίς να ανταλλάσσει ούτε ένα βλέμμα κι όχι μόνο να συζητά.
-Επίσης, µε το περιεχόµενο των διαφηµιστικών μηνυµάτων της δημιουργεί πολλές φορές στο παιδί πλαστές ανάγκες που το μετατρέπουν σε ανικανοποίητο καταναλωτή.
–Τα παιδιά που τρώνε μπροστά στην τηλεόραση έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν παχυσαρκία, ενώ επηρεάζονται τρομερά από τις διαφημίσεις ανθυγιεινών τροφών.
-Η τηλεόραση, ακόμη, μπορεί να προβάλλει ακατάλληλα προγράμματα που έχουν τη δυνατότητα να εθίσουν τα παιδιά στη βία και σε άλλες κακές, πρόωρες ή ανθυγιεινές συμπεριφορές.
-Ακόμα και όταν σε κάποια παιδική σειρά ή ταινία ο «καλός» ήρωας, χτυπάει τον «κακό», το μήνυμα που παίρνει το παιδί είναι ότι η βία είναι φυσιολογική.
Επίδραση της βίας της τηλεόρασης στα παιδιά
Τι μπορεί να νιώθει το παιδί όταν βλέπει κάτι τρομερό στην τηλεόραση;
“Το παιδί μπορεί να αισθάνεται ανησυχία, άγχος και φόβο αν πρόκειται για μία σκηνή βίας διότι αναρωτιέται αν το γεγονός μπορεί να συμβεί και στα ίδια τα παιδιά.
Μπορεί να αναρωτιούνται αν είναι αλήθεια αυτό που βλέπουν με αποτέλεσμα να νιώθουν διλήμματα και ταραχή.
Φυσικά, αναλόγως το ακατάλληλο της σκηνής μπορεί να βιώσουν συναισθήματα θλίψης, απελπισίας και αβοηθησίας“, επισημαίνει η κ. Αγγελίδου.
-Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί όταν βλέπει κάτι τρομερό στη τηλεόραση;
Το κυριότερο που πρέπει να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά είναι ότι αυτό που βλέπουν στην τηλεόραση δεν είναι πάντα αλήθεια.
Οι ειδήσεις που τις περισσότερες φορές παρουσιάζουν συγκλονιστικά γεγονότα από όλο τον κόσμο, τα παιδιά πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι τα περισσότερα από αυτά τα συγκλονιστικά συμβάντα γίνονται κάπου πολύ μακριά.
Αν το παιδί δει κάτι τρομακτικό στη τηλεόραση συνήθως δε μπορεί να το βγάλει από το μυαλό του και γι αυτό πρέπει από πολύ μικρό να εμπιστεύεται έναν ενήλικα όπου μπορεί να το συζητήσει μαζί του.
Η στάση των γονιών για τη χρήση της τηλεόρασης
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Είναι σημαντικό ο χρόνος παρακολούθησης της οθόνης γιατί παίζει ουσιαστικό ρόλο στο βαθµό της αρνητικής επιρροής που αυτή ασκεί στα παιδιά.
“Το κυριότερο μέλημα των γονιών είναι να μη µένουν τα παιδιά µόνα τους µπροστά στην τηλεόραση και να παρακολουθούν ακατάλληλα προγράµµατα, χωρίς να βρίσκεται δίπλα τους ο ενήλικας, παρακολουθώντας το κι αυτός µαζί τους ώστε να επεμβαίνει όπου χρειάζεται”, τονίζει η κ. Ασημίνα Αγγελίδου.
Αν το παιδί δει μια βίαιη ή ακατάλληλη σκηνή, ο γονιός θα πρέπει να εξηγήσει πού βρίσκεται το λάθος και πώς αλλιώς θα μπορούσαν να είχαν αντιδράσει οι ήρωες, θα πρέπει να υπάρξει συζήτηση.
Επίσης, μέχρι και κάποια ηλικία, ο γονιός είναι υπεύθυνος να καθορίζει ποια παιδικά προγράμματα είναι κατάλληλα για το παιδί του και ποια όχι.
Ο ρόλος των γονέων για το θέµα της παρακολούθησης της τηλεόρασης από τα παιδιά πρέπει να είναι περισσότερο ενεργός και να γίνεται ευκαιρία θετικής αλληλεπίδρασης γονιών και παιδιών.