Τα σύγχρονα οδοντιατρικά εμφυτεύματα μπορούν να σας δώσουν το χαμόγελο που ονειρευόσασταν.
Γράφει ο Μιλτιάδης Ε. Μητσιάς.DDS. MS
Χειρουργός Οδοντίατρος. Επιστημονικός Συνεργάτης Οδοντιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερευνητικός Συνεργάτης Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης.
Τι είναι τα εμφυτεύματα;
Με τον όρο ¨οδοντικό εμφύτευμα¨ εννοούμε τον τεχνητό μηχανισμό που αντικαθιστά την φυσική ρίζα ενός δοντιού. Η ρίζα του δοντιού είναι αυτή που το στηρίζει. Όταν αυτή καταστραφεί, η εξαγωγή του δοντιού είναι αναπόφευκτη. Την επιθυμητή μόνιμη λύση για την αποκατάσταση του χαμένου δοντιού προσφέρει το οδοντικό εμφύτευμα.
Τα εμφυτεύματα κατασκευάζονται από διάφορα βιοϋλικά , με επικρατέστερο το τιτάνιο -υλικό από τα πιο συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα εμφυτεύματα τοποθετούνται κυρίως στο ιατρείο του θεράποντος οδοντιάτρου, με την χρήση τοπικής αναισθησίας.
Τι ποσοστό επιτυχίας έχουν;
Τα σύγχρονα συστήματα εμφυτευμάτων παρουσιάζουν πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Συγκεκριμένα πάνω από 95% την πρώτη πενταετία, ενώ κάποια καταγράφουν εκπληκτικές επιδόσεις: για περισσότερο από 20 χρόνια ποσοστά επιτυχίας πάνω από 90%. Απλουστεύοντας την απάντηση, ασθενείς οι οποίοι φροντίζουν για καλά στοματική υγιεινή, μπορούν να διατηρήσουν τα εμφυτεύματα τους μια ζωή.
Τα εμφυτεύματα είναι κάτι καινούργιο στην οδοντιατρική επιστήμη;
Όχι βέβαια. Η ιστορία των εμφυτευμάτων ξεκινάει από πολύ παλιά. Μούμιες της Αιγύπτου έχουν βρεθεί με χρυσά συρμάτινα εμφυτεύματα στις γνάθους τους. Προ-Κολομβιανά σκελετικά απομεινάρια παρουσιάζουν οδοντικά εμφυτεύματα κατασκευασμένα από ημιπολύτιμους λίθους. Πρόσφατα, στη Ευρώπη βρέθηκε ο σκελετός ενός Ρωμαίου στρατιώτη με μεταλλικό οδοντικό εμφύτευμα στην γνάθο του. Στην Μέση Ανατολή, εμφυτεύματα από ελεφαντόδοντο απεκαλύφθησαν σε σκελετούς των Μέσων Χρόνων.
Η σύγχρονη εμφυτευματολογία, όμως, ξεκίνησε από την Σουηδία και τον καθηγητή Branemark, που ανακάλυψε το φαινόμενο της οστεοενσωμάτωσης. Η δημοτικότητα και η εξάπλωση των εμφυτευμάτων άρχισε τη δεκαετία του ’80. Από τότε έχουν κατασκευαστεί πολλά εμφυτεύματα, με μικρές ή μεγάλες διαφοροποιήσεις στον σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική τους.
Τι προσφέρουν τα οδοντικά εμφυτεύματα;
Κατά κύριο λόγο τα εμφυτεύματα τοποθετούνται σε άτομα, στα οποία λείπουν ένα ή περισσότερα δόντια. Μπορούν να αναπληρώσουν το ένα ή και όλα τα κενά του οδοντικού φραγμού και να στηρίξουν ακίνητη προσθετική εργασία ώστε να αποτραπεί η τοποθέτηση μερικής κινητικής οδοντοστοιχίας. Επιπλέον, τα εμφυτεύματα δίνουν τη δυνατότητα στήριξης με διάφορους τρόπους μιας ολικής οδοντοστοιχίας, κάνοντας την πιο σταθερή, ασφαλή και άνετη για τον ασθενή.
Ποιος ο λόγος να βάλει κάποιος εμφυτεύματα;
Από τους σημαντικότερους λόγους για να τοποθετήσει κανείς εμφυτεύματα είναι βεβαίως ο λειτουργικός παράγοντας, αλλά και ο αισθητικός. Τα εμφυτεύματα παρουσιάζουν πολύ ικανοποιητικά αισθητικά αποτελέσματα, αφού είναι σαν να έχει κανείς τα ίδια του τα δόντια. Από την στιγμή που τα εμφυτεύματα ενσωματώνονται στο οστό, εμποδίζουν την απώλεια οστικής μάζας και υποχώρησης των ούλων.
Ας τονιστεί ότι με τα εμφυτεύματα δεν υφίσταται μεταβολή στα υπάρχοντα φυσικά δόντια του ασθενή, αφού αυτά δεν χρησιμοποιούνται για στήριξη των εμφυτευμάτων. Τα εμφυτεύματα προσφέρουν στον ασθενή αυτοπεποίθηση: μπορεί να μιλάει και να τρώει με άνεση. Χωρίς τις ανησυχίες που προκαλεί μια τεχνητή κινητή οδοντοστοιχία.
Από το εξαρτάται η μακροπρόθεσμη επιτυχία των εμφυτευμάτων;
Η ποιότητα και η ποσότητα του οστού θα επηρεάσει καθοριστικά την διάρκεια ζωής και πορείας των εμφυτευμάτων. Όσο καλύτερη είναι η ποιότητα του όσο περισσότερο είναι διαθέσιμο, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα για μακροπρόθεσμη επιτυχία της μετεγχειρητικής φάσεις του εμφυτεύματος. Αν πάλι ο σχεδιασμός των εμφυτευματικών στεφανών ή επιεμφυτευματικών οδοντοστοιχιών είναι ανεπαρκώς κατασκευασμένος και οι μασητικές δυνάμεις δεν είναι σωστά ισορροπημένες, τότε ακόμα και το καλύτερα τοποθετημένο εμφύτευμα θα έχει ένα συμβιβαστικό ποσοστό επιβίωσης. Φυσικά, η διάρκεια ζωής του εμφυτεύματος εξαρτάται σημαντικά από την καθημερινή στοματική υγιεινή που θα κρατήσει ο ασθενής.
Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στοματική υγιεινή;
Σπουδαίος ο ρόλος της! Η διατήρηση μιας σωστής και συστηματικής υγιεινής θα εξασφαλίσει και μεγαλύτερο χρόνο ζωής των εμφυτευμάτων. Ο ασθενής πρέπει να φροντίζει για την καθημερινή αφαίρεση της πλάκας, η οποία μπορεί να γίνει με σωστό βούρτσισμα των δοντιών και χρήση του οδοντικού νήματος. Πρέπει ο ασθενής που έχει τοποθετήσει εμφυτεύματα να επισκέπτεται τον οδοντίατρό του τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο για να γίνεται ο έλεγχος και συντήρηση/καθαρισμός των εμφυτευμάτων.
Μπορεί ο καθένας να βάλει εμφυτεύματα;
Δεν τίθεται θέμα ηλικίας στα εμφυτεύματα. Συνήθως αποφέυγεται η τοποθέτηση σε άτομα κάτω των 18 ετών, χωρίς όμως να είναι και απόλυτο αυτό. Καθοριστικός παράγοντας είναι το επίπεδο της συστηματικής υγείας του ασθενή, όμως το νεαρό της ηλικίας δεν αποτελεί εμπόδιο. Χαρμόσυνα τα νέα για τα νεαρά άτομα που είχαν κάποιο ατύχημα και έχασαν κάποια δόντια ή άτομα με εκτεταμένη τερηδόνα και περιοδοντίτιδα. Ας σκεφτεί κανείς ότι στην περίπτωση ενός εφήβου που του λείπει ένα δόντι, η εμφύτευση μπορεί κυριολεκτικά να αλλάξει την ψυχολογία του και τη στάση απέναντι στη ζωή του. Καίρια σημασία μπορεί να έχει και για το ηθικό ασθενών οι οποίοι δεν αντέχουν άλλο τον πόνο που τους προκαλούν οι οδοντοστοιχίες τους ή έχουν κουραστεί με την συντήρησή τους.
Πόσο μπορεί να διαρκέσει η διαδικασία τοποθέτησης εμφυτευμάτων;
Στις περισσότερες εμφυτευματικές θεραπείες γίνεται τοπική αναισθησία, οπότε ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο στην διάρκεια της επέμβασης. Ανάλογα με τον αριθμό των εμφυτευμάτων αλλά και τη χειρουργική διαδικασία που πρόκειται να τοποθετηθούν, μπορεί να υπάρξει οίδημα/πρήξιμο για λίγες μέρες μετά την επέμβαση. Για την ανακούφιση από τον πόνο χορηγείται στον ασθενή φαρμακευτική αγωγή, όπως ήπια αναλγητικά. Οι ασθενείς πρέπει να προτιμούν την μαλακή τροφή στην αρχή, καθώς και τις κρύες τροφές, γιατί βοηθούν στην μείωση του πρηξίματος. Μετά το πέρας ολίγων μηνών που χρειάζεται το εμφύτευμα για να ενσωματωθεί με το οστό, τοποθετούνται πάνω του οι προσθετικές εργασίες που είναι ακίνητες ή κινητές ανάλογα με το σχέδιο θεραπείας.
Τι μπορεί ¨να πάει¨ στραβά στη διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων;
Δεν είναι πολλά αυτά που μπορούν να πάνε άσχημα σε μια θεραπεία εμφυτευμάτων. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα παραμένει η πιθανότητα απώλειας του εμφυτεύματος στην πρώτη περίοδο επούλωσης, κατά την οποία γίνεται η οστεοενσωμάτωση – είτε αργότερα, λόγω κακής στοματικής υγιεινής ή υπερφόρτισης. Άλλα προβλήματα που μπορεί να προκληθούν είναι η θραύση του προσθετικού μέρους ή ακόμα και του εμφυτεύματος. Όμως αυτά συμβαίνουν σπανιότατα και αποτρέπονται με το σωστό προεγχειρητικό σχεδιασμό και τη σωστή και έγκαιρη πρόληψη αλλά και παρακολούθηση.