Μια νέα, εκτενής μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο JAMA Neurology προσφέρει σημαντικά ευρήματα σχετικά με την επίδραση συγκεκριμένων αντιδιαβητικών φαρμάκων στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας, περιλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη, η οποία αναλύει ιατρικά δεδομένα από περισσότερους από 92.000 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, έδειξε ότι δύο κατηγορίες φαρμάκων, οι αγωνιστές του υποδοχέα γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου-1 (GLP-1RAs) και οι αναστολείς συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2is), συνδέονται με σημαντική μείωση του κινδύνου ανάπτυξης άνοιας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, οι χρήστες GLP-1RA, όπως τα φάρμακα με δραστική ουσία σεμαγλουτίδη, παρουσίασαν 33% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας. Αντίστοιχα, οι ασθενείς που λάμβαναν SGLT2i, όπως η εμπαγλιφλοζίνη, είχαν 43% μικρότερη πιθανότητα να εκδηλώσουν άνοια. Αντίθετα, άλλες αντιδιαβητικές θεραπείες δεν φάνηκαν να επηρεάζουν τον σχετικό κίνδυνο.
Οι επιστήμονες προχώρησαν σε τρεις βασικές συγκρίσεις:
- GLP-1RAs έναντι άλλων φαρμάκων δεύτερης γραμμής για τον διαβήτη
- SGLT2is έναντι άλλων αντίστοιχων φαρμάκων
- GLP-1RAs έναντι SGLT2is
Και στις τρεις περιπτώσεις, τα GLP-1RAs και τα SGLT2is συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε σχέση με τα υπόλοιπα φάρμακα.
Η μελέτη εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης επιστημονικής προσπάθειας να βρεθούν θεραπείες για την άνοια, μια νευροεκφυλιστική κατάσταση η οποία συνεχίζει να αυξάνεται σε συχνότητα, ιδίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Παρά τις δεκαετίες ερευνών, η ιατρική κοινότητα εξακολουθεί να αναζητά ουσιαστικές λύσεις για την πρόληψη ή τη θεραπεία της.
Η άνοια, όπως εξηγούν οι ερευνητές, συχνά σχετίζεται με παράγοντες όπως η φλεγμονή και η μειωμένη σηματοδότηση ινσουλίνης στον εγκέφαλο, φυσιολογικά χαρακτηριστικά που απαντώνται και στον διαβήτη τύπου 2.
Έτσι, εύλογα τίθεται το ερώτημα: θα μπορούσε η αποτελεσματική αντιμετώπιση του διαβήτη να μειώνει και τον κίνδυνο άνοιας; Η απάντηση της μελέτης είναι ενθαρρυντική, αν και οι ερευνητές επισημαίνουν ότι απαιτούνται περαιτέρω αποδείξεις για να θεμελιωθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Η έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα από τρεις πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα, Τζόρτζια και Αλαμπάμα) και περιλάμβανε 92.160 ενήλικες ηλικίας άνω των 50 ετών με διαγνωσμένο διαβήτη τύπου 2. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν έως τον θάνατο ή την εμφάνιση κάποιας μορφής άνοιας, μεταξύ αυτών και Αλτσχάιμερ, αγγειακής άνοιας, μετωποκροταφικής άνοιας και άνοιας με σωμάτια Lewy.
Η μελέτη ακολούθησε αυστηρή μεθοδολογική προσέγγιση και περιελάμβανε προσαρμογές για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες, προσφέροντας ένα από τα πιο εμπεριστατωμένα ποσοτικά δείγματα ως σήμερα.
Οι συγγραφείς δεν περιορίστηκαν σε στατιστικές συσχετίσεις αλλά πρότειναν και πιθανούς βιολογικούς μηχανισμούς πίσω από την παρατηρούμενη προστατευτική δράση των φαρμάκων.
Οι GLP-1RAs φαίνεται να:
- μειώνουν τη νευροφλεγμονή
- ενισχύουν την ινσουλινική σηματοδότηση στον εγκέφαλο
- προάγουν τη νευρογένεση
Από την άλλη πλευρά, οι SGLT2is ενδέχεται να:
- βελτιώνουν την εγκεφαλική ροή αίματος
- περιορίζουν το οξειδωτικό στρες
- ενισχύουν τη μιτοχονδριακή λειτουργία
Ο Dr. William Kapp, διευθύνων σύμβουλος της Fountain Life και ειδικός στη μακροζωία, σχολίασε τα ευρήματα στο Medical News Today: «Τα αποτελέσματα δεν με εξέπληξαν, αλλά επιβεβαιώνουν όσα ήδη παρατηρούμε. Ο εγκέφαλος και το σώμα δεν γερνούν ξεχωριστά. Η αντίσταση στην ινσουλίνη προκαλεί φλεγμονή, οξειδωτικό στρες και διαταραχές στην αιματική ροή, όλα επηρεάζουν τη γνωστική υγεία».