Παιδί

Η φαρμακευτική αλλεργία στα παιδιά: Πιο επίκαιρη από ποτέ!

Η φαρμακευτική αλλεργία στα παιδιά: Πιο επίκαιρη από ποτέ!

Ακούγεται οξύμωρο, φέτος που το κλείσιμο των σχολείων λόγω της πανδημίας του κορωνοιού είχε ως αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των λοιμώξεων και συνεπώς την μείωση της λήψης αντιβιοτικών στα παιδιά, να θεωρούμε ενδιαφέρον αυτό το θέμα προς ανάπτυξη.

Όμως η επικαιρότητα, οι μαζικοί εμβολιασμοί κατά του κορωνοιού στους ενήλικες, ανέδειξε τις αντιδράσεις σε φάρμακα ως κύριο ανασταλτικό παράγοντα για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού.

Η έλλειψη ακριβούς καταγραφής του ιστορικού της αντίδρασης (πολλές  από τις οποίες παρουσιάστηκαν στην παιδική ή εφηβική ηλικία) και των ενοχοποιούμενων φαρμάκων και η σύγχυση που υπάρχει γύρω από το θέμα, προκαλεί πρόσθετο φόβο και δισταγμό. 

Στο πλείστο των περιπτώσεων , τα παιδιά εμφανίζουν κάποιο εξάνθημα μετά την έναρξη της αντιβιοτικής αγωγής, στα πλαίσια μίας λοίμωξης, στη διάρκεια της οποίας έχει ληφθεί και κάποιο αντιφλεγμονώδες.

Το εξάνθημα αυτό, μπορεί να οφείλεται στο λοιμώδη παράγοντα μόνο (ιογενές εξάνθημα), στο φάρμακο (φαρμακευτικό εξάνθημα ή άμεσου τύπου αντίδραση), στη συνέργεια λοίμωξης-αντιβίωσης ή σε μη-ειδική ιδιοσυγκρασιακή υπεραντιδραστικότητα“, αναφέρει η κ. Σταυρούλα Γιαβή -Αλλεργιολόγος Παίδων – Ενηλίκων, Διευθύντρια Αλλεργιολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Η σωστή αξιολόγηση και αντιμετώπιση , απαιτεί ακριβές ιστορικό και κλινική εξέταση, αλλά η επιβεβαίωση ή ο αποκλεισμός της φαρμακευτικής αλλεργίας γίνεται σε δεύτερο χρόνο, μετά την υποχώρηση του εξανθήματος και της υποκείμενης λοίμωξης και βασίζεται στις λεπτομέρειες του ιστορικού της αντίδρασης, σε δερματικές δοκιμασίες ανάλογα με το είδος της αντίδρασης και τελικά στην πρόκληση με το κατάλληλο φάρμακο υπό ιατρική παρακολούθηση για τυχόν αντιδράσεις.

Ο αυστηρός αποκλεισμός του ενοχοποιούμενου φαρμάκου και των φαρμάκων της ίδιας κατηγορίας είναι επιβεβλημένος σε περίπτωση που αποδειχτεί μετά τον αλλεργιολογικό έλεγχο η φαρμακευτικά αλλεργία.

Ο αποκλεισμός όμως μιας ή πολλών κατηγοριών φαρμάκων χωρίς να έχει γίνει σωστή αξιολόγηση από ειδικό, ενέχει αρκετούς κινδύνους“, σημειώνει η κ. Γιαβή, εξηγώντας:

Αποκλείει το παιδί από απλά αντιβιοτικά και περιορίζει τις επιλογές του γιατρού σε περίπτωση ανάγκης σε πιο προωθημένα φάρμακα , ενισχύει το φόβο του γονιού και του γιατρού χωρίς να υπάρχει αιτία κάποιες φορές.

Επιπλέον, δίνοντας προωθημένα αντιβιοτικά για την καταπολέμηση απλών μικροβίων, δίνει την ευκαιρία στα μικρόβια να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και στο μέλλον να μην αποδίδουν ούτε αυτά τα φάρμακα, γεγονός που αποτελεί επικίνδυνη εξέλιξη για το ίδιο το παιδί αλλά και για την κοινότητα“.

Η σωστή και έγκαιρη διερεύνηση της φαρμακευτικής αλλεργίας:

– δίνει λύσεις,

-απελευθερώνει αντιβιώσεις που ανέχεται το παιδί με ασφάλεια,

-απενοχοποιεί το φάρμακο όταν αυτό αποδεικνύεται ότι δεν είναι υπεύθυνο για την κλινική εικόνα, ή,

-πλέον έχει ξεπεραστεί η αλλεργία και,

-μειώνει τις πιθανότητες λάθους με τη σωστή καθοδήγηση σε περίπτωση πραγματικής αλλεργίας.

Η αλλεργία σε φάρμακα μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους και υποκείμενους μηχανισμούς και πολλές φορές η εξέλιξη είναι επικίνδυνη.

Η πλειοψηφία των φαρμακευτικών αντιδράσεων συνήθως δεν είναι αλλεργικές, αλλά η αναγνώριση των αλλεργικών, στα φάρμακα, αντιδράσεων είναι ζωτικής σημασίας.

Η πιο επικίνδυνη μορφή φαρμακευτικής αλλεργίας είναι η άμεσου τύπου αλλεργική αντίδραση η οποία παρουσιάζεται μέσα σε λίγα λεπτά έως 2 ώρες από την λήψη του φαρμάκου, κατά κανόνα στην 1η δόση λήψης.

Για την εκδήλωση αυτού του τύπου αντίδρασης απαιτείται να υπάρχει ιστορικό λήψης της ίδιας  ή συγγενικής ουσίας στο παρελθόν είτε άμεσα είτε έμμεσα ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να έχει αναπτύξει τον ανοσολογικό μηχανισμό ο οποίος ενεργοποιείται άμεσα μετά την νέα επαφή με το φάρμακο”, σημειώνει η κ. Γιαβή, προσθέτοντας:

Η αντίδραση αυτή μπορεί να είναι μία ήπια κνίδωση / αγγειοοίδημα ή μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή αναφυλαξία.

Χρειάζεται αφενός άμεση αντιμετώπιση της αλλεργικής αντίδρασης και στη συνέχεια διερεύνηση της φαρμακευτικής αλλεργίας ώστε να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί η διάγνωση και να γνωρίζει η οικογένεια και ο παιδίατρος ποιο ή ποια ακριβώς φάρμακα θα πρέπει στο εξής να αποφεύγει“.

Τα συχνότερα φάρμακα που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στα παιδιά

Τα συχνότερα φάρμακα που προκαλούν άμεσες αλλεργικές αντιδράσεις στα παιδιά είναι :

-τα αντιβιοτικά (π.χ. πενικιλίνες, κεφαλοσπορίνες) και,

-τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ. ιβουπροφένη) τα οποία χρησιμοποιούνται ως αντιπυρετικά και παυσίπονα), κυρίως λόγω της συχνής λήψης τους στα παιδιά.

Στις επιβραδυνόμενες αντιδράσεις, η συχνότερη μορφή είναι τα δερματικά κηλιδοβλατιδώδη εξανθήματα, αυτά δηλαδή που μοιάζουν με το εξάνθημα της ιλαράς.

Μπορεί να εμφανισθούν αρκετές ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας και κατά κανόνα δεν είναι επικίνδυνα.

ο σύνδρομο Stevens-Johnson,

-η τοξική επιδερμική νεκρόλυση (Σύνδρομο TEN- Toxin Epidermal Necrolysis),

το σύνδρομο DRESS (Drug Rush with Eosinophilia and Systemic Symptoms) και,

το AGEP (Οξεία γενικευμένη εξανθηματική φλυκταίνωση) είναι σοβαρές συστηματικές αντιδράσεις σε φάρμακα τα οποία απαιτούν έγκαιρη διάγνωση και ενδονοσοκομειακή νοσηλεία.

Οι επιβραδυνόμενες αντιδράσεις στα φάρμακα εμφανίζονται μετά από αρκετές ημέρες λήψης του φαρμάκου (συνήθως μεταξύ 7-10ης ημέρας) και μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και κατά την  πρώτη φορά που κάποιος λαμβάνει το συγκεκριμένο ή συγγενές αυτού φάρμακο.

Η συνηθέστερη μορφή στα παιδιά είναι το κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα (γνωστό ως φαρμακευτικό εξάνθημα) το οποίο εμφανίζεται συμμετρικά σε κορμό και άκρα και χρονικά διαρκεί αρκετές ημέρες μέχρι την υποχώρησή του και μοιάζει με της ιλαράς.

Επειδή σε σπάνιες περιπτώσεις το εξάνθημα εξελίσσεται σε  πιο επικίνδυνες μορφές (φυσαλίδες  ή φλύκταινες ) και ενδεχομένως να προσβληθούν και άλλα όργανα εκτός από το δέρμα , απαιτείται άμεση διακοπή του φαρμάκου και στενή ιατρική παρακολούθηση για τη σωστή αντιμετώπιση“, επισημαίνει η κ. Γιαβή.

Χρήσιμες συμβουλές για το γονιό εάν το παιδί εμφανίσει αντίδραση σε φάρμακο

  • Απευθυνθείτε άμεσα στον παιδίατρο του παιδιού, περιγράφοντας λεπτομερώς τα συμπτώματά του ή επισκεφτείτε Παιδιατρικό Νοσοκομείο άμεσα για εκτίμηση της κατάστασης αν τα συμπτώματα είναι έντονα και η εξέλιξη γρήγορη.
  • Καταγράψτε με λεπτομέρεια όλες τις απαραίτητες πληροφορίες της αντίδρασης σε χαρτί. Όσο κι αν πιστεύουμε ότι θα τα θυμόμαστε, με την πάροδο του χρόνου οι σημαντικότατες λεπτομέρειες χάνονται. Ηλικία παιδιού κατά την αντίδραση, αν είναι η πρώτη φορά που έχει λάβει το συγκεκριμένο φάρμακο ή φάρμακο της ίδιας κατηγορίας, για ποιο λόγο το έλαβε, υποκείμενα νοσήματα, πόση ώρα από την τελευταία δόση ξεκίνησαν τα συμπτώματα, ποια δόση προκάλεσε την αντίδραση, τί άλλα φάρμακα είχε λάβει και πότε, τί είχε φάει, πόσο διήρκεσαν τα συμπτώματα και πώς υποχώρησαν. Καταγράψτε τη φαρμακευτική ουσία, αλλά και το εμπορικό σκεύασμα. Θα σας φανούν εξαιρετικά χρήσιμα στο μέλλον.
  • Δύο μήνες έως ένα χρόνο μετά την αντίδραση , είναι η καταλληλότερη περίοδος για εκτίμηση από Αλλεργιολόγο, γιατί η διαγνωστική αξιοπιστία των δερματικών δοκιμασιών  ή αιματολογικών εξετάσεων είναι υψηλή.
  • Εάν έχει περάσει πολύς καιρός (αρκετά χρόνια) από την αντίδραση, πιθανώς να έχει ξεπεραστεί. Μόνο μέσα από τη σωστή καθοδήγηση μπορεί να αφαιρεθεί η ταμπέλα του αλλεργικού ή να επιβεβαιωθεί η αλλεργία και να δοθούν ανανεωμένες ιατρικές συμβουλές ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
  • Ζητήστε γραπτώς όλες τις οδηγίες και ενημερώστε το Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού ώστε να είναι ενήμεροι και προετοιμασμένοι άλλοι επαγγελματίες υγείας για την αλλεργία του παιδιού σας σε περίπτωση που χρειαστεί, είτε ως παιδί, είτε ως ενήλικας.

Παιδί

02.07.2025

Εθισμός στο διαδίκτυο: Πώς επιδρά στον εγκέφαλο των εφήβων

Τι έδειξαν τα ευρήματα των επιστημόνων

19.06.2025

Προσωπικός Παιδίατρος: Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για την εγγραφή των παιδιών τους – Ποιες ηλικίες αφορά

Ο κάθε παιδίατρος μπορεί να αναλάβει έως και 1.500 παιδιά

Επιστημονική ημερίδα για τη γονιμότητα και την υπογεννητικότητα στην Τήνο
12.06.2025

Επιστημονική ημερίδα για τη γονιμότητα και την υπογεννητικότητα στην Τήνο

Επιστήμονες αποκαλύπτουν: Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας
05.06.2025

Επιστήμονες αποκαλύπτουν: Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας

Ένα παιδί, μία αρκούδα και ένα μάθημα ζωής
30.05.2025

Ένα παιδί, μία αρκούδα και ένα μάθημα ζωής

ΗΠΑ: Αγόρι 8 ετών πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από σπάνια λοίμωξη που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό του
30.05.2025

ΗΠΑ: Αγόρι 8 ετών πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από σπάνια λοίμωξη που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό του

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας
23.05.2025

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο
21.05.2025

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο

Ανάκληση σαμπουάν «JOHNSON’S Shiny Drops Kids» από τον ΕΟΦ – Τι διαπιστώθηκε
15.05.2025

Ανάκληση σαμπουάν «JOHNSON’S Shiny Drops Kids» από τον ΕΟΦ – Τι διαπιστώθηκε

Γιορτή της Μητέρας: Μια ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα που μας έμαθε την αγάπη
07.05.2025

Γιορτή της Μητέρας: Μια ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα που μας έμαθε την αγάπη

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

10.07.2025

Ρομπότ ολοκλήρωσε για πρώτη φορά στην ιστορία χειρουργική επέμβαση χωρίς ανθρώπινη βοήθεια

Ο ρομποτικός μηχανισμός εκτέλεσε τη χειρουργική επέμβαση με 100% ακρίβεια

10.07.2025

Νέα έρευνα: Το γάλα καμήλας μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα του άσθματος που προκαλείται από σκόνη

Μείωσε τον συνολικό αριθμό των ανοσοκυττάρων στους πνεύμονες, ιδιαίτερα των ηωσινόφιλων

Δείτε ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τη φαγούρα στο κεφάλι
10.07.2025

Δείτε ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τη φαγούρα στο κεφάλι

Ασθένεια των ούλων: Πώς συνδέεται με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος
10.07.2025

Ασθένεια των ούλων: Πώς συνδέεται με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος

Πατήσατε αχινό; – Δείτε τι να κάνετε για να αφαιρέσετε τα αγκάθια του
10.07.2025

Πατήσατε αχινό; – Δείτε τι να κάνετε για να αφαιρέσετε τα αγκάθια του

Ταχυπαλμία μετά το φαγητό: Αυτές είναι οι τροφές που μπορεί να την προκαλέσουν
10.07.2025

Ταχυπαλμία μετά το φαγητό: Αυτές είναι οι τροφές που μπορεί να την προκαλέσουν

Ρυθμίστε φυσικά το σάκχαρο και προστατέψτε τον προστάτη σας με τα απαραίτητα συμπληρώματα για την ανδρική υγεία!
10.07.2025

Ρυθμίστε φυσικά το σάκχαρο και προστατέψτε τον προστάτη σας με τα απαραίτητα συμπληρώματα για την ανδρική υγεία!

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Πώς επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου
10.07.2025

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Πώς επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου

Προδιαβήτης: Πώς τα φιστίκια Αιγίνης βοηθούν στον έλεγχο του σακχάρου
10.07.2025

Προδιαβήτης: Πώς τα φιστίκια Αιγίνης βοηθούν στον έλεγχο του σακχάρου

Εύβοια: Ανησυχία από την έξαρση των μωβ μεδουσών – Πέντε παιδιά μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο
10.07.2025

Εύβοια: Ανησυχία από την έξαρση των μωβ μεδουσών – Πέντε παιδιά μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο