Η νόσος Covid-19 σε παιδιά και ο ρόλος του σχολείου στη μετάδοση της λοίμωξης του κορωνοϊού SARS-CoV-2 αξιολογήθηκε από το Ευρωπαϊκού Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων.
«Με βάση την έξαρση των ιώσεων του αναπνευστικού (γρίπης και κορωνοϊό) τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο και τα επιδημιολογικά στοιχεία (3/1/2021) θεωρώ ότι τα Νηπιαγωγεία-Δημοτικά ίσως θα μπορούσαν να λειτουργήσουν από 11/1/2020, ενώ τα Γυμνάσια-Λύκεια θα μπορούσαν να λειτουργήσουν από 18/1/2021», αναφέρει ο Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής του Α. Π. Θ. κ. Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, ενώ προσθέτει:
«Πρόσφατο (23/12/2020) δημοσίευμα 57 σελίδων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) διερευνά τη νόσο COVID-19 στα παιδιά και τον ρόλο των σχολικών ρυθμίσεων στη μετάδοση της λοίμωξης του νέου κορωνοϊού”. (https://www.ecdc.europa.eu/…/COVID-19-in-children-and… )
Τα κύρια σημεία του δημοσιεύματος είναι τα εξής:
Υπάρχει ομοφωνία ότι το κλείσιμο των σχολείων ως μέτρο αποτροπής της μετάδοσης του κορωνοϊού SARS-CoV-2 πρέπει να χρησιμοποιείται ως ύστατη ενέργεια.
Ο αρνητικός αντίκτυπος του πρώιμου κλεισίματος των σχολείων στη σωματική και ψυχική υγεία καθώς και στην εκπαιδευτική διαδικασία των παιδιών, όσο και ο οικονομικός αντίκτυπος στην κοινωνία, υπερτερεί των πιθανών ωφελειών.
Μεταξύ των περιπτώσεων COVID-19, τα παιδιά ηλικίας 1-18 ετών έχουν μικρότερο (κυρίως παιδιά έως την ηλικία των 5 ετών) ποσοστό νοσηλειών, σοβαρών νοσηλειών και θανάτου συγκριτικά με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες.
Παρόλα αυτά, μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά λόγω χαρακτηριστικής γενετικής σύστασης σε 10 περίπου γονίδια, ή έχοντα ορισμένα υποκείμενα νοσήματα, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσο COVID-19.
Αυτές οι περιπτώσεις περιλαμβάνουν:
-παχυσαρκία,
-άσθμα,
– νευρολογικές διαταραχές,
-καρδιακές παθήσεις και,
– ανοσοκαταστολή.
Σε σπάνιες περιπτώσεις τα παιδιά, 2-4 εβδομάδες από τη λοίμωξη, αναπτύσσουν κάποιο σύνδρομο σαν τη νόσο Kawasaki.
Τα παιδιά αυτά χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη, διαφορετικά κινδυνεύουν να καταλήξουν.
Τα παιδιά όλων των ηλικιών είναι επιρρεπή σε λοίμωξη με τον ιό SARS-CoV-2 και μπορούν να μεταδίδουν τον κορωνοϊό σε άλλα άτομα.
Τα παιδιά νεαρότερης ηλικίας φαίνεται να είναι λιγότερο ευάλωτα στη λοίμωξη, και εάν μολυνθούν, λιγότερο ευθύνονται σε περαιτέρω μετάδοση του ιού από ότι τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες.
Το κλείσιμο των σχολείων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2, αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί ως μοναδικό μέτρο πρόληψης της μετάδοσης του ιού στην κοινότητα, χωρίς παράλληλη εφαρμογή μη φαρμακευτικών μέτρων, όπως χρήση μάσκας προσώπου, διατήρηση αποστάσεων (ή ελάττωση του συγχρωτισμού) και καλό πλύσιμο των χεριών.
“Η επιστροφή των μαθητών στο σχολείο περί τα μέσα του ΑυγούστουΣεπτεμβρίου 2020 συνέπεσε με μια γενική χαλάρωση των μέτρων αποτροπής του SARS-CoV-2 σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και δεν φαίνεται να συνέβαλε καθοριστικά στην εμφάνιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας.
Περιστατικά μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2 έχουν καταγραφεί στο σχολικό περιβάλλον (νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο-λύκειο)”αναφέρει ο κ. Τριανταφυλλίδης.
Η επίπτωση της λοίμωξης COVID-19 στο σχολικό περιβάλλον φαίνεται να εξαρτάται από την επιδημιολογική εικόνα της νόσου COVID-19 στην κοινότητα (που είναι μάλλον υψηλή στη χώρα μας) και είναι παρόμοια με αυτή της κοινωνίας.
Σε κάθε περίπτωση πάντως οι περιπτώσεις κρουσμάτων στα σχολεία ευθύνονται για τη μειονότητα των περιπτώσεων COVID-19 σε κάθε χώρα.
Το εκπαιδευτικό και λοιπό ενήλικο προσωπικό που εργάζεται στο σχολικό περιβάλλον δεν θεωρείται ότι βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο λοίμωξης συγκριτικά με άλλα επαγγέλματα.
Εξαίρεση μπορεί ίσως να αποτελούν εκπαιδευτικές διαδικασίες κατά τις οποίες ο εκπαιδευτής έρχεται σε στενή επαφή με παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ή ενήλικες.
Εμβολιασμός
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά εμβολιασμό, ιδιαίτερα φέτος, για τον ιό της γρίπης όλων των παιδιών ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και πέντε ετών.
Το ίδιο ισχύει και για τις ευάλωτες ομάδες εκπαιδευτικών.
“Άραγε ποιο ποσοστό των ευάλωτων εκπαιδευτικών και παιδιών έχει εμβολιαστεί εναντίον του ιού της γρίπης;
Μήπως αυτή η παράμετρος πρέπει να ελεγχθεί πριν ανοίξουν τα σχολεία;”, θέτει το ερώτημα ο Καθηγητής, επισημαίνοντας:
“Τέλος, μήπως οι ευάλωτοι σε μόλυνση από κορωνοϊό μαθητές/δάσκαλοι/καθηγητές πρέπει να εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα με τα διαθέσιμα εμβόλια;
Εξυπακούεται ότι πρέπει να γίνουν μαζικά τεστ , τουλάχιστον στους ευάλωτους εκπαιδευτικούς”
Πληροφορίες που συλλέγονται σχετικά με τις νέες παραλλαγές/στελέχη του ιού SARS-CoV-2 που εντοπίστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Νότια Αφρική ενδέχεται να αλλάξουν την επιδημιολογική εικόνα της νόσου COVID-19 στα σχολεία.
Οι μεταλλάξεις του κορωνοϊού αλλάζουν το τοπίο στα σχολεία
Διότι, από την προκαταρκτική ανάλυση προέκυψε ότι οι παραλλαγές αυτές φαίνεται να είναι πιο μεταδοτικές ή να παράγουν μεγαλύτερο ιικό φορτίο.
Επιπρόσθετα, αυξάνουν τον δείκτη R, τον αριθμό δηλαδή των ατόμων που μολύνει ένας θετικός στον κορωνοϊό ασθενής σε 0,7.
Η αύξηση 0,7 είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι εκτιμούσαν αρχικά οι ειδικοί.
Υπάρχουν αναφορές ότι η νέα παραλλαγή της Νότιας Αγγλίας μπορεί να είναι πιο ικανή να μολύνει ακόμη και παιδιά, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί.
Παιδίατροι υποστηρίζουν ότι καθώς οι περιπτώσεις/μολύνσεις στον πληθυσμό του Η.Β. αυξάνονται, θα σημειωθεί μικρή αύξηση του αριθμού των παιδιών με τη νόσο Covid-19, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών και των νέων θα είναι ασυμπτωματικά ή θα παρουσιάζει ήπια ασθένεια μόνο.
Εάν αυτές οι αρχικές αναφορές σχετικά με την αυξημένη μεταδοτικότητα της παραλλαγής VOC 20212/01 σε παιδιά αποδειχθούν ακριβείς, αυτό θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα των μέτρων παρέμβασης στο σχολικό περιβάλλον και των πιθανών διακοπών του σχολείου, σε χώρες όπου υπάρχουν υψηλά ποσοστά επιπολασμού αυτής της παραλλαγής.
Πράγματι υπάρχει προβληματισμός από καθηγητές στο Η.Β. αν θα πρέπει να λειτουργήσουν τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους (https://www.bbc.com/news/uk-55511662).
Στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί πλέον το νέο αυτό στέλεχος αυτό (3/1/2020) σε άτομα που ταξίδεψαν από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το γεγονός αυτό και επειδή σίγουρα κυκλοφορεί η πολύ μεταδοτική μετάλλαξη D641G, σημειώνεται έξαρση των ιώσεων του αναπνευστικού (γρίπης και κορωνοϊό) τον Ιανουάριο/Φεβρουάριο, και προκειμένου να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις των Χριστουγεννιάτικων διακοπών (ίσως υπάρχει αύξηση κατά 20% στο ιικό φορτίο των αστικών λυμάτων της Θεσσαλονίκης), φρονώ ότι τα Δημοτικά θα μπορούσαν να λειτουργήσουν από 11/1/2020, ενώ τα Γυμνάσια/Λύκεια θα μπορούσαν να λειτουργήσουν από 18/1/2021.
Άνοιγμα σχολείων με ειδικά μέτρα
Στο σημείο αυτό, ο Καθηγητής αναφέρει τα μέτρα που πρέπει να τηρούνται αυστηρά, με το άνοιγμα των σχολείων:
-Μη-φαρμακολογικές παρεμβάσεις στο σχολικό περιβάλλον για την πρόληψη του συγχρωτισμού, καθώς και μέτρα ατομικής υγιεινής είναι θεμελιώδη για την πρόληψη της μετάδοσης των ιών.
-Τα πάσης φύσεως μέτρα πρέπει να προσαρμόζονται στις αντίστοιχες ηλικιακές ομάδες και παράλληλα με την πρόληψη της μετάδοσης να διασφαλίζουν τη συνέχεια της βέλτιστης εκπαιδευτικής διαδικασίας και του κοινωνικού περιβάλλοντος.
-Επίσης, ο καλύτερος εξαερισμός των αιθουσών διδασκαλίας κατά τη διάρκεια μεγαλύτερων διαλυμάτων είναι κρίσιμος.
-Φρόνιμο επίσης θα ήταν ο έλεγχος των μαθητών και του προσωπικού των Λυκείων, τουλάχιστον, με γρήγορα τεστ.
-Τέλος, οι γονείς που συνοδεύουν τα παιδιά στο σχολείο θα πρέπει να συμφέρονται ως οι άλλοι να είναι δυνητικά φορείς πολύ μεταδοτικών στελεχών του ιού τηρώντας ευλαβικά το σχέδιο ΧΑΜ.
