“Το Ε.Σ.Υ θεσμοθετήθηκε το 1981 έχοντας ως βασικό άξονα την αρχή πως η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό και πως κάθε πολίτης έχει δικαίωμα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης. Τα επίπεδα παροχής υπηρεσιών υγείας διαχωρίστηκαν σε εκείνα της πρωτοβάθμιας (αγροτικά ιατρεία, κέντρα υγείας), της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας περίθαλψης (νοσοκομεία). Η πρωτοβάθμια περίθαλψη (που κάλυψε σε μεγάλο βαθμό τις υγειονομικές ανάγκες της περιφέρειας) διαρθρώθηκε ως ένα οικονομικά ζημιογόνο σύστημα.
Οι πολίτες είχαν ελεύθερη πρόσβαση στις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας (ιατρική εξέταση, παρακλινικές εξετάσεις, συνταγογράφηση, διακομιδές ασθενών) χωρίς να καλούνται να πληρώσουν οποιοδήποτε αντίτιμο ακόμα και στην περίπτωση που διέθεταν ασφαλιστική κάλυψη. Το κράτος επωμίστηκε το κόστος στα πλαίσια της προάσπισης του κοινωνικού προσώπου του.
Σε δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο με την θεσμοθέτηση του κλειστού ενιαίου νοσηλίου που υπολείπονταν συνειδητά του πραγματικού κόστους νοσηλείας, έκανε προσιτή την κάλυψη των εξόδων από τους ανασφάλιστους πολίτες. Τα ασφαλιστικά ταμεία επί σειρά ετών αποπλήρωναν τα έξοδα των ασφαλισμένων μετά την πάροδο ετών και το κράτος κάλυπτε τμήμα των εξόδων με κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στα πλαίσια του εξορθολογισμού των εξόδων (προκλητή αύξηση ζήτησης υπηρεσιών υγείας) θεσμοθετήθηκε η ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής σύμφωνα με τα πρότυπα του Βρετανικού Συστήματος Υγείας (gatekeepers). Η προσπάθεια αυτή απέτυχε. Το κράτος αδυνατώντας πλέον να καλύψει με τις συνεχείς περικοπές τα έξοδα του Ε.Σ.Υ. κάνει στροφή και μετατρέπει την Υγεία από κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα σε εμπορεύσιμο αγαθό.
Προχωρεί σε ανακοστολόγηση των ιατρικών πράξεων, των εργαστηριακών εξετάσεων και του τρόπου υπολογισμού των νοσηλίων (DRG Diagnostic Related Groups) όπου πλέον όλοι οι ασφαλισμένοι καλούνται άμεσα να καλύψουν μέρος του κόστους λειτουργίας του Ε.Σ.Υ. ενώ οι τιμές προσεγγίζουν τις αντίστοιχες των ιδιωτικών συστημάτων.
Το πρόσωπο της δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα αλλάζει. Η Υγεία κοστίζει ακριβά και το κράτος επιθυμεί να επωμιστεί το μικρότερο δυνατό κομμάτι του κόστους με απώτερο στόχο να δημιουργηθούν οικονομικά αυτοτελείς μονάδες. Με μία πρώτη ανάγνωση, το όραμά αυτό φαντάζει ιδανικό. Στον ιδανικό αυτό κόσμο όμως η Υγεία θα αγοράζεται και όποιος αδυνατεί να καλύψει το αντίτιμο, θα αποκλείεται. Είμαστε έτοιμοι να επωμιστούμε το κοινωνικό κόστος αυτής της στροφής του Εθνικού Συστήματος Υγείας;”
Ιωάννα Κολιοφώτη MD, MSc
Χ. Μαιευτήρας- Γυναικολόγος