Ο σίδηρος είναι τόσο απαραίτητος στον οργανισμό μας που για να καταλάβουμε τη σημασία του, είναι η ουσία που μεταφέρει το οξυγόνο στα κύτταρα.
Αν ο σίδηρος στον οργανισμό δεν είναι επαρκής τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όπου περιέχουν μέσα σίδηρο, δεν είναι σε θέση να παρέχουν αρκετό οξυγόνο. Εάν πιστεύετε ότι αντιμετωπίζετε μια έλλειψη σιδήρου (λόγω κόπωσης, ζαλάδων κλπ), θα πρέπει να εξετάσετε τα επίπεδα φερριτίνης, η οποία δείχνει την ποσότητα του αποθηκευμένου σιδήρου στο σώμα.
Η φερριτίνη είναι μια πρωτεΐνη που αποθηκεύει σίδηρο, απελευθερώνοντάς τον όταν το σώμα σας τον χρειάζεται. Η φερριτίνη βρίσκεται συνήθως στα κύτταρα του σώματος και κυκλοφορεί σε πολύ χαμηλές ποσότητες στο αίμα.
Τι σημαίνουν τα επίπεδα της Φερριτίνης στο αίμα
Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις φερριτίνης βρίσκονται τυπικά στα κύτταρα του ήπατος (γνωστά ως ηπατοκύτταρα) και σε αυτά του ανοσοποιητικού συστήματος (γνωστά ως δικτυοενδοθηλιακά κύτταρα).
Η φερριτίνη αποθηκεύεται στα κύτταρα του σώματος μέχρι να έρθει η ώρα να παραχθούν περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια. Το σώμα τότε θα δώσει το σήμα στα κύτταρα να απελευθερώσουν τη φερριτίνη, η οποία τότε δεσμεύεται σε μια άλλη ουσία που ονομάζεται τρανσφερίνη.
Η τρανσφερίνη δηλαδή είναι μια πρωτεΐνη που συνδέεται με τη φερριτίνη για να τη μεταφέρει στο σημείο που παράγονται τα νέα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Ποια συμπτώματα συνδέονται με τη χαμηλή φερριτίνη
Τα παρακάτω συμπτώματα σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα φερριτίνης:
– ανεξήγητη κόπωση
– ζαλάδες
– χρόνιοι πονοκέφαλοι, ημικρανίες
– ανεξήγητη αδυναμία
– εμβοές στα αυτιά
– ευερεθιστότητα
– πόνοι στα πόδια
– δυσκολία στην αναπνοή, εύκολη δύσπνοια
– τριχόπτωση
Αίτια για τη χαμηλή φερριτίνη
Χαμηλότερα από το κανονικό επίπεδα φερριτίνης στο αίμα μπορεί να δείχνουν ότι υπάρχει μια ανεπάρκεια σιδήρου, η οποία μπορεί να είναι επακόλουθο μιας μειωμένης πρόσληψης σιδήρου από την καθημερινή διατροφή.
Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:
– την υπερμηνόρροια ή μηνορραγία (υπερβολική ροή κατά την έμμηνο ρύση)
– διαταραχές του στομάχου που επηρεάζουν την απορρόφηση του σιδήρου
– πηγές απώλειας αίματος (πολύποδες, αιμορροΐδες, ινομυώματα μήτρας κ.ά.)
– την κύηση (λόγω της αυξημένης ανάγκης για σίδηρο)
Η χαμηλή φερριτίνη μπορεί επίσης να υποδηλώνει υποθυρεοειδισμό, μια ανεπάρκεια βιταμίνης C ή ακόμη και την ύπαρξη κοιλιοκάκης.
Τα επίπεδα φερριτίνης ορού παρατηρούνται επίσης χαμηλά σε μερικούς ασθενείς με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, ενώ η χορτοφαγία μπορεί να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα φερριτίνης ορού, που προκύπτουν από την έλλειψη σιδήρου –εμφανίζεται περίπου στο 20% των χορτοφάγων.
Ο σίδηρος χρειάζεται την παρουσία οξέος για να απορροφηθεί, γι’ αυτό και τα αντιόξινα και/ή τα συμπληρώματα ασβεστίου που λαμβάνονται κοντά στα γεύματα μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές και τα συμπληρώματα.
Υψηλή φερριτίνη
Τα συμπτώματα της υπερβολικής φερριτίνης περιλαμβάνουν:
– πόνο στο στομάχι
– αίσθημα παλμών της καρδιάς ή πόνους στο στήθος
– ανεξήγητη αδυναμία
– πόνος στις αρθρώσεις
– ανεξήγητη κόπωση
Τα επίπεδα φερριτίνης μπορεί επίσης να αυξηθούν ως αποτέλεσμα βλάβης ή συγκεκριμένων νόσων σε όργανα όπως το ήπαρ και ο σπλήνας, καθώς και σε περίπτωση φλεγμονής μιας και η φερριτίνη θεωρείται πρωτεΐνη οξείας φάσης.
Έλεγχος φερριτίνης: Πότε;
Η φερριτίνη και ο σίδηρος θα πρέπει να ελέγχονται σε όλους όσοι πάσχουν από υποθυρεοειδισμό και/ή θυρεοειδίτιδα Hashimoto, καθώς και σε όποιον βιώνει τα παραπάνω συμπτώματα.
Αρκετές έρευνες έχουν συνδέσει τα χαμηλά επίπεδα φερριτίνης με τον υποθυρεοειδισμό, καθώς είναι γνωστό ότι για το σχηματισμό των θυρεοειδικών ορμονών από το ένζυμο υπεροξειδάση απαιτείται επάρκεια σιδήρου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η έλλειψη σιδήρου, όπως μπορεί να γίνει αντιληπτή από τα χαμηλά αποθέματά του, μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα που μιμούνται αυτά του υποθυρεοειδισμού, όπως
- η κατάθλιψη,
- το γενικευμένο άλγος,
- η εύκολη κόπωση,
- η αδυναμία,
- ο πιο γρήγορος καρδιακός σφυγμός,
- το αίσθημα παλμών,
- η απώλεια της σεξουαλικής ορμής,
- η απώλεια μαλλιών και
- οι διαταραχές μνήμης, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην μπορεί να διακρίνει σε ποια κατάσταση οφείλεται κάθε σύμπτωμα.
- Ακόμη, η έλλειψη σιδήρου μπορεί να επιβραδύνει τη μετατροπή της Τ4 σε Τ3.