Βιοτεχνολογία

Γονιδιακή διατροφή: Εξερευνώντας τις αποδείξεις

Γονιδιακή διατροφή: Εξερευνώντας τις αποδείξεις

Για να μελετήσουμε αν υπάρχει διασύνδεση μεταξύ γονιδίων και διατροφής πρέπει να κατανοήσουμε τη σχέση του γονιδιώματος ενός ανθρώπου, δηλαδή του γονότυπου,  με τα φυσικά του χαρακτηριστικά, δηλαδή τον φαινότυπο. Είναι αξιοσημείωτο πως παραπάνω από 600 γονίδια, από τα συνολικά περίπου 20.000 που διαθέτει ο άνθρωπος,  έχουν συσχετιστεί με την παχυσαρκία.

Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι μία συσχέτιση δεν σημαίνει απαραίτητα σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Μερικές εξαιρετικά σπάνιες μεταλλάξεις του DNA όντως οδηγούν σε αυξημένη κατανάλωση τροφής και μετέπειτα παχυσαρκία. Εμπεριστατωμένες μελέτες από πολλά ερευνητικά κέντρα οι οποίες έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά κι έχουν υποστεί κριτική αλλά έχουν επιβεβαιωθεί ενοχοποιούν μεταλλάξεις σε τρία γονίδια. Συγκεκριμένα του υποδοχέα της Μελανοκορτίνης 4 (MC4R), του υποδοχέα του περοξισώματος γ (PPARG) και της προ-οπιομελανοκορτίνης (POMC). 

Με άλλα λόγια, οι σπάνιες αυτές μεταλλάξεις  επηρεάζουν την όρεξη και κατά συνέπεια την κατανάλωση θερμίδων, πάλι δηλαδή η παχυσαρκία είναι προϊόν της υπερκατανάλωσης τροφής. Παρ’ όλα αυτά, καμία κοινή γενετική παραλλαγή δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι παίζει σημαίνοντα ρόλο και προκαθορίζει ποιος θα γίνει παχύσαρκος και ποιος υπέρβαρος.  Επίσης, είναι τεκμηριωμένο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ότι η παχυσαρκία οφείλεται στην χρόνια υπερκατανάλωση τροφής. Τα ανωτέρω επιβεβαιώνουν  θεμελιώδεις νόμους της επιστήμης όπως ο πρώτος και ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής.

Οι γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με την διατροφή είναι ελάχιστες ή άνευ σημασίας. Μία  κοινή γενετική παραλλαγή έχει να κάνει με το φυλλικό οξύ και καθορίζει ποιος άνθρωπος απορροφά καλύτερα τα διαιτητικά συμπληρώματα της βιταμίνης και ποιος τη χημική μορφή που βρίσκεται στην φύση. Προφανώς μια τέτοια γενετική παραλλαγή είναι ασήμαντη και δεν προκαθορίζει την υγεία ή/και την εμφάνιση ενός ανθρώπου.

Άλλες γενετικές παραλλαγές που συσχετίζονται με την δίαιτα είναι η δυσανεξία στην λακτόζη, όπου υπάρχει αδυναμία πέψης του σακχάρου αυτού. Εφόσον η λακτόζη δεν πέπτεται δεν μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία, αφού δεν μπορεί να προσμετρηθεί στο θερμιδικό ισοζύγιο. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η φαινυλκετονουρία και αντιμετωπίζεται με αποκλεισμό της φαινυλαλανίνης από την διατροφή του ατόμου. Απ’ ότι είναι προφανές οι αλληλεπιδράσεις της δίαιτας με τα γονίδια είναι υπαρκτές αλλά εξαιρετικά σπάνιες, γι’ αυτό αποτελούν την εξαίρεση, όχι τον κανόνα.

Ένα άλλο επιχείρημα της γονιδιακής διατροφής είναι ότι πολλές ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η υπέρταση κ.α. οφείλονται αποκλειστικά στη διατροφή ή σε συγκεκριμένες διατροφικές επιλογές. Αυτό αποτελεί ένα τεράστιο επιστημονικό σφάλμα, αφού  αποδεδειγμένα οι ασθένειες αυτές έχουν πολυπαραγοντικά  αίτια.  

Όμως, αξίζει να δούμε τι υποστηρίζει και η άλλη πλευρά:  Μία ελληνική μελέτη ερεύνησε την αποτελεσματικότητα της “γονιδιακής διατροφής” και παρατήρησε ότι προσφέρει μεγαλύτερη απώλεια βάρους συγκρινόμενη με μία συμβατική.

Από μια ψυχολογική σκοπιά,  η γονιδιακή διατροφή δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένας τρόπος άφεσης αμαρτιών: Δεν φταίμε εμείς που παχαίνουμε αλλά κάποια γονιδιακή κατάρα. Ιδιαίτερα σε καταστάσεις όπως η παχυσαρκία, είναι δύσκολο για τον ασθενή να σταθεί με ειλικρίνεια απέναντι στο παρελθόν. Όσοι εμπορεύονται τη γονιδιακή διατροφή το γνωρίζουν αυτό, γι’ αυτό και μετατοπίζουν την ευθύνη στα γονίδια – έτσι οι προσωπικές επιλογές, η ψυχολογία, ο τρόπος ζωής δεν έχουν καμιά σημασία.

Ο Παντελής Κωνσταντουλάκης, PhD  είναι μοριακός βιολόγος-γενετιστής, υπεύθυνος του τμήματος Μοριακής Παθολογίας και Γενετικής, του ιδιωτικού πολυϊατρείου Locus Medicus

Βιοτεχνολογία

22.02.2024

H SCYTALYS διοργανώνει «Bootcamp» στην Ανάπτυξη Λογισμικού

Η SCYTALYS, εταιρία σχεδιασμού και ανάπτυξης αμυντικού λογισμικού, διοργανώνει το δεύτερο «Bootcamp for Software Engineers and Software Testers», σε συνεργασία με το Code.hub, κορυφαίο εκπαιδευτικό κέντρο προγραμματισμού στην Ελλάδα. Το «Bootcamp» θα ξεκινήσει την 1η Απριλίου  2024 και θα διαρκέσει 2 μήνες. Απευθύνεται σε  νέους απόφοιτους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς, Πληροφορικής και Θετικών Επιστημών, που έχουν πάθος […]

07.09.2023

Επιστήμονες δημιούργησαν δομές παρόμοιες με το ανθρώπινο έμβρυο χωρίς να χρησιμοποιήσουν σπέρμα και ωάριο

Μια νέα «αχτίδα φωτός» σχετικά με τις αποβολές και τις συγγενείς δυσπλασίες έρχεται στη δημοσιότητα, καθώς επιστήμονες ανέπτυξαν δομές παρόμοιες με το ανθρώπινο έμβρυο χωρίς να χρησιμοποιήσουν σπέρμα και ωάριο. Ομάδα ερευνητών δημοσίευσε χθες, Τετάρτη, τις έρευνές της στην επιστημονική επιθεώρηση Nature περιγράφοντας πώς κατάφερε να δημιουργήσει ένα ψευδοέμβρυο από ανθρώπινα εμβρυονικά βλαστοκύτταρα. Επιστήμονες χαιρέτισαν τις […]

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

01.03.2024

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε αν οι καρδιακοί παλμοί μας είναι φυσιολογικοί ή κάτι δεν πάει καλά; «Αν κάνετε μία γρήγορη αναζήτηση στο Ίντερνετ, θα βρείτε αρκετές πηγές που αναφέρουν ότι οι φυσιολογικοί παλμοί για τους ενήλικες κυμαίνονται μεταξύ 60 και 100 το λεπτό», αναφέρει ηλεκτροφυσιολόγος από το Τμήμα Καρδιαγγειακής Ιατρικής της Cleveland Clinic, στο Οχάιο. Στα […]

27.02.2024

Νέα έρευνα προειδοποιεί: Η διαβίωση κοντά σε μπαρ και εστιατόρια fast food αυξάνει το κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας «Circulation: Heart Failure» όσοι ζουν πιο κοντά σε εστιατόρια fast food, είναι πιθανότερο να κινδυνεύσουν από καρδιακή ανεπάρκεια. Εστιατόρια γρήγορου φαγητού και μπαρ συνήθως παρέχουν ανθυγιεινά τρόφιμα και ποτά, που έχουν συνδεθεί με καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Λου Κι, […]

Δείτε ποια είναι τα οφέλη που έχουν για την υγεία οι αγκινάρες – Οι 9 λόγοι για να τις βάλετε στο τραπέζι σας
27.02.2024

Δείτε ποια είναι τα οφέλη που έχουν για την υγεία οι αγκινάρες – Οι 9 λόγοι για να τις βάλετε στο τραπέζι σας

Βρώμη: Είναι τελικά υγιεινή και ποιο είδος είναι το καλύτερο; (βίντεο)
27.02.2024

Βρώμη: Είναι τελικά υγιεινή και ποιο είδος είναι το καλύτερο; (βίντεο)

Αποξηραμένα φρούτα: Έχουν οφέλη για την υγεία μας ή αποτελούν θερμιδικές βόμβες;
26.02.2024

Αποξηραμένα φρούτα: Έχουν οφέλη για την υγεία μας ή αποτελούν θερμιδικές βόμβες;

Μπρόκολο: Ποια συστατικά του μειώνονται αναλόγως με τον τρόπο μαγειρέματος – Ποιος είναι ο σωστός τρόπος
26.02.2024

Μπρόκολο: Ποια συστατικά του μειώνονται αναλόγως με τον τρόπο μαγειρέματος – Ποιος είναι ο σωστός τρόπος

H SCYTALYS διοργανώνει «Bootcamp» στην Ανάπτυξη Λογισμικού
22.02.2024

H SCYTALYS διοργανώνει «Bootcamp» στην Ανάπτυξη Λογισμικού

Μηνιγγίτιδα: Δείτε ποια είναι τα συμπτώματα και πότε να πάτε στο γιατρό
22.02.2024

Μηνιγγίτιδα: Δείτε ποια είναι τα συμπτώματα και πότε να πάτε στο γιατρό

Τα τρία δημοφιλή συμπληρώματα βιταμινών που προκαλούν διαταραχές ύπνου
20.02.2024

Τα τρία δημοφιλή συμπληρώματα βιταμινών που προκαλούν διαταραχές ύπνου

«Δεν θέλω να είμαι ένας ακόμα που πέθανε ξαφνικά εξαιτίας του εμβολίου κατά Covid» είπε ο Βρετανός που «κόντραρε» τον Ρ.Σούνακ
20.02.2024

«Δεν θέλω να είμαι ένας ακόμα που πέθανε ξαφνικά εξαιτίας του εμβολίου κατά Covid» είπε ο Βρετανός που «κόντραρε» τον Ρ.Σούνακ