Έχετε φυσιολογικό ή παθολογικό άγχος;

Το άγχος είναι ένα γενικό, δυσάρεστο συναίσθημα ανησυχίας.

Μπορεί να αισθάνεστε νευρικοί και να έχετε σωματικές αντιδράσεις όπως πονοκέφαλο, εφίδρωση, ταχυπαλμία, ενόχληση στο στήθος και πόνο στο στομάχι.

Όμως, πότε είναι το άγχος φυσιολογικό και πότε πρόκειται για μια διαταραχή άγχους;

Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν νιώσει αυτά τα σωματικά συμπτώματα επειδή ο καθένας μας έχει βιώσει έντονο άγχος τουλάχιστον μια φορά ή και παραπάνω στην ζωή του.

Το άγχος είναι μια φυσιολογική ανθρώπινη εμπειρία.

Στην πραγματικότητα, το άγχος και οι σωματικές αντιδράσεις που το συνοδεύουν θεωρούνται μια απόκριση για την αντιμετώπιση σοβαρών και επικίνδυνων καταστάσεων, που συνολικά καλείται μηχανισμός ʺπάλης ή φυγήςʺ (fight or flight).

Τα σωματικά συμπτώματα του άγχους προέρχονται λοιπόν από την ενεργοποίηση του αυτονόμου νευρικού συστήματος.

Το άγχος μπορεί να είναι φυσιολογικό και ωφέλιμο

Υπάρχουν αναρίθμητες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν άγχος σε έναν άνθρωπο, το οποίο αποκαλείται φυσιολογικό άγχος.

Η ζωή μας δίνει πολλά παραδείγματα αιτιών που προκαλούν άγχος, ιδίως εμπειριών για πρώτη φορά, όπως το πρώτο ραντεβού, η πρώτη ημέρα στο σχολείο, η πρώτη φορά μακριά από το σπίτι.

Όσο μεγαλώνουμε, υπάρχουν πολλά σημαντικά γεγονότα στη ζωή, καλά και κακά, που μπορεί να προκαλέσουν άγχος.

Αυτά τα γεγονότα περιλαμβάνουν διάφορες καταστάσεις όπως:

-οι εξετάσεις στο σχολείο,

-ο γάμος,

-ο ερχομός ενός παιδιού,

-το διαζύγιο,

-η αλλαγή δουλειάς,

-μια ασθένεια και,

-πολλά άλλα.

Η δυσφορία του άγχους που εμφανίζεται σε όλα αυτά τα γεγονότα θεωρείται φυσιολογική και σε ένα βαθμό ωφέλιμη.

Για παράδειγμα, το άγχος για ένα τεστ σας ωθεί σε περισσότερο διάβασμα ώστε να είστε σωστά προετοιμασμένοι για το τεστ.

Το άγχος που αισθάνεστε όταν περπατάτε στο σκοτάδι του έρημου πάρκινγκ που έχετε αφήσει το αυτοκίνητο σας είναι προστατευτικό, δηλαδή σας κρατά σε εγρήγορση ώστε να προσέχετε τι συμβαίνει γύρω σας, ή σας κάνει να ζητήσετε κάποιος να σας συνοδέψει στο αυτοκίνητό σας.

Το άγχος μπορεί να είναι ένα πρόβλημα

Πέρα από τα παραπάνω, για πολλούς ανθρώπους μπορεί να μετατραπεί σε πρόβλημα.

Η κύρια διαφορά μεταξύ του “φυσιολογικού” άγχους και του παθολογικού άγχους έγκειται στην πηγή και στο βαθμό του άγχους.

Το φυσιολογικά αναμενόμενο άγχος εμφανίζεται κατά διαστήματα και οφείλεται σε σημαντικά γεγονότα και καταστάσεις, ενώ κινητοποιεί τον άνθρωπο για να ανταπεξέλθει στην όποια κατάσταση.

Το παθολογικό άγχος, από την άλλη πλευρά, τείνει να είναι συνεχές, χρόνιο, αδικαιολόγητο, παρεμβαίνει σε πολλές πτυχές της καθημερινότητας και κάνει τον άνθρωπο δυσλειτουργικό.

-Η αποφευκτική συμπεριφορά,

-η υπερβολική ανησυχία, και,

-προβλήματα στην συγκέντρωση και στην μνήμη, ίσως να είναι ενδείξεις παθολογικού άγχους.

Αυτά τα συμπτώματα ίσως να είναι τόσο έντονα που μπορεί να προκαλέσουν δυσκολίες:

-στη δουλειά,

-στην οικογένεια, και,

-στις γενικότερες κοινωνικές επαφές.

Στα βασικά στοιχεία του παθολογικού άγχους περιλαμβάνονται:

-σωματικές αντιδράσεις (όπως η ταχυπαλμία και ο πόνος στο στομάχι),

-επαναλαμβανόμενες σκέψεις που γίνονται πηγή υπερβολικής ανησυχίας και αιτία αλλαγών στην συμπεριφορά,σε βαθμό που επηρεάζουν την καθημερινότητα και την αλληλεπίδραση με τους άλλους.

Αν αυτό το άγχος δεν ελεγχθεί έγκαιρα, ίσως να οδηγήσει σε “διαταραχή άγχους”.

Αν το άγχος επιδεινωθεί, μετατρέπεται σε “διαταραχή” η οποία ονομάζεται “διαταραχή γενικευμένου άγχους” και ορίζεται ως η παρουσία υπερβολικού άγχους για μια ποικιλία θεμάτων, γεγονότων ή δραστηριοτήτων.

Η περίπτωση αυτή αφορά άγχος που διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες και είναι ξεκάθαρα υπερβολικόʺ σύμφωνα με σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια και την Αμερικανική Ένωση Ψυχιάτρων.

Μιλήστε στο γιατρό σας

Αν πιστεύετε ότι το άγχος σας είναι πρόβλημα, είναι σημαντικό να μιλήσετε στον γιατρό σας.

Το υπερβολικό άγχος και ανησυχία μπορεί να προκληθεί από έναν αριθμό ιατρικών και ψυχολογικών καταστάσεων.

Το παθολογικό άγχος εμφανίζεται και σε ένα μεγάλο αριθμό σωματικών νόσων, όπως:

-τα καρδιαγγειακά νοσήματα,

-τα στομαχικά προβλήματα και,

ο πόνος.

Αλλά, ο σημαντικότερος λόγος για να μιλήσετε στον γιατρό σας είναι ότι το άγχος μπορεί να ελεγχθεί, και οι επιπλοκές του μπορούν να αποφευχθούν με την κατάλληλη θεραπεία.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής που βοηθούν στη μείωση του άγχους

Αν έχετε κάποια αγχώδη διαταραχή, συζητήστε με έναν ψυχοθεραπευτή-ψυχίατρο ώστε να σας βοηθήσει να βρείτε την κατάλληλη θεραπεία για εσάς.

Επίσης είναι βοηθητική η εκμάθηση μεθόδων χαλάρωσης.

Μερικοί τρόποι μείωσης του άγχους είναι:

• Η άσκηση, οι διατάσεις
• Ο διαλογισμός
• Η εξάσκηση στα αισθήματα ευγνωμοσύνης και ο θετικός τρόπος σκέψης
• Ο σχεδιασμός μιας μέρας που δεν θα κάνετε τίποτα
• Η συγγραφή
• Ο χρόνος με τους φίλους
• Ο χρόνος με το κατοικίδιό σας
• Ο ύπνος

Αντιμετώπιση άγχους

Αν έχετε έντονο άγχος, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να σας βοηθήσει άμεσα, επειδή τα φάρμακα τροποποιούν τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να μειώνουν τα συμπτώματα, και βοηθούν να ηρεμήσετε και να συγκεντρωθείτε σε άλλα θέματα της καθημερινότητας.

Άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν την ψυχοθεραπεία, το βελονισμό και την ομοιοπαθητική.

Συχνά, ο συνδυασμός διαφορετικών προσεγγίσεων είναι αναγκαίος για τον περιορισμό των συμπτωμάτων όταν αυτά είναι πολύ έντονα.

Σύνδεσμος για το άρθρο: https://www.therapia.gr/agxos-i-diataraxi/