Μπορεί να είναι δύσκολο να πει κανείς πότε μια σχέση έχει γίνει καταχρηστική, ειδικά όταν υπάρχουν πολλοί τρόποι για έναν σύντροφο να είναι τοξικός – από τις διαρκείς διαφωνίες μέχρι την παρακολούθηση και όλα τα ενδιάμεσα. Αλλά μια μορφή ψυχολογικής κακοποίησης, που ονομάζεται καταναγκαστικός έλεγχος, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστεί.
Ο καταναγκαστικός έλεγχος περιγράφει την ανάγκη κάποιου για απόλυτο συναισθηματικό έλεγχο στον σύντροφό του και συχνά κατακτάται μέσω λεπτών ή ύπουλων τακτικών. «Ο καταναγκαστικός έλεγχος σε μια σχέση δεν είναι εξ ορισμού κανένας από τους παράγοντες που ελέγχονται – χρήματα, κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, κανόνες στο σπίτι, ατομικές αναζητήσεις», λέει στο Bustle ο ψυχολόγος Δρ. Joshua Klapow και παρουσιαστής του Kurre και Klapow, αλλά όλες οι ενέργειες γίνονται για να πάρει κάποιος τον έλεγχο σου.
Διάβασε παρακάτω μερικά σημάδια καταναγκαστικού ελέγχου, σύμφωνα με τον Klapow.
Ο σύντροφος σου βασίζεται σε σένα για τα πάντα
Μια εσφαλμένη αντίληψη για τον καταναγκαστικό έλεγχο είναι ότι είναι πάντα επιθετικός. Μερικές φορές, ο σύντροφός σου μπορεί να σε ελέγξει μέσω της εμπιστοσύνης, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ότι ενεργεί σαν να είναι ανίκανος να φροντίσει τον εαυτό του.
Όταν συμβαίνει αυτό, «ο σύντροφός σου, ζητάει από σένα να λύσεις όλα τα προβλήματα και βασίζεται σε εσένα μέχρι σε ένα σημείο που κυριολεκτικά πρέπει να διευθύνεις τη ζωή του», λέει ο Klapow. «Δεν έχει καμία ανεξαρτησία και σε έχει εκεί για να αντιμετωπίσεις κάθε ανάγκη του».
Είναι αρνητικός για τα πάντα
Κάποιος που ασκεί καταναγκαστικό έλεγχο προσπαθεί συχνά να σε κάνει να πιστέψεις ότι ο κόσμος σου είναι τόσο τρομερός που πρόκειται να καταρρεύσει εκτός εάν έχει πλήρη έλεγχο αυτού.
Όπως λέει ο Klapow, θα βλέπει τα πάντα ότι είναι αρνητικά. Θα αμφιβάλλει για τον εαυτό του, τη σχέση του και τον κόσμο. Και θα είναι πάντα σε επιφυλακή για το επόμενο πρόβλημα. Θα το παίζει απαισιόδοξος για να σε πείσει να στηριχθείς πάνω του και να πάρει τον έλεγχο σου.
Είσαι πάντα ανήσυχη
Ένα άλλο σημάδι ελέγχου είναι το άγχος που θα νιώσεις ως άμεσο αποτέλεσμα των ενεργειών του συντρόφου σου. Μπορεί να φαίνεται σαν η ένταση να γεμίζει τα πάντα, να σε βαραίνει ή να νιώθεις άγχος όταν είναι παρών.
«Αισθάνεσαι συχνά την απογοήτευση, την ένταση ή το άγχος όταν είσαι με αυτό το άτομο με τρόπο που δεν αισθάνεσαι με άλλους ανθρώπους;» λέει ο Klapow. Εάν ανησυχείς συχνότερα, τότε σίγουρα κάτι δεν πάει καλά.
Η σχέση μοιάζει σαν να πηγαίνει προς κατάρρευση
Ενώ όλες οι σχέσεις έχουν σκαμπανεβάσματα, υπάρχει η αστάθεια που υφίσταται με τον καταναγκαστικό έλεγχο. Όπως λέει ο Klapow, μπορεί να παρατηρήσεις ότι συχνά αισθάνεσαι αβέβαιη για το μέλλον της σχέσης σου ή σαν να μπορεί να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή.
Θα αισθανθείς επίσης ότι πρέπει να φέρεσαι και να ενεργείς με έναν συγκεκριμένο τρόπο για να λειτουργήσει η σχέση, γιατί «λέγοντας το λάθος πράγμα» ή το να είσαι ο εαυτός σου στο παρελθόν, είχε ως αποτέλεσμα πολλές αρνητικές παρενέργειες. Ο Klapow λέει, εάν η σχέση σου είναι τόσο εύθραυστη, ίσως είναι καιρός να προχωρήσεις παρακάτω.
Είσαι εξαντλημένη
Η αντιμετώπιση της έντασης του καταναγκαστικού ελέγχου μπορεί να επηρεάσει τη συνολική σου ευημερία, λέει ο Klapow. Έτσι, παρόλο που είναι εύκολο να παγιδευτείς σε έναν κύκλο συναισθηματικής κακοποίησης – μερικές φορές ακόμη και στο σημείο που δέχεσαι τις πράξεις του συντρόφου σου ως «φυσιολογικές» – μπορεί να εξακολουθείς να μπορείς να εντοπίσεις τις παρενέργειές της.
Παρόμοια με το άγχος, σημείωσε εάν αισθάνεσαι πάντα κουρασμένη μετά από κάθε αλληλεπίδραση με αυτό το άτομο, λέει ο Klapow, καθώς αυτό δεν είναι ένδειξη υγιούς σχέσης.