Ψυχολογία

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της ανεργίας

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της ανεργίας

Μεγάλος αριθμός επιδημιολογικών μελετών δείχνει μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ του φαινομένου της ανεργίας και της αύξησης των ποσοστών των προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Επιστημονικές έρευνες καταδεικνύουν ότι οι άνεργοι εκδηλώνουν χαμηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ευεξίας και αυτοπεποίθησης σε σχέση με τους συνομηλίκους τους που εργάζονται. Επίσης, μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα αυτά έχουν τις διπλάσιες πιθανότητες να παρουσιάσουν ψυχικά προβλήματα απ’ότι άτομα της ίδιας ηλικίας που εργάζονται.

Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η ανεργία:
• αυξάνει τα ποσοστά θνησιμότητας
• επιδρά αρνητικά στην ψυχική υγεία του ατόμου
• μειώνει την ικανοποίηση από τη ζωή
• μειώνει τη συζυγική ή οικογενειακή ποιότητα ζωής
• σχετίζεται σημαντικά με την κατάθλιψη, το άγχος και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα
• επιβαρύνει και τη σωματική υγεία του ατόμου

Αξίζει να σημειωθεί ότι, η ανεργία αποτελεί ένα επιβαρυντικό παράγοντα που μπορεί να προκαλέσει τόσο έντονη ψυχολογική δυσφορία, ώστε να επιφέρει βιολογικές αλλαγές στο άτομο. Στα αποτελέσματα μιας αυστριακής μελέτης διαπιστώθηκε ότι τα επίπεδα κορτιζόλης (stress hormone) ήταν αυξημένα σε ένα δείγμα ανέργων κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ανεργίας τους. Όσο περνούσε ο καιρός και παρέμεναν άνεργοι, τα επίπεδα κορτιζόλης συνέχισαν να αυξάνονται.

Σε ποιο βαθμό επηρεάζει η ανεργία τις οικογενειακές σχέσεις;
Οι επιπτώσεις της ανεργίας επιφέρουν επιζήμιες αλλαγές στις οικογενειακές σχέσεις και στην ψυχολογική υγεία των συζύγων και των παιδιών. Σχετικές έρευνες αναφέρουν, ότι οι άνδρες που βιώνουν σημαντική οικονομική ζημία παρουσιάζονται ως πιο οξύθυμοι, πιο εκρηκτικοί και σε διαρκή υπερδιέγερση/ένταση.

Αυτή η ψυχοσυναισθηματική αλλαγή των γονιών επηρεάζει αρνητικά και τα παιδιά τους εφόσον οι πατέρες γίνονται πιο τιμωρητικοί. Έτσι, με μεγάλο ενδιαφέρον παρατηρείται ότι αυτή η πατρική συμπεριφορά ενισχύει εκρήξεις θυμού, ευερεθιστότητα και αρνητισμό στα παιδιά, κυρίως στα αγόρια, όπως και κατήφεια, υπερευαισθησία, αισθήματα ανεπάρκειας και μείωση φιλοδοξιών στις έφηβες κοπέλες.

Έχει επίσης βρεθεί αυξημένη καταθλιπτική συμπτωματολογία στις άνεργες άγαμες μητέρες. Οι μητέρες που ήταν καταθλιπτικές τιμωρούσαν πιο συχνά τα έφηβα παιδιά τους. Συχνά, οι τιμωρημένοι έφηβοι, με τη σειρά τους, βίωναν αυξημένη δυσφορία, έντονο άγχος και καταθλιπτικά συμπτώματα.

Πόσο παροδικές ή/και βραχύχρονες είναι οι συνέπειες της ανεργίας για το άτομο;
Είναι πιθανό το φαινόμενο της ανεργίας να μην αποτελεί απλά ένα επεισόδιο στη ζωή ενός ατόμου. Διαχρονικές μελέτες δείχνουν, ότι η ανεργία αποτελεί έναν παράγοντα που επιταχύνει μια σειρά από γεγονότα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν κάποιον στο μέλλον, ακόμη και μετά την εύρεση νέας εργασίας.

Επίσης, φαίνεται ότι ένα άτομο που κάποτε ήταν άνεργος/η διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να μείνει πάλι άνεργος/η (Occupational Injuries and Illnesses, 2009).

Πώς θα μπορούσε η κοινωνία (οι αρμόδιοι κοινωνικοί φορείς) να υποστηρίξει αποτελεσματικά τον άνεργο; Ποιές θα μπορούσαν να είναι οι πιθανές μελλοντικές προτάσεις για την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας ενός ανέργου;
Η ανάγκη του ανέργου να λάβει άμεση και αποτελεσματική θεραπεία, ενώ παράλληλα «προετοιμάζεται» για το ενδεχόμενο της επαναπρόσληψής του, φαίνεται υψίστης σημασίας.

Πολλές θεραπευτικές προσεγγίσεις θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες, όπως η ατομική & ομαδική ψυχοθεραπεία, προγράμματα ψυχο-συναισθηματικής αποκατάστασης, προγράμματα προαγωγής ψυχικής υγείας και φαρμακευτική αγωγή, εάν αυτό είναι απαραίτητο.
Η πρώιμη παρέμβαση δεν στοχεύει μόνον στην έγκαιρη αντιμετώπιση του πραγματικού προβλήματος της ψυχολογικής επιβάρυνσης από την ανεργία, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμεύσει μακροπρόθεσμα για να μειωθεί το οικονομικό βάρος για την κοινωνία.

Φυσικά, κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει ότι η «θεραπεία» για το ψυχολογικό κόστος της ανεργίας είναι η εύρεση νέας επαγγελματικής απασχόλησης. Η εργασία είναι ευεργετική για την ψυχική ανάταση του ατόμου.

Έτσι, η συνεργασία των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών και φορέων με προγράμματα υγείας, που αφορούν σε θέματα επαγγελματικής απασχόλησης/αποκατάστασης θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη τουλάχιστον μερικών επιβλαβών συνεπειών της ανεργίας για το άτομο και την οικογένεια.

Η προληπτική αυτή παρέμβαση σε ένα κλίμα συνεργασίας θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να αποτραπούν μερικές από τις επιπτώσεις του φαινομένου στον κοινωνικό ιστό, σε περιπτώσεις μάλιστα που τα ποσοστά ανεργίας είναι αυξημένα.

Δεδομένου ότι ο απώτερος στόχος είναι να επιστρέψουν οι άνεργοι στην παραγωγή με το μικρότερο κόστος για την ψυχική τους υγεία αλλά και την κοινωνία, η ευκαιρία να ξαναβρεθούν σε χώρο εργασίας θα πρέπει να ενθαρρύνεται και να υποστηρίζεται από την κοινωνία με κάθε χρήσιμο τρόπο.

Βασιλική Κ. Μαργέτη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc, www.psy-therapy.gr.

Ψυχολογία

27.11.2023

Ψυχοθεραπεία: Πόσο σημαντική είναι στην εμμηνόπαυση;

Στη σημασία της ψυχοθεραπείας πριν και κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης αναφέρεται ο η κα Στρατηγούλα Παρασκευοπούλου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Επιστημονικός Συνεργάτης Ελληνικής Εταιρείας Εμμηνόπαυσης. Η ψυχολογική επίδραση της εμμηνόπαυσης H έναρξη της εμμηνόπαυσης μπορεί να φέρει μαζί της μια αίσθηση τεράστιας απώλειας – νεότητας, ελκυστικότητας, θηλυκότητας και για κάποιους μια υπαρξιακή κρίση όπου η […]

16.11.2023

Ο ΠΟΥ προειδοποιεί: «Η μοναξιά απειλεί σοβαρά την δημόσια υγεία»

«Προτεραιότητα για την παγκόσμια υγεία» ανακήρυξε την μοναξιά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ)  και συνέστησε επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την καταπολέμησή της. Τα 11 μέλη της Επιτροπής Κοινωνικής Σύνδεσης (Commission on Social Connection) θα αφιερώσουν τα επόμενα τρία χρόνια στην αξιολόγηση των επιστημονικών δεδομένων και στον σχεδιασμό στρατηγικών που θα βοηθούν τους ανθρώπους να διευρύνουν τις […]

Νέα μελέτη αποκαλύπτει: Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των ανθρώπων που αυτοκτονούν
16.11.2023

Νέα μελέτη αποκαλύπτει: Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των ανθρώπων που αυτοκτονούν

Έρευνα: Σε ποιες χώρες υπάρχει περισσότερη μοναξιά – Πού βρίσκεται η Ελλάδα
07.11.2023

Έρευνα: Σε ποιες χώρες υπάρχει περισσότερη μοναξιά – Πού βρίσκεται η Ελλάδα

Νέα μελέτη: Ο λιγοστός ύπνος το βράδυ αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης
20.10.2023

Νέα μελέτη: Ο λιγοστός ύπνος το βράδυ αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης

Διώξτε αποτελεσματικά το στρες και αποφορτιστείτε – Έτσι θα το πετύχετε
24.09.2023

Διώξτε αποτελεσματικά το στρες και αποφορτιστείτε – Έτσι θα το πετύχετε

Πώς να κατακτήσετε την ευτυχία – Τέσσερις πολύτιμες συμβουλές
22.09.2023

Πώς να κατακτήσετε την ευτυχία – Τέσσερις πολύτιμες συμβουλές

Κατάθλιψη: Επτά συνήθειες του τρόπου ζωής που μας προστατεύουν
12.09.2023

Κατάθλιψη: Επτά συνήθειες του τρόπου ζωής που μας προστατεύουν

«Δευτεροφοβία»: Γιατί οι άνθρωποι μισούν τόσο πολύ τις Δευτέρες;
12.09.2023

«Δευτεροφοβία»: Γιατί οι άνθρωποι μισούν τόσο πολύ τις Δευτέρες;

Σας μείωσαν τον μισθό; – Δείτε πως θα διατηρήσετε την ψυχική σας υγεία
10.09.2023

Σας μείωσαν τον μισθό; – Δείτε πως θα διατηρήσετε την ψυχική σας υγεία

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Διατροφή
2

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Healthy pets
4

20+1 πράγματα που δεν ξέρετε για τα ζώα!

Περισσότερα

28.11.2023

Δες πώς οι μπανάνες θα σε βοηθήσουν να χάσεις βάρος

Όλοι μας γνωρίζουμε πως οι μπανάνες αποτελούν μια θρεπτική και νόστιμη προσθήκη στη διατροφή μας, ωστόσο εσύ ήξερες ότι μπορούν να σε βοηθήσουν να χάσεις βάρος; Γεμάτες με βασικά θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, βιταμίνη Β6, βιταμίνη C, κάλιο, μαγνήσιο και μαγγάνιο, οι μπανάνες προσφέρουν μια σειρά από οφέλη για την υγεία, γι’ αυτό και […]

28.11.2023

Νέα μελέτη: Το βακτήριο E.coli μπορεί να αναπτύξει ανησυχητικά υψηλή αντοχή στα αντιβιοτικά

Μια νέα μελέτη, διαπίστωσε πως το βακτήριο E.coli έχει την ικανότητα να αναπτύξει ανησυχητικά υψηλή αντοχή στα αντιβιοτικά. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου της Σάντα Φε χαρτογράφησαν πάνω από 260.000 πιθανές μεταλλάξεις μιας πρωτεΐνης του E.coli που είναι υπεύθυνη για την επιβίωση του βακτηρίου όταν αυτό εκτίθεται στο αντιβιοτικό τριμεθοπρίμη. Στη συνέχεια, μελέτησαν χιλιάδες ψηφιακές προσομοιώσεις […]

Ψυχοθεραπεία: Πόσο σημαντική είναι στην εμμηνόπαυση;
27.11.2023

Ψυχοθεραπεία: Πόσο σημαντική είναι στην εμμηνόπαυση;

Νέα μελέτη αποκαλύπτει: Οι τηλεδιασκέψεις εξαντλούν τον οργανισμό – Τι μπορούμε να κάνουμε
27.11.2023

Νέα μελέτη αποκαλύπτει: Οι τηλεδιασκέψεις εξαντλούν τον οργανισμό – Τι μπορούμε να κάνουμε

Αυτά είναι τα τέσσερα βότανα που θα σας βοηθήσουν να «ρίξετε» τη χοληστερίνη
23.11.2023

Αυτά είναι τα τέσσερα βότανα που θα σας βοηθήσουν να «ρίξετε» τη χοληστερίνη

Ρετινόλη: Με ποια συστατικά μπορούμε να τη συνδυάζουμε και με ποια όχι;
23.11.2023

Ρετινόλη: Με ποια συστατικά μπορούμε να τη συνδυάζουμε και με ποια όχι;

Καρκίνος του στόματος: Δείτε πώς να κάνετε μόνοι σας στο σπίτι αυτοεξέταση – Τα πιο κοινά συμπτώματα
23.11.2023

Καρκίνος του στόματος: Δείτε πώς να κάνετε μόνοι σας στο σπίτι αυτοεξέταση – Τα πιο κοινά συμπτώματα

Μυστηριώδης πνευμονία σαρώνει στην Κίνα και γεμίζει τα νοσοκομεία: Νέα επιδημία ή έλλειψη ανοσίας
23.11.2023

Μυστηριώδης πνευμονία σαρώνει στην Κίνα και γεμίζει τα νοσοκομεία: Νέα επιδημία ή έλλειψη ανοσίας

Μελέτη: Το συστατικό στο βόειο κρέας και τα γαλακτοκομικά που προστατεύει από τον καρκίνο
23.11.2023

Μελέτη: Το συστατικό στο βόειο κρέας και τα γαλακτοκομικά που προστατεύει από τον καρκίνο

ΠΟΥ: «Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών μπορεί να προκαλέσει μέχρι και 10 εκατ. θανάτους έως το 2050»
23.11.2023

ΠΟΥ: «Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών μπορεί να προκαλέσει μέχρι και 10 εκατ. θανάτους έως το 2050»