Ψυχολογία

Τι είναι η κοινωνική φοβία και πώς θεραπεύεται;

Τι είναι η κοινωνική φοβία και πώς θεραπεύεται;
Τι είναι η κοινωνική φοβία; Ο κεντρικός φόβος του ασθενούς με κοινωνική φοβία ή διαταραχή κοινωνικού άγχους είναι ότι θα ταπεινωθεί ή θα νιώσει μεγάλη αμηχανία όταν βρεθεί μπροστά σε άλλους. 
 

Τα άτομα με κοινωνική φοβία φοβούνται και αποφεύγουν καταστάσεις που απαιτούν να αλληλεπιδράσουν με τους άλλους ή να παρουσιάσουν κάτι όπως το να μιλήσουν μπροστά σε άλλους. Εκτός από την ομιλία μπροστά σε άλλους, οι τυπικοί κοινωνικοί φόβοι περιλαμβάνουν το να τρώνε ή να γράφουν δημόσια, να παρευρίσκονται σε συναντήσεις, να δίνουν συνέντευξη ή να χρησιμοποιούν δημόσιες τουαλέτες. Ένα άτομο μπορεί να έχει έναν ή πολλούς κοινωνικούς φόβους. Η έκθεση στη φοβική κατάσταση αναδύει άγχος το οποίο μπορεί να μοιάζει με προκαλούμενη κρίση πανικού συνοδευόμενη από ερυθρότητα, εφίδρωση και ξηροστομία. Αντίθετα, οι ασθενείς με κρίση πανικού τείνουν να έχουν αίσθημα παλμών και προκάρδιο πόνο.
 
Στα παιδία, το κοινωνικό άγχος μπορεί να εμφανίζεται με κλάματα, εκρήξεις οργής, πάγωμα, ή αποφυγή από κοινωνικές καταστάσεις με άγνωστους ανθρώπους. Οι ενήλικες και οι έφηβοι υποφέρουν συχνά αναγνωρίζοντας ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός και μη ρεαλιστικός. Τα άτομα με κοινωνική φοβία χρησιμοποιούν συχνά αλκοόλ και ηρεμιστικά σαν αυτοθεραπεία για τα συμπτώματα άγχους, μία συνήθεια που μπορεί να καταλήξει σε κατάχρηση. Οι ασθενείς με γενικευμένη κοινωνική φοβία τείνουν να είναι νεώτεροι, λιγότερο εκπαιδευμένοι και έχουν μεγαλύτερο άγχος και κατάθλιψη από ότι οι ασθενείς με κοινωνική φοβία που σχετίζεται με ομιλία σε κοινό.
 
Κοινά στοιχεία της προσωπικότητας των ασθενών με κοινωνική φοβία είναι η υπερευαισθησία στην κριτική, η αρνητική εκτίμηση και απόρριψη, η δυσκολία στο να ζητούν αυτό που θέλουν, και η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν επίσης κοινωνική αδεξιότητα (όπως, δυσκολία να κοιτάνε στα μάτια) ή να έχουν εμφανή σημεία άγχους, όπως ιδρωμένες παλάμες, τρόμο ή τρεμάμενη φωνή. Οι κοινωνιοφοβικοί συχνά έχουν μειωμένη απόδοση στο σχολείο ή τη δουλειά, λόγω του άγχους ή της αποφευκτικής συμπεριφοράς, και η κοινωνική τους ζωή συχνά επηρεάζεται, οδηγώντας σε σημαντική εκπαιδευτική ή οικονομική δυσπραγία. Μία μελέτη έδειξε ότι μέχρι 20% των κοινωνιοφοβικών έχουν ικανοποιητική ποιότητα ζωής.
 
Πόσο συχνή είναι η κοινωνική φοβία;
 
Η επικράτηση της κοινωνικής φοβίας κυμαίνεται από 3% έως 13%, προσβάλλοντας συχνότερα τις γυναίκες από ότι τους άνδρες. Συνοσηρές καταστάσεις περιλαμβάνουν την απλή φοβία, τη διαταραχή πανικού, την αγοραφοβία, την ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή, τις διαταραχές διάθεσης, όπως τη μείζονα κατάθλιψη και τη δυσθυμία, τις διαταραχές που σχετίζονται με χρήση ουσιών, τη σωματόμορφη διαταραχή και την αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι κοινωνιοφοβικοί με συνοσηρότητα στον ’ξονα Ι είναι περισσότερο καταθλιπτικοί και αγχώδεις, σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν συνοσηρότητα. Οι ασθενείς με συνοσηρότητα στον ’ξονα ΙΙ είναι περισσότερο καταθλιπτικοί αλλά όχι περισσότερο αγχώδεις, σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν συνοσηρότητα. Οι κοινωνιοφοβικοί σπάνια απαιτείται να νοσηλευτούν. Η έναρξη της διαταραχής είναι συνήθως στην εφηβεία και σπανιότερα στην παιδική ηλικία. Η έναρξη επίσης μπορεί να συμβεί αιφνίδια μετά από ένα στρεσογόνο γεγονός ή σταδιακά. Η διαταραχή συνήθως διατρέχει σε όλη τη ζωή.
 
Πώς θεραπεύεται η κοινωνική φοβία;
 
Τόσο η φαρμακολογική θεραπεία, με εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) ή αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (MAOIs), όσο και η γνωσιακές-συμπεριφορικές θεραπείες, όπως η γνωσιακή ανακατασκευή, η ζωντανή έκθεση και η εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες, βρέθηκε να είναι αποτελεσματικές στη θεραπεία της κοινωνικής φοβίας. Στην πραγματικότητα, οι δύο αυτές θεραπευτικές προσεγγίσεις φαίνεται να είναι συμπληρωματικές. Η φαρμακολογική θεραπεία μπορεί να επιλεγεί ανάλογα με τον τύπο της κοινωνικής φοβίας. Στον τύπο της κοινωνικής φοβίας που σχετίζεται με την έκθεση, η θεραπεία με β-blockers πριν το κοινωνικό γεγονός μπορεί να είναι βοηθητική, όπως για παράδειγμα, 10-20 mg προπρανολόλης (Inderal) από το στόμα, 1 ώρα πριν το γεγονός. Ο ασθενής θα πρέπει να ελέγξει τη δράση των β-blockers πριν από την οριστική λήψη, ώστε να εκτιμήσει την αποτελεσματικότητα και την εμφάνιση παρενεργειών.
 
Η χρήση των MAOIs, όπως της φενελζίνης, βρέθηκε να είναι αποτελεσματική σε άτομα με μικτή κοινωνιοφοβική και αγοραφοβική κατάσταση. Για παράδειγμα, τα δύο τρίτα των ασθενών ανταποκρίνονται σε 45-90 mg φενελζίνης ημερησίως, σε σύγκριση με την ατενολόλη (Tenormin) η οποία δεν έχει επίδραση στα συμπτώματα. Επίσης, η τρανκυκλοπρομίνη σε δόσεις 40-60 mg ημερησίως βελτίωσε τα συμπτώματα σε περίπου 80% των ασθενών που αντιμετωπίστηκαν για ένα χρόνο. Όμως, λόγω των δυνητικών παρενεργειών, όπως οι σπάνιες υπερτασικές κρίσεις, οι MAOIs δεν είναι πρώτης γραμμής θεραπεία για την κοινωνική φοβία. Η μοκλοβεμίδη (Aurorix), ένας αντιστρεπτός αναστολέας των MAOIs που είναι ασφαλέστερος από τους μη αντιστρεπτούς MAOIs, βρέθηκε επίσης περισσότερο αποτελεσματικός από το εικονικό φάρμακο.
 
Οι SSRIs έχουν επίσης δείξει αποτελεσματικότητα στη θεραπεία της κοινωνικής φοβίας και αποτελούν τα φάρμακα πρώτης επιλογής. Μία διπλή-τυφλή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη με φλουβοξαμίνη (Dumyrox) σε δόσεις 150 mg ημερησίως έδειξε ικανοποιητικά αποτελέσματα στους κοινωνιοφοβικούς. Η φλουοξετίνη (Ladose) επίσης έδειξε αποτελεσματική σε δόσεις που άρχιζαν από 20 mg ημερησίως και τιτλοποιούνταν αναλόγως. Η παροξετίνη (Seroxat) έδειξα αποτελεσματική στη θεραπεία γενικευμένης κοινωνικής φοβίας με δόσεις έναρξης τα 10 mg ημερησίως και τιτλοποίηση ανάλογα με την κλινική απάντηση και τις παρενέργειες. Η παροξετίνη πήρε από τον FDA ειδική ένδειξη για την κοινωνική φοβία. Μερικοί ασθενείς επίσης ενδέχεται να απαντούν στα άτυπα αντικαταθλιπτικά, όπως την νεφαζοδόνη (Nefirel).
 
Η Βουσπιρόνη (Bespar) δεν βρέθηκε να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της κοινωνική φοβίας όταν χρησιμοποιείτο μόνη, αλλά αποδείχτηκε χρήσιμη σε συγχορήγηση με SSRIs. Η βενλαφαξίνη (Efexor), ένας αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης, βρέθηκε επίσης σε μία μικρή έρευνα ότι μειώνει τα συμπτώματα κοινωνική φοβίας όταν δόθηκε σε δόσεις μικρότερες από αυτές που συνιστώνται στη θεραπεία κατάθλιψης. Οι βενζοδιαζεπίνες, όπως η αλπραζολάμη (Xanax) ή η κλοναζεπάμη (Rivotril), θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν βραχυπρόθεσμα, αλλά δε συνιστώνται για μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης λόγω του κινδύνου κατάχρησης, αντιδραστικών συμπτωμάτων, καθώς και συμπτωμάτων από απόσυρση.
 
[Πηγή boro.gr]

Ψυχολογία

03.07.2025

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Η μουσική κατά την οδήγηση μειώνει το άγχος του οδηγού

Οι ανεπιθύμητοι και ενοχλητικοί ήχοι έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα στους οδηγούς

02.07.2025

Το σύμπλεγμα του μάρτυρα: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Ο όρος «σύμπλεγμα του μάρτυρα» έχει χρησιμοποιηθεί ως συντομογραφία για ορισμένα ψυχολογικά πρότυπα

Εθισμός στο διαδίκτυο: Πώς επιδρά στον εγκέφαλο των εφήβων
02.07.2025

Εθισμός στο διαδίκτυο: Πώς επιδρά στον εγκέφαλο των εφήβων

Έξοδος κινδύνου, πρώτη πόρτα δεξιά – Μάθε πότε να φεύγεις από τη σχέση
26.06.2025

Έξοδος κινδύνου, πρώτη πόρτα δεξιά – Μάθε πότε να φεύγεις από τη σχέση

Νευρική ανορεξία: Πώς συνδέεται με το πρωινό ξύπνημα
25.06.2025

Νευρική ανορεξία: Πώς συνδέεται με το πρωινό ξύπνημα

Αγχώδης προσκόλληση: Όταν αγαπάς με φόβο μην σε αφήσουν
19.06.2025

Αγχώδης προσκόλληση: Όταν αγαπάς με φόβο μην σε αφήσουν

Αλτσχάιμερ: Νευρολόγος αποκαλύπτει τα τρία σημάδια που κανείς δεν υποπτεύεται
12.06.2025

Αλτσχάιμερ: Νευρολόγος αποκαλύπτει τα τρία σημάδια που κανείς δεν υποπτεύεται

Όσα πρέπει να ξέρετε για την υπνική παράλυση: Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
11.06.2025

Όσα πρέπει να ξέρετε για την υπνική παράλυση: Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Και όμως υπάρχει λόγος που τρίβετε τα πόδια σας μεταξύ τους πριν τον ύπνο
05.06.2025

Και όμως υπάρχει λόγος που τρίβετε τα πόδια σας μεταξύ τους πριν τον ύπνο

SkinnyTok: Η επικίνδυνη τάση που απαγορεύτηκε επειδή προωθεί το ακραίο αδυνάτισμα
05.06.2025

SkinnyTok: Η επικίνδυνη τάση που απαγορεύτηκε επειδή προωθεί το ακραίο αδυνάτισμα

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

04.07.2025

Τέλος στην τριχόπτωση! Το Νο1 φυσικό σετ για άνδρες & γυναίκες με redensyl & βότανα – Τώρα με ΔΩΡΟ!

Αναγέννησε τα μαλλιά σου από τη ρίζα – Αποτελέσματα από τον 1ο μήνα!

04.07.2025

Αυτά είναι τα οφέλη που έχουν οι ξηροί καρποί για την καρδιαγγειακή υγεία

Τροποποιούν τον μεταβολισμό της L-τρυπτοφάνης που συμβάλλει στη σύνθεση και παραγωγή της σεροτονίνης

3+1 τροφές που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε την αφυδάτωση
04.07.2025

3+1 τροφές που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε την αφυδάτωση

Ανεύρυσμα αορτής: Πότε θα πρέπει να κάνετε τσεκάπ
04.07.2025

Ανεύρυσμα αορτής: Πότε θα πρέπει να κάνετε τσεκάπ

Μπέικον: Δείτε πόσο μπορείτε να φάτε στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής
04.07.2025

Μπέικον: Δείτε πόσο μπορείτε να φάτε στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής

VIP: To συμπλήρωμα διατροφής που εκτινάσσει την λίμπιντό σας με «μαγική» φυτική φόρμουλα
04.07.2025

VIP: To συμπλήρωμα διατροφής που εκτινάσσει την λίμπιντό σας με «μαγική» φυτική φόρμουλα

S-CURVE: Η «μαγική» κρέμα που μεταμορφώνει τους γλουτούς σας – Μεταμορφωθείτε λίγο πριν τις διακοπές σας!
04.07.2025

S-CURVE: Η «μαγική» κρέμα που μεταμορφώνει τους γλουτούς σας – Μεταμορφωθείτε λίγο πριν τις διακοπές σας!

Support Immune Protein: Η φυτική λύση για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και τόνωση του οργανισμού & των μυών
04.07.2025

Support Immune Protein: Η φυτική λύση για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και τόνωση του οργανισμού & των μυών

HAPI END: Φυσική αποκατάσταση της ανδρικής σεξουαλικής λειτουργίας – 24 ώρες δύναμη, ενέργεια και αυτοπεποίθηση
04.07.2025

HAPI END: Φυσική αποκατάσταση της ανδρικής σεξουαλικής λειτουργίας – 24 ώρες δύναμη, ενέργεια και αυτοπεποίθηση

Τελικά το σούσι είναι υγιεινό; – Πόσο πρέπει να καταναλώνετε
04.07.2025

Τελικά το σούσι είναι υγιεινό; – Πόσο πρέπει να καταναλώνετε