Συνήθως στις μισές των περιπτώσεων των παιδιών με καταρράκτη η προσβολή είναι ετερόπλευρη.
Ο ετερόπλευρος καταρράκτης είναι πιο εύκολο να αναγνωριστεί από τον αμφοτερόπλευρο (λόγω της άμεσης σύγκρισης ανάμεσα στα δύο μάτια).
Παρόλο αυτά, η αναγνώριση του προβλήματος μπορεί να καθυστερήσει, καθώς τα μικρά βρέφη έχουν μικρές κόρες και κρατούν τα μάτια τους κλειστά τις περισσότερες ώρες της ημέρας.
–Στα παιδιά με ετερόπλευρο καταρράκτη η αναγνώριση του προβλήματος από τους γονείς ή τον παιδίατρο γίνεται ακόμη πιο δύσκολη, καθώς φαίνεται ότι τα παιδιά μπορεί να βλέπουν φυσιολογικά, αλλά αυτό οφείλεται στην καλή όραση που έχει το άλλο μάτι και ιδιαίτερα όταν τα μάτια έχουν και καλή συνέργεια.
Ο συνηθέστερος λόγος που οδηγεί στην ανακάλυψη ενός παιδικού καταρράκτη είναι η εμφάνιση στραβισμού στο συγκεκριμένο μάτι.
Αν το μάτι δεν βλέπει καλά εξαιτίας της θόλωσης, συνήθως δεν διατηρεί την ευθυγράμμισή του με το υγιές μάτι και στραβίζει προς τα μέσα ή προς τα έξω, ή ορισμένες φορές και προς τα πάνω.
Αυτή η παρέκκλιση είναι συχνά ο λόγος που οι γονείς καταφεύγουν στον οφθαλμίατρο, όπου και διαγιγνώσκεται τελικά ο καταρράκτης.
Σε μεγαλύτερα παιδιά, η ανακάλυψη του καταρράκτη γίνεται κατά τον έλεγχο της οπτικής οξύτητας στο νηπιαγωγείο ή στο δημοτικό, όπου το μάτι με καταρράκτη εμφανίζει σημαντική ελάττωση της όρασης.
Αν ο καταρράκτης αφορά και τα δύο μάτια, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αναγνωριστεί από τον ετερόπλευρο, αφού δεν υπάρχει το κριτήριο της σύγκρισης των δύο ματιών, που θα κινήσει υποψίες ότι κάτι δεν πάει καλά με κάποιο από τα μάτια του παιδιού.
Η πρώτη ένδειξη συχνά προέρχεται από τη συμπεριφορά του παιδιού, που φαίνεται να αποφεύγει να κοιτάξει στα μάτια τους γονείς του, ή να ανταποκριθεί χαμογελώντας στις χειρονομίες και στα παιχνίδια τους.
Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί:
-να δυσκολεύονται να εντοπίσουν οικεία αντικείμενα, ή,
-τα κρατούν πολύ κοντά τους για να τα δουν, ενώ,
-και η μετακίνησή τους μέσα στο δωμάτιο μπορεί να είναι προβληματική, αφού δεν βλέπουν καλά και χτυπούν στα σκορπισμένα παιχνίδια ή στα έπιπλα του δωματίου.
Σε άλλες πάλι περιπτώσεις το πρώτο σημείο σε έναν αμφοτερόπλευρο καταρράκτη είναι ο νυσταγμός.