Γιατί όταν τρώμε ορισμένες τροφές, μπορεί να αισθανόμαστε χορτάτοι για ώρες, ενώ με άλλες θέλουμε να φάμε κι άλλο μέσα σε λίγα λεπτά;
Πόσο διαρκεί η πέψη των τροφών από τον οργανισμό μας και ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια της συγκεκριμένης διαδικασίας;
Τι είναι η πέψη;
Η πέψη είναι η διαδικασία διάσπασης των τροφών στα θρεπτικά συστατικά που χρησιμοποιεί ο οργανισμός μας.
Ξεκινάει από το στόμα και ολοκληρώνεται στον τελικό ειλεό (λεπτό έντερο).
Η διαδικασία εκκινεί με τη θέα και την οσμή της τροφής.
“Ως αντίδραση, ο οργανισμός αρχίζει να εκκρίνει επιπλέον σίελο, που περιέχει ένζυμα τα οποία ξεκινούν την πέψη.
Μόλις μασήσουμε και καταπιούμε το φαγητό μας, αρχίζει πλέον η κυρίως διαδικασία, στο στομάχι“, εξηγεί ο κ. Νικόλαος Κουμεντάκης– Γαστρεντερολόγος -Διευθυντής Ιατρικό Ψυχικού, προσθέτοντας:
“Στο στομάχι, το φαγητό αναμειγνύεται με τα πεπτικά υγρά, δημιουργώντας έναν υδαρή χυλό που περνά στο λεπτό έντερο.
Τα τοιχώματα του λεπτού εντέρου απορροφούν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και νερό.
Στη συνέχεια, το κόλον (παχύ έντερο) συνεχίζει να απορροφά νερό και ηλεκτρολύτες αλλά η κύρια λειτουργία του είναι να αποβάλλει τις ουσίες που δεν απορροφούνται και είναι άχρηστες για τον οργανισμό μας (κόπρανα)”.
-Πόσος χρόνος χρειάζεται για την πέψη των τροφών;
To σύνολο της πεπτικής διαδικασίας μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες.
Το φαγητό γενικά παραμένει στο στομάχι για 40 έως και πάνω από 120 λεπτά.
Στη συνέχεια, προσθέστε 40 με 120 λεπτά για το χρόνο που καταναλώνεται στο λεπτό έντερο.
“Όσο πιο πυκνή είναι η τροφή, δηλαδή όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητά της σε πρωτεΐνη ή λίπος, τόσο περισσότερος είναι ο χρόνος της πέψης“, σημειώνει ο κ. Κουμεντάκης.
Οι απλοί υδατάνθρακες, όπως:
-το ρύζι,
-τα ζυμαρικά, ή,
-τα απλά σάκχαρα,
παραμένουν κατά μέσο όρο μεταξύ 30 και 60 λεπτών στο στομάχι.
“Ωστόσο, εάν αλείψετε ένα παχύ στρώμα φυστικοβουτύρο σε φρυγανισμένο ψωμί ή το συνοδέψετε με αβοκάντο και αυγά, μπορεί να χρειαστούν από δύο έως τέσσερις ώρες για να προωθηθεί από το στομάχι σας“, προσθέτει ο κ. Κουμεντάκης.
-Πόσος χρόνος χρειάζεται για την πέψη του νερού;
Τα υγρά προωθούνται απ’ το στομάχι πιο γρήγορα, επειδή περιέχουν λιγότερα συστατικά προς διάσπαση:
- Νερό: 10 με 20 λεπτά.
- Απλά υγρά (διάφανοι χυμοί, τσάι, αναψυκτικά): 20 με 40 λεπτά.
- Σύνθετα υγρά (smoothies, πρωτεϊνούχα ροφήματα, ζωμός κρέατος): 40 με 60 λεπτά.
Παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια της πέψης
Τα χρονικά διαστήματα που αναφέρονται είναι κατ’ εκτίμηση.
Ο χρόνος που απαιτείται για την πέψη των τροφίμων ποικίλλει ανάλογα με:
- Τον σωματότυπό σας.
- Τον μεταβολισμό σας.
- Τα φάρμακα που παίρνετε.
- Τα είδη των τροφίμων που καταναλώνετε.
- Το επίπεδο της σωματικής άσκησης και η συνολική φυσική σας κατάσταση.
- Η καθιστική ζωή σε αντιδιαστολή με μια πιο δραστήρια ζωή.
- Τυχόν προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις.
- Τα επίπεδα του άγχους.
- Τα γονίδια και η ηλικία έχουν επίσης μεγάλη σημασία. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν από τη φύση τους ταχύτερο μεταβολισμό. Και όσο προχωράει η ηλικία, ο μεταβολισμός μας και η κινητικότητα μειώνονται. Αρχίζουμε επίσης να αποκτούμε προβλήματα υγείας, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη και αθηροσκλήρυνση. Τα φάρμακα για τις εν λόγω παθήσεις ενδέχεται να καθυστερούν την πέψη.
- Τα φάρμακα και τα συμπληρώματα που μπορεί να επηρεάσουν τη διάρκεια της πέψης είναι μεταξύ άλλων:
- Φαρμακευτική αγωγή για την αρθρίτιδα.
- Αντιχολινεργικά.
- Αντικαταθλιπτικά.
- Αντισπασμωδικά φάρμακα.
- Φαρμακευτική αγωγή για διαβήτη.
- Αντισυλληπτικά.
- Φαρμακευτική αγωγή για τη νόσο του Πάρκινσον.
-Μπορείτε να καταλάβετε πότε το στομάχι σας είναι άδειο;
Επειδή νιώθεις ότι πεινάς δεν σημαίνει ότι το στομάχι σου έχει αδειάσει.
“Το αίσθημα της πείνας ρυθμίζεται από τις ορμόνες, επομένως αν έχετε υψηλό επίπεδο ορμονών πείνας που κυκλοφορούν στον οργανισμό σας, μπορεί να αισθάνεστε “πεινασμένοι — ακόμα κι αν το στομάχι σας είναι γεμάτο.
Ορισμένα φάρμακα, όπως η κορτιζόνη, αυξάνουν την όρεξή σας, αυξάνοντας τις ορμόνες που διεγείρουν την όρεξη”, επισημαίνει ο κ. Κουμεντάκης.
Αυτό σημαίνει ότι για όσο διάστημα λαμβάνετε αυτά τα φάρμακα το αίσθημα της πείνας μπορεί να είναι πιο συχνό, ακόμα και αν έχετε φάει αρκετά.
Η αντίληψη, επίσης, που έχει ο καθένας γι’ αυτού του είδους τις αισθήσεις είναι κάτι πολύ προσωπικό.
“Ορισμένοι άνθρωποι αισθάνονται πείνα, παρόλο που το στομάχι τους δεν είναι άδειο“, καταλήγει ο κ. Κουμεντάκης.