Μία μικρή περιοχή σχήματος αμυγδάλου που βρίσκεται στον εγκέφαλο, η αμυγδαλή, εμπλέκεται στην επεξεργασία εντόνων συναισθημάτων, όπως το άγχος, ο φόβος και το στρες.
Έρευνα αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο η υψηλή δραστηριότητα της αμυγδαλής, μπορεί να προκαλέσει μία σειρά γεγονότων στον οργανισμό τα οποία οδηγούν σε αύξηση του κινδύνου εμφράγματος του μυοκαρδίου.
«Η έρευνά μας ταυτοποίησε ένα μηχανισμό που συνδέει το στρες, τη φλεγμονή των αρτηριών και τον επακόλουθο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου», είπε ο Dr. Ahmed Tawakol, επικεφαλής της έρευνας και αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στο Harvard Medical School.
Προηγούμενες έρευνες σε ζώα είχαν δείξει ότι το στρες προκαλεί παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων από το μυελό των οστών.
Τα λευκά αιμοσφαίρια προκαλούν φλεγμονή, μία διαδικασία που επάγει το σχηματισμό λιπωδών πλακών στο εσωτερικό των αρτηριακών τοιχωμάτων.
“Δεν γνωρίζαμε ωστόσο, αν αυτό συμβαίνει και στον άνθρωπο.
Επίσης ο ρόλος του εγκεφάλου στη διαδικασία αυτή ήταν επίσης άγνωστος“, αναφέρει ο κ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital, ενώ στην συνέχεια αναφέρεται στην έρευνα.
Για να διαπιστώσουν τι πραγματικά συμβαίνει, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 293 άτομα που είχαν κάνει ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις που λέγονται PET/CT ακτινογραφίες, οι οποίες γίνονται κυρίως για τη διάγνωση του καρκίνου.
Οι εξετάσεις αυτές χρησιμοποιούν μία ραδιενεργή ουσία η οποία μπορεί να υπολογίσει τη δραστηριότητα σε ειδικές περιοχές του εγκεφάλου, αλλά και να αποκαλύψει τη φλεγμονή στις αρτηρίες.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας η οποία διήρκησε 2-5 χρόνια, 22 άτομα παρουσίασαν ένα ή περισσότερα καρδιαγγειακά συμβάματα, όπως στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Όταν η αμυγδαλή υπερλειτουργεί
Τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία δημοσιεύτηκε στο The Lancet, δείχνουν ότι η αυξημένη δραστηριότητα της αμυγδαλής συνδέεται με αύξηση στη δραστηριότητα του μυελού των οστών, φλεγμονή των αρτηριών και αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου ή άλλων καρδιαγγειακών συμβαμάτων.
Η σύνδεση αυτή παρέμεινε ακόμα και μετά από προσαρμογή για άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, όπως η υπέρταση και ο διαβήτης.
Ο ρόλος της αμυγδαλής
Η δραστηριότητα της αμυγδαλής αποκάλυψε επίσης πόσο σύντομα εκδηλώθηκαν τα παραπάνω συμβάματα, καθώς οι άνθρωποι με την υψηλότερη δραστηριότητα παρουσίασαν τα συμβάματα πιο γρήγορα.
Τόσο το μέγεθος όσο και η δραστηριότητα της αμυγδαλής διαφέρουν στο κάθε άτομο, ωστόσο τα άτομα με διαταραχές άγχους και στρες έχουν γενικά υψηλότερα επίπεδα δραστηριότητας της αμυγδαλής.
Η αμυγδαλή, γνωστή και ως «κέντρο του φόβου», βοηθά τους ανθρώπους να αισθανθούν και να εκτιμήσουν το εξωτερικό στρες και να παράξουν μία κατάλληλη απόκριση σε αυτό, είπε ο Dr Tawakol.
Στο The Lancet αναφέρθηκαν επίσης τα ευρήματα μίας άλλης μελέτης με 13 άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Τα άτομα αυτά συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για να εκτιμηθεί το επίπεδο του στρες που βιώνουν και έκαναν τις ίδιες εξετάσεις με τους εθελοντές της παραπάνω έρευνας.
Τα υψηλότερα επίπεδα του στρες συνυφάστηκαν τόσο με αυξημένη δραστηριότητα της αμυγδαλής όσο και με αυξημένη φλεγμονή των αρτηριών.
Στρατηγικές για τη μείωση του στρες
Τα καλά νέα είναι ότι οι τεχνικές μείωσης του στρες όπως ο διαλογισμός και η γιόγκα είναι δυνατόν να περιορίσουν τη δραστηριότητα της αμυγδαλής, σύμφωνα με διάφορες έρευνες.
Μερικές μικρές έρευνες δείχνουν επίσης ότι μέσω στρατηγικών αντιμετώπισης του στρες μπορούν να περιοριστούν τα καρδιαγγειακά συμβάματα.
Δεύτερη έρευνα
Μία έρευνα εξέτασε ασθενείς που βρίσκονται στο στάδιο της αποκατάστασης μετά από κάποιο καρδιαγγειακό σύμβαμα ή χειρουργείο.
Αυτοί που έκαναν «ενισχυμένη» καρδιακή αποκατάσταση (η οποία περιελάμβανε συζητήσεις σε μικρές ομάδες, εκπαίδευση για τον περιορισμό του στρες και ασκήσεις χαλάρωσης) παρουσίασαν σημαντικά λιγότερα καρδιαγγειακά συμβάματα τα 3 χρόνια της αποκατάστασης σε σχέση με αυτούς που δεν έκαναν το παραπάνω.
Τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με τα τελευταία του ευρήματα, έχουν οδηγήσει τον Dr Tawakol να ρωτά τους ασθενείς του σχετικά με τα επίπεδα του στρες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να τους παραπέμπει σε προγράμματα αντιμετώπισής του.
«Χρειάζεται να γίνουν μεγάλης κλίμακας τυχαιοποιημένες μελέτες για να επιβεβαιωθεί ότι η αντιμετώπιση του στρες περιορίζει τα καρδιαγγειακά συμβάματα», είπε ο Dr Takawol.
Ωστόσο, οι ασθενείς με καρδιακή νόσο ίσως πρέπει να ακολουθήσουν κάποια στρατηγική για τον περιορισμό του στρες, καθώς ακόμα και αν αυτή δεν προσφέρει οφέλη, σίγουρα δεν ενέχει κινδύνους.
‘Συχνά λέμε ότι πρέπει να περιορίσουμε το στρες, ωστόσο τώρα καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο στον συγκεκριμένο τομέα καθώς ενδεχομένως αυτό είναι περισσότερο τοξικό απ’ όσο πιστεύαμε“, σημειώνει ο κ. Δημητρακόπουλος, καταλήγοντας;
“Η φυσική άσκηση αποτελεί μία συνήθη στρατηγική για τη μείωση του στρες. Ο αρκετός ύπνος κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί επίσης να βοηθήσει σημαντικά“.