Το στέλεχος Δέλτα του SARS-CoV-2 ευθύνεται σήμερα για το σύνολο σχεδόν των νέων περιστατικών COVID-19 παγκοσμίως.
Η ευρεία εξάπλωση του συγκεκριμένου στελέχους αποδίδεται κυρίως στα πολύ χαμηλά ποσοστά εμβολιασμών που παρατηρούνται σε αρκετές χώρες του κόσμου.
Προς το παρόν, γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια μπορούν να προστατεύσουν από τα σοβαρότερα συμπτώματα, περιορίζοντας παράλληλα τον κίνδυνο θανάτου από το συγκεκριμένο στέλεχος, ωστόσο η επιστημονική κοινότητα παραμένει σε εγρήγορση.
Το Δέλτα παραμένει κυρίαρχο στέλεχος
Το στέλεχος Δέλτα ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία το Δεκέμβριο του 2020 και αποτελεί το πλέον επικίνδυνο στέλεχος του SARS-CoV-2 μέχρι σήμερα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει κατατάξει το Δέλτα στα στελέχη αυξημένης ανησυχίας (variant of concern), μία κατηγορία που περιλαμβάνει στελέχη με αυξημένη μολυσματικότητα, νοσηρότητα ή ανθεκτικότητα στα εμβόλια και τις θεραπείες.
Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του στελέχους Δέλτα είναι η αυξημένη μολυσματικότητα, η οποία είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με αυτή του στελέχους που κυκλοφόρησε στην αρχή της πανδημίας.
Περιορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το στέλεχος αυτό συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας, σε σχέση με προηγούμενα στελέχη του ιού.
Τα συμπτώματα του στελέχους Δέλτα εμφανίζονται επίσης 2-3 ημέρες νωρίτερα σε σχέση με άλλα στελέχη του ιού, γεγονός που δίνει λιγότερο χρόνο στο ανοσοποιητικό σύστημα για να εκκινήσει μία ικανοποιητική απόκριση.
Οι ασθενείς που μολύνονται με το στέλεχος Δέλτα έχουν, ακόμη, 1.200 φορές αυξημένο ιικό φορτίο στη ρίνα, συγκριτικά με αυτούς που μολύνθηκαν με προηγούμενα στελέχη του ιού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ιικό φορτίο στη ρίνα ασθενών που έχουν εμβολιαστεί είναι συγκρίσιμο με αυτό ανεμβολίαστων ατόμων, γεγονός που διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την περαιτέρω εξάπλωση του ιού.
Στους εμβολιασμένους, ωστόσο, το ιικό φορτίο μειώνεται ταχύτερα, επομένως μεταδίδουν τον ιό για μικρότερη διάρκεια.
Σύμφωνα με τον WHO, το στέλεχος Δέλτα ανιχνεύεται πλέον σε περισσότερο από το 99.5% των μοριακών αναλύσεων στις βάσεις δεδομένων, επομένως έχει εκτοπίσει όλα τα υπόλοιπα στελέχη του ιού.
Εξαίρεση αποτελεί ίσως η Νότια Αμερική όπου η εξάπλωση του στελέχους Δέλτα συνεχίζεται με βραδύτερο ρυθμό εξ’ αιτίας των στελεχών Γάμμα, Λάμδα και Μι, τα οποία ενοχοποιούνται για ένα μεγάλο ποσοστό των περιστατικών σε αυτή την ήπειρο.
Παραλλαγές του Δέλτα
Κυρίως λόγω της επικράτησης του στελέχους Δέλτα παγκοσμίως, αρκετοί ειδικοί πιστεύουν ότι όλα τα μελλοντικά στελέχη του SARS-CoV-2 θα προέλθουν από το στέλεχος Δέλτα.
Μία παραλλαγή του στελέχους Δέλτα η οποία εντοπίζεται κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία είναι η AY.4.2, η οποία ευθύνεται για το 10% περίπου των περιστατικών COVID-19 σε αυτή τη χώρα.
Η παραλλαγή AY.4.2 φέρει δύο επιπλέον μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα, την οποία χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει στα κύτταρα.
Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε ακόμα αν οι μεταλλάξεις αυτές προσφέρουν στον ιό κάποιο εξελικτικό πλεονέκτημα.
Σύμφωνα με το υπουργείο υγείας της Μεγάλης Βρετανίας που παρακολουθεί την πορεία της συγκεκριμένης παραλλαγής, αυτή τη στιγμή οι μεταλλάξεις αυτές δεν φαίνεται να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων περισσότερο από το στέλεχος Δέλτα, ωστόσο ενδεχομένως αυξάνουν τη μολυσματικότητά του.
Σύμφωνα με τον WHO, η παραλλαγή AY.4.2 έχει εξαπλωθεί αυτή τη στιγμή σε 42 χώρες.
Τα επόμενα βήματα
Οι ειδικοί παρακολουθούν αυτή τη στιγμή προσεκτικά την εξέλιξη του στελέχους Δέλτα να σκοπό να ανιχνεύσουν εγκαίρως μία νέα μετάλλαξη που ενδεχομένως θα περιορίσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Τα εμβόλια που κυκλοφορούν σήμερα γνωρίζουμε ότι περιορίζουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου από τη λοίμωξη, ωστόσο δεν αποτρέπουν τον πολλαπλασιασμό του ιού στη ρίνα.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και άτομα που έχουν εμβολιαστεί μπορεί να μεταδώσουν τον ιό.
Κατά συνέπεια, η επιστημονική κοινότητα αυτή τη στιγμή έχει επικεντρωθεί στην ανάπτυξη νέων εμβολίων τα οποία θα μπορούν να σταματήσουν και τη μετάδοση του SARS-CoV-2.
Μέχρι τότε παραμένουμε ευάλωτοι από τον ιό.
Πηγή: Α. Δημητρακόπουλος MD, PhD – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center