Την αρχή την έκανε το Ισραήλ με το «πράσινο διαβατήριο» (το οποίο θέλει να υιοθετηθεί και εδώ ο Κ.Μητσοτάκης) το οποίο χωρίζει ουσιαστικά τους πολίτες σε δύο κατηγορίες, στους εμβολιασμένους και στους μη.
Στο Ισραήλ όσοι εμβολιαστούν έχουν διάφορα προνόμια, όπως το να μπορούν να ταξιδέψουν, να πάνε σε κινηματογράφο, σε εστιατόρια, να κάνουν κάποιες παραπάνω εργασίες κτλ. Τη σκυτάλη από το Ισραήλ την παίρνουν και άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, εκεί που σύμφωνα με όσα δήλωσε καθηγήτρια Δικαίου οι εταιρείες μπορούν να αναγκάσουν υπαλλήλους να εμβολιαστούν κατά της Covid-19.
Αμερικανοί εργοδότες, που επιθυμούν οι επιχειρήσεις τους να αρχίσουν να λειτουργούν κανονικά, καταφεύγουν σε διάφορα μέσα για να ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους τους να εμβολιαστούν κατά της Covid-19. Προσφέρουν μεταξύ άλλων μπόνους έως και 500 δολάρια, αποζημίωση για τα έξοδα μετακίνησης και τις χαμένες ώρες εργασίας
Οι τομείς που έχουν περισσότερη ανάγκη τους υπαλλήλους, όπως τα σούπερ μάρκετ, τα σφαγεία ή γεωργικές επιχειρήσεις είναι αυτές που κυρίως καταφεύγουν σε αυτές τις μεθόδους.
Η εταιρεία από την Καλιφόρνια Bolthouse Farms, που πουλά καρότα και χυμούς, οργανώνει κάθε εβδομάδα εκστρατείες εμβολιασμού στο κεντρικό της εργοστάσιο και καταβάλει 500 δολάρια σε όλους τους πλήρους εργασίας υπαλλήλους της που δέχονται να εμβολιαστούν.
Στις ΗΠΑ οι ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν οι ίδιες εμβολιαστικά κέντρα, εφόσον δεσμευθούν αυτά να λειτουργούν τις εργάσιμες ώρες και είναι δωρεάν και για όλους τους εργαζόμενους –πλήρους ή μερικής απασχόλησης.
Η εταιρεία παραγωγής κρέατος JBS δίνει 100 δολάρια στους εργαζόμενους της που έχουν εμβολιαστεί και διένειμε πληροφοριακά έντυπα σε πολλές γλώσσες, στα οποία τόνιζε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά της covid-19. Στα μέσα Μαρτίου περίπου το ένα τρίτο των 60.000 υπαλλήλων της είχαν λάβει την πρώτη δόση εμβολίου.
Πολλές μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ αποζημιώνουν τους υπαλλήλους τους για δύο ή τέσσερις ώρες εργασίας. Με αυτό τον τρόπο «εξαλείφεται η ανάγκη να επιλέξουν μεταξύ του να κερδίσουν τα προς το ζην και να προστατεύσουν τη ζωή τους», όπως είχε υπογραμμίσει στέλεχος των σούπερ μάρκετ Aldi τον Ιανουάριο.
Η αλυσίδα Target δίνει αποζημίωση έως και 30 δολάρια στους εργαζόμενους της που εμβολιάζονται.
Τα καταστήματα Kroger προσφέρουν μπόνους στους εμβολιασθέντες, αλλά και σε όσους αρνούνται να εμβολιαστούν κατά της covid-19 για ιατρικούς ή θρησκευτικούς λόγους με την προϋπόθεση ότι θα παρακολουθήσουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα υγείας.
Η πλατφόρμα ταχυμεταφορών Instacart προσφέρει 25 δολάρια στους κούριερ που εμβολιάζονται, αν και δεν είναι υπάλληλοί της.
Υποχρεωτικό;
Σε γενικές γραμμές οι εταιρείες στις ΗΠΑ μπορούν να αναγκάσουν τους υπαλλήλους τους να εμβολιαστούν, δήλωσε η Ντόριτ Ράις καθηγήτρια Δικαίου στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. «Με κάποιους περιορισμούς» πρόσθεσε.
Τα εμβόλια που χορηγούνται στις ΗΠΑ υπόκεινται σε ένα ασυνήθιστο καθεστώς: πρόκειται για ένα φάρμακο που χορηγείται σε όλο τον πληθυσμό, έχει λάβει έκτακτη έγκριση και «το νομικό του πλαίσιο είναι ακόμη αβέβαιο», επεσήμανε η Ράις, υπογραμμίζοντας ότι κάθε πολιτεία μπορεί να υιοθετεί τις δικές της συστάσεις.
Κάποιοι εργαζόμενοι μπορούν να ζητήσουν εξαιρέσεις για ιατρικούς ή θρησκευτικούς λόγους.
Παράλληλα οι εργοδότες μπορεί να βρεθούν ποινικά υπόλογοι, αν δεν ενεργήσουν αρκετά ενεργά για να αποτρέψουν το ξέσπασμα μιας εστίας κορωνοϊού, παρατήρησε η ίδια.
Σύμφωνα με τη Ράις, θα ήταν σωστό κάποιες υπηρεσίες που εργάζονται με ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι οίκοι ευγηρίας ή φυλακές, να καταστήσουν υποχρεωτικό τον εμβολιασμό των υπαλλήλων τους κατά της Covid-19.
Και πιθανό σωστό για τις περισσότερες εταιρείες να προσφέρουν κίνητρα ή να υιοθετούν μια «ήπια υποχρέωση» προς τους εργαζομένους τους να εμβολιαστούν, υποχρεώνοντας για παράδειγμα τους μη εμβολιασμένους να εργάζονται από το σπίτι ή να φορούν επιπλέον προστατευτικό εξοπλισμό.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο από την Εταιρεία Διαχείρισης Ανθρωπίνων Πόρων (SHRM), μόνο το 5% των εργοδοτών σκοπεύει να καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό κατά της Covid-19 σε όλο ή μέρος του προσωπικού τους.