Δωρεάν τεστ αντιγόνων (rapid test) αποφάσισε να χορηγήσει η κυβέρνηση σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες που διαθέτουν AMKA, για αυτοεξέταση στο σπίτι. Τι είναι τα τεστ αυτοεξέτασης (self test), πως εφαρμόζονται, ποια είναι τα πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC).
Τα rapid test αυτοεξέτασης κυκλοφορούν ευρέως στις ΗΠΑ, ενώ πρόσφατα άρχισαν να χρησιμοποιούνται και στην Ευρώπη, μέχρι στιγμής στη Γερμανία, την Αυστρία, αλλά και τη Βρετανία. Από το τέλος Μαρτίου θα κυκλοφορήσουν και στα φαρμακεία της χώρας μας.
Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που τα χορηγεί δωρεάν στους έλληνες πολίτες, οι οποίοι θα μπορούν να τα προμηθεύονται από το φαρμακείο της γειτονιάς χωρίς οικονομική επιβάρυνση.
Σύμφωνα με τις χθεσινές εξαγγελίες του υπουργού παρά το πρωθυπουργώ, Άκη Σκέρτσου, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης για τον νέο κορονοϊό, τα νέα τεστ αυτοεξέτασης θα χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή. Ο πολίτης θα έχει το δικαίωμα να προμηθεύεται -μόνο με τη χρήση του ΑΜΚΑ του- έως και 4 τεστ τον μήνα, κάτι που αναλογεί σε ένα τεστ ανά εβδομάδα.
Στόχος είναι, σύμφωνα με τον κ. Σκέρτσο, να ξεκινήσουμε από 300.000 και να φτάσουμε τα 10 εκατομμύρια τεστ ανά εβδομάδα.
Τι είναι τα self test
Όπως προαναφέρθηκε, ο πολίτης θα προμηθεύεται τη συσκευασία του τεστ από το φαρμακείο, μόνο το ΑΜΚΑ του και επιδεικνύοντας την ταυτότητά του. Στο σπίτι του θα μπορεί να λαμβάνει μόνος του δείγμα με τον ειδικό στυλεό. Το δείγμα θα τοποθετείται στη συνέχεια στον ειδικό ανιχνευτή του κορονοϊού. Το αποτέλεσμα θα βγαίνει το πολύ σε μισή ώρα, είτε είναι θετικό, είτε αρνητικό.
Αν και δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα επίσημα το είδος του τεστ που θα χρησιμοποιηθεί, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) αναφέρει ότι τα τεστ αυτοεξέτασης στο σπίτι γίνονται με δείγμα αίματος, δηλαδή με ένα τσίμπημα, όπως συμβαίνει και στη μέτρηση σακχάρου και το αποτέλεσμα θα προκύπτει με παρόμοιο τρόπο που χρησιμοποιείται στα τεστ εγκυμοσύνης.
Άλλα παρόμοια γρήγορα τεστ αυτοεξέτασης είναι, τα τεστ συλλογής δειγμάτων σιέλου και συλλογής ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος.
Το self-testing αναμένεται, σύμφωνα με την κυβέρνηση, να αποτελέσει έναν χρήσιμο οδηγό έγκαιρου περιορισμού των ασυμπτωματικών μελών μιας οικογένειας και της πρόληψης της ενδοοικογενειακής διασποράς, καθώς τα θετικά μέλη θα εντοπίζονται και θα απομονώνονται άμεσα.
Ο Καθηγητής κ. Σουρβίνος σημειώνει ότι με τη χρήση των νέων τεστ, οι ασυμπτωματικοί φορείς θα εντοπίζονται και θα αυτοαπομονώνονται πιο εύκολα:
“Πιο πολύ τα θετικά θέλει να εντοπίσει κανείς, ώστε να απομονώνονται και να μην διασπείρουν τον ιό. Τα τεστ αυτά είναι ενδεικτικά, αλλά μπορεί και να μην πιάσουν ένα θετικό άτομο με ιικό φορτίο. Όσο για το μία φορά την εβδομάδα, είναι ένα καλό χρονικό διάστημα να ελέγχεται κανείς και κυρίως εάν έχει να κάνει κάποια κοινωνική επαφή, π.χ. να επισκεφθεί τους ηλικιωμένους γονείς του. Σ’ αυτήν την περίπτωση θα εξυπηρετεί”.
Τα τεστ θα χορηγούνται δωρεάν και στα παιδιά. Τα αποτελέσματα, ωστόσο, δεν θα δηλώνονται σε μία βάση δεδομένων, όπως γίνεται μέχρι σήμερα με τα rapid test του ΕΟΔΥ και τα μοριακά PCR τεστ.
Τα υπέρ και τα κατά, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό CDC
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) προτείνει τη χρήση των self test αλλά υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Τα υπέρ
Σε σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 17 Μαρτίου, επισημαίνεται ότι τα τεστ αυτοεξέτασης στο σπίτι, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται παράλληλα με τους εργαστηριακούς ελέγχους, που διενεργούν οι επίσημοι υγειονομικοί φορείς.
Στα πλεονεκτήματά τους συγκαταλέγεται η επέκταση του ελέγχου για τον ιό SARS-CoV-2 σε πλατύτερες ομάδες του πληθυσμού. Επίσης, δίνουν ταχύτερα αποτελέσματα από όλα τα υπόλοιπα τεστ, με αποτελέσματα τον έγκαιρο εντοπισμό και απομόνωση φορέων και κρουσμάτων.
Τα self test για αυτοεξέταση στο σπίτι μπορούν να συμβάλλουν στον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, όπως αναφέρεται.
Τα κατά
Η μαζική χρήση αυτών των τεστ από την άλλη, μπορεί να προκαλέσει και προβλήματα. Και κυρίως να αλλοιώσει την αποτελεσματικότητα της πραγματικής καταγραφής και να επηρεάσει αρνητικά την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Συγκεκριμένα αναφέρεται πως: «Η μετάθεση της ευθύνης των ελέγχων από τους υγειονομικούς φορείς στους ιδιώτες μπορεί να οδηγήσει σε ελλιπή καταγραφή των κρουσμάτων και να δυσχεράνει την ιχνηλάτηση και την απομόνωση των ύποπτων περιστατικών».
Οι ειδικοί επιστήμονες μάλιστα επισημαίνουν έναν άλλο, καθόλου ευκαταφρόνητο κίνδυνο. Η ευρεία χρήση των self τεστ μπορεί ακόμα και να αλλοιώσει την αξιοπιστία πολλών δεικτών της επιδημιολογικής επιτήρησης της Covid σε τέτοιο βαθμό, που να μην είναι δυνατή η καταγραφή της πραγματικότητας.
Τέλος, τα rapid test για χρήση στο σπίτι, όπως τονίζεται, δεν μπορούν να εντοπίσουν τυχόν μεταλλάξεις του ιού, κάτι που αποτελεί κορυφαίο ζήτημα της εποχής.
Το CDC προτείνει, τα συγκεκριμένα τεστ να χρησιμοποιούνται σε στοχευμένους πληθυσμούς που να ευνοούνται από τον συγκεκριμένο έλεγχο, με προσεκτική παράλληλη εξέταση των επιδημιολογικών δεδομένων.