Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) είναι η συχνότερη καλοήθης νεοπλασία στους άνδρες, απασχολώντας 1 στους 2 άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών.
Τα συμπτώματα της νόσου χειροτερεύουν με την αύξηση της ηλικίας, καταλήγοντας να απασχολούν περίπου το 80% των ανδρών ηλικίας 60-80 ετών.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι η μεγέθυνση του προστάτη.
Ο προστάτης μεγαλώνει και από μέγεθος κάστανου μπορεί να φτάσει σε μέγεθος μανταρινιού ή ακόμα και πορτοκαλιού.
Επειδή ο προστάτης περιβάλλει την ουρήθρα (τη δίοδο μέσα από την οποία φεύγουν τα ούρα από την κύστη), η αύξηση του μεγέθους του συχνά πιέζει την ουρήθρα και την κύστη, εμποδίζοντας την ούρηση.
Ο όγκος του προστάτη αυξάνεται ετησίως 2 με 2,5%, παρουσιάζοντας την μεγαλύτερη ανάπτυξη από την 5η δεκαετία κι έπειτα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η νόσος απασχολεί 210 εκατομμύρια άνδρες.
- Το 60% των ανδρών ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών δε γνωρίζουν τι είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
- 3 στους 4 άνδρες ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών δε γνωρίζουν ποια είναι η λειτουργία του προστάτη.
Στην πραγματικότητα, ο προστάτης μεγαλώνει, αλλά η κύστη υποφέρει, αφού δική της ευθύνη είναι τόσο η αποθήκευση των ούρων, όσο και η αποβολή τους, δηλαδή η ούρηση.
Έτσι, για να μπορέσει να ξεπεράσει το εμπόδιο του προστάτη, ο μυς της κύστης υπερτρέφεται, για να εξωθήσει τα ούρα με μεγαλύτερη πίεση, ώστε να ξεπεράσουν την απόφραξη.
Ο άνδρας με διόγκωση προστάτη συνήθως ουρεί με μικρότερη ροή, καθυστερεί να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει και έχει συχνά την αίσθηση ότι δεν άδειασε την κύστη του.
Η δυσκολία στην έξοδο των ούρων αναγκάζει την ουροδόχο κύστη να σπρώχνει με μεγάλη πίεση και αυτό οδηγεί σε διόγκωση του τοιχώματος της και ελάττωση της ελαστικότητας της.
Έτσι υπάρχει συχνοουρία, ο ασθενής έχει ξαφνική και έντονη επιθυμία για ούρηση που δεν μπορεί να αναστείλει και συχνά δεν προλαβαίνει να φτάσει στην τουαλέτα, χωρίς να χάσει ούρα στο εσώρουχο του.
Επίσης σηκώνεται το βράδυ για να ουρήσει αρκετές φορές, κάτι που είναι πολύ βασανιστικό και έχει άμεσες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, αφού ο ασθενής αισθάνεται μόνιμα κουρασμένος.
Ο προστάτης είναι ο σημαντικός αδένας της αντρικής σεξουαλικής υγείας γιατί παράγει το προστατικό υγρό που ενυδατώνει και προστατεύει το σπέρμα.
Στο παρελθόν η συζήτηση για την ουρολογική και σεξουαλική υγεία δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτή, αλλά οι εποχές έχουν αλλάξει.
Καμπάνιες ενημέρωσης ιατρικών συλλόγων και εταιρειών προσπαθούν να αποδυναμώσουν αυτό το ταμπού και να αναδείξουν ότι η φροντίδα της ουρολογικής υγείας βελτιώνει σημαντικά την ποιότητας ζωής των ζευγαριών.
-Συμπτώματα της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη
Ο υπερπλαστικός προστατικός ιστός (αδένωμα) που προοδευτικά αναπτύσσεται γύρω από την ουρήθρα, την συμπιέζει και σιγά σιγά την αποφράσσει, δημιουργώντας έτσι μια σειρά από ενοχλήματα στο ουροποιητικό σύστημα που διαχωρίζονται σε αποφρακτικά και ερεθιστικά συμπτώματα.
Αυτά, ανάλογα με την χρονική διάρκεια και την βαρύτητα του προβλήματος επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο την ποιότητα της ζωής των ασθενών.
Τα αποφρακτικά συμπτώματα είναι:
– Η διστακτικότητα στην έναρξη της ούρησης.
– Η παράταση του χρόνου ούρησης.
– Η ελάττωση στη δύναμη ροής και στην ακτίνα ροής των ούρων.
– Η διακεκομμένη ούρηση ή η διπλή ούρηση.
– Το αίσθημα της ατελούς κένωσης της κύστης.
– Η στάγδην ούρηση (στραγγουρία) με πίεση.
– Η επίσχεση ούρων.
– Η ακράτεια από υπερπλήρωση.
Τα ερεθιστικά συμπτώματα είναι:
– Η συχνουρία.
– Η επιτακτική ούρηση και η επιτακτική ακράτεια.
– Η νυκτουρία.
– Καύσος κατά την ούρηση.
Τα συμπτώματα της ούρησης στην αρχή είναι ήπια και ο ασθενής προσαρμόζεται σε αυτά.
Όταν τα συμπτώματα γίνουν σοβαρότερα, τότε αρχίζουν να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Ο πάσχων πλέον ουρεί καθιστός, η αναστολή της επιθυμίας της ούρησης γίνεται δύσκολη και ο ασθενής ανήσυχα αναζητεί την πλησιέστερη τουαλέτα, ενώ διαταράσσεται και ο ύπνος του από τις συχνές διακοπές για ούρηση.
Η απώλεια φυσιολογικού ύπνου, εκτός του ότι διαταράσσει και τον ύπνο της συζύγου, έχει σημαντικές επιπτώσεις αφού την άλλη ημέρα νιώθει κουρασμένος και οι δραστηριότητες του περιορίζονται.
Η συμπτωματολογία της ούρησης επηρεάζει αρνητικά και τη σεξουαλική του ζωή, αφού έχει αποδειχτεί ότι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη σχετίζεται με προβλήματα στύσης (στυτική δυσλειτουργία).
Αν και η βαρύτητα των συμπτωμάτων δεν σχετίζεται πάντα με το μέγεθος του προστάτη, ένας διογκωμένος προστάτης είναι συχνότερα συμπτωματικός και μπορεί να εμφανίσει πολύ πιο συχνά επιπλοκές.
Εάν αυτή η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει τελικά σοβαρότερες επιπλοκές με πλήρη καταστροφή των νεφρών και απώλεια της νεφρικής λειτουργίας.
Η καλοήθης προστατική απόφραξη, είναι μια από τις πιο συνήθεις παθήσεις του άνδρα.
Ο βαθμός της διόγκωσης του προστάτη, που απαιτείται για να να προκαλέσει συμπτώματα, ποικίλει ανάμεσα στους ασθενείς.
Τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό μπορεί να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, επεμβαίνοντας σε φυσιολογικές δραστηριότητες.
Σκοπός της θεραπείας της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη είναι:
- η ανακούφιση των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό
- η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών
- η αποφυγή των επιπλοκών της νόσου
Η λήψη της απόφασης για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της ΚΥΠ βασίζεται στην:
- βαρύτητα των συμπτωμάτων
- επιβάρυνση του ανώτερου ουροποιητικού
- επίδραση των συμπτωμάτων στην ποιότητα ζωής του άνδρα
- επιβάρυνση του εξωστήρα μυ της κύστης
Προσεκτική παρακολούθησηΗ επιλογή αυτής της προσέγγισης, στηρίζεται στο γεγονός ότι πολλοί ασθενείς με συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, δεν αναφέρουν σημαντική ενόχληση από τα συμπτώματα αυτά, με αποτέλεσμα να ευνοούνται από συντηρητική μη-φαρμακευτική, μη χειρουργική θεραπεία.
Επίσης, λίγοι από τους ασθενείς που θα ακολουθήσουν αυτό το είδος της συντηρητικής προσέγγισης θα εμφανίσουν σημαντικές επιπλοκές της ΚΥΠ, όπως:
-επίσχεση ούρων και,
-νεφρική ανεπάρκεια, ενώ,
-πολλά από τα συμπτώματα μπορούν να βελτιωθούν αυτομάτως και κάποια να παραμείνουν σταθερά μακροπρόθεσμα.
-Ενημέρωση,
-εφησυχασμός,
-περιοδική παρακολούθηση, καθώς και,
-αλλαγές του τρόπου ζωής, μπορούν να ενισχύσουν την προσέγγιση της προσεκτικής αναμονής και οι ασθενείς φαίνεται να επωφελούνται περισσότερο στην βελτίωση των συμπτωμάτων, όταν ακολουθείται η παραπάνω τακτική.
Σε ασθενείς λοιπόν με ήπια συμπτωματολογία μπορεί να προταθεί η προσεκτική παρακολούθηση.
Αφορά ασθενείς με IPSS score < 7, δηλαδή με ήπια συμπτωματολογία και χωρίς κανέναν επηρεασμό της λειτουργίας του υπόλοιπου ουροποιητικού.
Βέβαια, είναι άγνωστο το πόσο γρήγορα μπορεί να επιδεινωθεί η συμπτωματολογία ή να συμβούν επιπλοκές.
Όταν τα συμπτώματα είναι εντονότερα ενδείκνυται η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.
Φαρμακευτική θεραπεία
Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει:
- τους α-αποκλειστές (a-blockers),
- τους αναστολείς της 5α-ρεδουκτάσης,
- συνδυαστική θεραπεία,
- ανταγωνιστές των μουσκαρινικών υποδοχέων
- τους αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5,
- φυτοθεραπευτικά σκευάσματα.
Χειρουργική θεραπεία
Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται, όταν παρά τη φαρμακευτική αγωγή τα συμπτώματα του ασθενούς είναι τέτοια που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής του ή όταν έχουμε επιπλοκές σχετιζόμενες με την Κ.Υ.Π.
Οι απόλυτες ενδείξεις για χειρουργική θεραπεία της ΚΥΠ είναι:
-η ανθεκτική επίσχεση ούρων,
-η νεφρική ανεπάρκεια δευτερογενής της προστατικής απόφραξης,
-η υποτροπιάζουσα αιματουρία που οφείλεται στην ΚΥΠ,
-η λιθίαση της κύστης και,
-οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις.
Το μεγάλο και επιδεινούμενο υπόλειμμα ούρων, μπορεί επίσης να αποτελέσει ένδειξη για χειρουργική παρέμβαση.
