Το «σιωπηλό εγκεφαλικό» θα πρέπει να γίνει γνωστό πώς συμβαίνει όταν καταστρέφονται εγκεφαλικά κύτταρα, αλλά χωρίς εμφανή συμπτώματα όπως διαταραχές στην ομιλία ή παράλυση.
Συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία σε κάποια απεικονιστική εξέταση εγκεφάλου (όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία) που γίνεται για άλλο λόγο, για παράδειγμα, μετά από τραυματισμό στο κεφάλι.
Αυτό που δεν δείχνει η εξέταση είναι πότε ακριβώς συνέβη το επεισόδιο. Συνεπώς, πολλοί το συνειδητοποιούν εκ των υστέρων, εντοπίζοντας αναδρομικά ενδείξεις που είχαν αγνοήσει.
Ο Dr. Ken Uchino, νευρολόγος με ειδίκευση στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια από το Cleveland Clinic, αποκάλυψε ότι υπάρχουν δύο βασικά είδη εγκεφαλικών: τα ισχαιμικά (που αποτελούν το 80% των περιπτώσεων) και τα αιμορραγικά.
Τα ισχαιμικά προκαλούνται από απόφραξη της ροής του αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου, ενώ τα αιμορραγικά από ρήξη αγγείου και αιμορραγία στον εγκέφαλο ή γύρω από αυτόν.
Ποια συμπτώματα μπορεί να δείχνουν ότι περάσατε σιωπηλό εγκεφαλικό;
Ο Jeffrey Quinn, νευρολόγος στο Torrance Memorial Medical Center, αναφέρει στο Parade ότι μερικά σιωπηλά εγκεφαλικά συνοδεύονται από ξαφνικές δυσκολίες στη μνήμη ή αλλαγές στη γνωσιακή, κοινωνική ή κινητική λειτουργία.
Ο γιατρός Mill Etienne προσθέτει ότι η «ομίχλη εγκεφάλου», δηλαδή η δυσκολία συγκέντρωσης και μια θολή μνήμη μπορούν επίσης να είναι ενδείξεις.
Ωστόσο, επειδή τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε άλλες αιτίες, η μόνη αξιόπιστη μέθοδος για να διαπιστωθεί εάν το άτομο υπέστη σιωπηλό εγκεφαλικό είναι μια απεικονιστική εξέταση εγκεφάλου.
Πόσο επικίνδυνα είναι τα σιωπηλά εγκεφαλικά;
Σύμφωνα με τον Ken Uchino, δεν υπάρχει λόγος πανικού: τα σιωπηλά εγκεφαλικά είναι συχνότερα απ’ ό,τι νομίζουμε.
«Το 10% των ανθρώπων στα 60 τους έχουν περάσει σιωπηλό εγκεφαλικό, ποσοστό που αυξάνεται στο 40% στους ανθρώπους άνω των 80 ετών», εξηγεί.
Ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να ξεπερνά τέτοια επεισόδια. Όταν το εγκεφαλικό είναι αρκετά σοβαρό για να προκαλέσει σημαντική βλάβη, τότε σίγουρα δεν θα είναι «σιωπηλό».
Αυτό που αξίζει την προσοχή είναι πως όσοι έχουν περάσει ένα σιωπηλό εγκεφαλικό διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν στο μέλλον ένα πιο σοβαρό επεισόδιο με εμφανή συμπτώματα. Ακόμα κι έτσι, όμως, η συνολική πιθανότητα παραμένει σχετικά χαμηλή.
Τι να κάνετε αν υποψιάζεστε ότι είχατε σιωπηλό εγκεφαλικό;
Αν έχετε παρουσιάσει πρόσφατα συμπτώματα που σας κάνουν να πιστεύετε ότι είχατε σιωπηλό εγκεφαλικό, πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας.
Αν επιβεβαιωθεί με τις κατάλληλες εξετάσεις ότι συνέβη, είναι σημαντικό να αλλάξετε τυχόν ανθυγιεινές συνήθειες, να βελτιώσετε τη διατροφή σας, να γυμνάζεστε και να κόψετε το κάπνισμα.
Ο Mill Etienne αναφέρει ότι ο γιατρός σας θα μπορούσε να χορηγήσει και κάποια φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του κινδύνου ενός δεύτερου εγκεφαλικού.
«Βλέπω τα σιωπηλά εγκεφαλικά ως ένα προειδοποιητικό καμπανάκι ότι ένα πιο σοβαρό επεισόδιο ίσως πλησιάζει», τονίζει. «Γι’ αυτό είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση. Ο γιατρός σας θα πρέπει να ελέγξει τις καρωτίδες, την καρδιά και άλλες πιθανές αιτίες».
Επιπλέον, η συσσώρευση πολλών «σιωπηλών εγκεφαλικών» μπορεί να οδηγήσει και σε μορφές άνοιας.
Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο σιωπηλού εγκεφαλικού;
Ο Wengui Yu, νευρολόγος και διευθυντής στο Κέντρο Εγκεφαλικών του UCI Health, επισημαίνει ότι η πρόληψη ξεκινά από απλές αλλά καθοριστικές συνήθειες: διακοπή καπνίσματος, περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ, υγιή επίπεδα χοληστερίνης και αποφυγή διαβήτη και υπέρτασης μέσω καλής διατροφής και άσκησης.
Η υγεία του εγκεφάλου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από επιλογές που μπορείτε να ελέγξετε.
Αν έχετε περάσει σιωπηλό εγκεφαλικό, αυτό είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ήρθε η ώρα να δώσετε προτεραιότητα στην υγεία σας και η αρχή γίνεται από τις αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες.