Όλοι έχουμε βιώσει την ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία νιώθουμε ότι το άγχος επιδρά στο σώμα μας.
Υπό πίεση και μέσω ασυνείδητων λειτουργιών, το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα -το οποίο χωρίζεται σε Συμπαθητικό και Παρασυμπαθητικό- αλλάζει τον τρόπο που αντιδρά.
Σε μία κατάσταση με έντονο στρες, το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα λειτουργεί διεγερτικά και αναλαμβάνει δράση ενεργοποιώντας τον μηχανισμό για «fight or flight», ή αλλιώς «πάλη ή φυγή», κινητοποιώντας μας να αντιμετωπίσουμε την απειλή παλεύοντας ή φεύγοντας για να προστατευθούμε. Το στρες, όσο αρνητικό συναίσθημα κι αν είναι, είναι μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της ζωής, ωστόσο όταν βρισκόμαστε συνεχώς σε μία κατάσταση διέγερσης, η υγεία μας αρχίζει να απειλείται.
Το Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα έχει τον αντίθετο τρόπο λειτουργίας. Δρα ανασταλτικά ενεργοποιώντας τον μηχανισμό για «ηρεμία και ασφάλεια». Μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου που αποτελεί μέρος του συστήματος και συνδέει τον εγκέφαλο με το στομάχι και με τα ζωτικά μας όργανα, επαναφέρει τον παλμό της καρδιάς στον φυσιολογικό ρυθμό, μειώνει την αδρεναλίνη (τη βασική ορμόνη του στρες), απομακρύνει την ένταση από τους μυς, βελτιώνει τον ρυθμό της αναπνοής.
Και τα δύο συστήματα είναι σημαντικά και το ένα συμπληρώνει το άλλο με την ανταγωνιστική τους δράση για να διατηρείται ο οργανισμός μας σε ομοιόσταση. Πώς μπορούμε όμως να επαναφέρουμε την ηρεμία όταν το ΣΝΣ είναι υπερδιεγερμένο;
Πώς θα επαναφέρετε την ηρεμία
Ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος να αλλάξετε τη συναισθηματική και σωματική κατάσταση και να βρείτε άμεσα ηρεμία, είναι η κατάλληλη αναπνοή. Μπορεί η αναπνοή να γίνεται ακούσια και να είναι μία αυτόματη διαδικασία χωρίς τη συνειδητή μας προσπάθεια, μπορούμε όμως να αποκτήσουμε τον έλεγχο και να την αλλάξουμε ανάλογα με το τι νιώθουμε (αλλά και τι κάνουμε). Υπάρχουν πολλές ασκήσεις αναπνοών, αλλά σε κατάσταση έντονου στρες που το ΣΝΣ έχει μεγαλύτερη ενεργοποίηση και σχετίζεται με το δεξί ρουθούνι, αυτό που θέλουμε είναι να επαναφέρουμε την ισορροπία διεγείροντας το ΠΝΣ ώστε να αποκαταστήσουμε τις εφεδρείες του οργανισμού, μπλοκάροντας την αναπνοή από το δεξί ρουθούνι και αναπνέοντας από το αριστερό.
Αναπνοή από το αριστερό ρουθούνι
Η αναπνοή από το αριστερό ρουθούνι συνδέεται με την ηρεμία, την ενσυναίσθηση, τη χαλάρωση, την ανανέωση, την ευαισθησία και την ψυχραιμία. Στη γιόγκα η αναπνοή μόνο με το αριστερό ρουθούνι λέγεται Chandra Anuloma-Viloma pranayama. Όταν αναπνέουμε από το αριστερό ρουθούνι το δεξί ημισφαίριο που έχει πρόσβαση στην επίγνωση και στη συνειδητότητα, στη δημιουργικότητα και στις σχέσεις, γίνεται πιο ενεργό. Όταν κυριαρχεί το δεξί ημισφαίριο ενεργοποιείται το ΠΝΣ, βρισκόμαστε σε παρασυμπαθητική διέγερση και έχουμε καλύτερη πρόσβαση στη χαρά, την καλοσύνη, την συμπόνοια, τη δεκτικότητα.
Πώς θα κάνετε την αναπνοή
Σε καθισμένη θέση με στητή στάση και χαλαρό σώμα, τοποθετείτε τον δεξί σας αντίχειρα στο δεξί ρουθούνι και το μπλοκάρετε ασκώντας μία απαλή πίεση. Τα δάκτυλα είναι τεντωμένα και στραμμένα προς τα πάνω ( τα δάκτυλα λειτουργούν σαν κεραίες προς την κοσμική ενέργεια).
Από το αριστερό ρουθούνι, παίρνετε μια βαθιά και αργή εισπνοή και εκπνέετε εξίσου αργά και απαλά, κάνοντας την εκπνοή λίγο μεγαλύτερη από την εισπνοή. Μπορείτε να επιλέξετε να κρατήσετε την αναπνοή για ένα-δύο δευτερόλεπτα πριν εκπνεύσετε.
Σε κάθε βαθιά εκπνοή νιώστε ότι αφήνετε όλη την ένταση και το άγχος. Δώστε ένα ρυθμό στην αναπνοή και εξασκηθείτε να την κάνετε για 3 λεπτά για 21 ημέρες. Όταν τελειώσετε την άσκηση, ξεκουραστείτε και παρατηρήστε τα αποτελέσματα.
Είναι μία αναπνοή που μπορείτε να κάνετε κάθε στιγμή και οπουδήποτε, ενώ μπορούν να την κάνουν και παιδιά από 10 χρονών, σε περιόδους στρες και εξετάσεων. Αντί όμως για τρία λεπτά, την επαναλαμβάνουν 10 φορές.