Για πολλούς, ο καφές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, μία μικρή τελετουργία μέσα στην ημέρα, ενώ για τους περισσότερους, είναι το πρώτο πράγμα που βάζουν στο στόμα τους με το που ξυπνήσουν.
Ούτε φαγητό, ούτε νερό. Ο αγαπημένος τους καφές.
Γιατί; «Μετατρέπεις το στομάχι σου σε μία τεράστια κούπα με γαστρικά οξέα», όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο γαστρεντερολόγος Dr. Martin Singh μιλώντας στο livestrong.com και εξηγεί τις αρνητικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης δημοφιλούς συνήθειας.
Mελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2020 στο British Journal of Nutrition διαπίστωσε ότι η κατανάλωση σκέτου καφέ (χωρίς ζάχαρη και γάλα) με άδειο στομάχι το πρωί βλάπτει τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, ξερυθμίζει δηλαδή τη λειτουργία του και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και καρδιακών παθήσεων.
Αντιθέτως, όσοι από τους συμμετέχοντες της έρευνας έτρωγαν πρώτα πρωινό και έπιναν μετά καφέ, δεν παρουσίασαν αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
«Ο καφές, που ούτως ή άλλων, είναι φυσικά όξινος, με pH μεταξύ 4,85 και 5,13 (οτιδήποτε κάτω των 7 θεωρείται όξινο), διεγείρει την οξύτητα στο στομάχι και μπορεί να προκαλέσει παλινδρόμηση οξέος», αναφέρει ο Dr. Singh.
Είναι η αίσθηση καψίματος που αισθάνεσαι στο στήθος ή το στομάχι και προκαλείται από το οξύ του στομάχου που ανεβαίνει στον οισοφάγο σε παλινδρόμηση.
Αν και τα πεπτικά ένζυμα και τα γαστρικά υγρά απελευθερώνονται ανεξάρτητα από το τι καταναλώνεις και συμβάλλουν στην καλή υγεία του οργανισμού (π.χ. το γαστρικό οξύ σκοτώνει μεγάλο μέρος των μικροοργανισμών που καταναλώνουμε και περιορίζει την ανάπτυξη βακτηρίων), όταν αυτό συμβαίνει σε υπερβολικές ποσότητες τότε υπάρχει πρόβλημα. O Dr. Singh εξηγεί:
«Όταν τρως μία μπουκιά φαγητού ή πίνεις μία γουλιά νερού, μία βαλβίδα που ονομάζεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας ανοίγει για να επιτρέψει στο φαγητό ή το ποτό να περπατήσει από τον οισοφάγο στο στομάχι. Μόλις εισέλθει στο στομάχι, η βαλβίδα κλείνει ξανά.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Γαστρεντερικής Ενδοσκόπησης, ο καφές χαλαρώνει τον συγκεκριμένο σφιγκτήρα, με αποτέλεσμα να μην κλείνει τελείως η βαλβίδα και να επιτρέπει στο στομαχικό οξύ να εισχωρήσει στον οισοφάγο, προκαλώντας την παλινδρόμηση οξέος.
Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το πιο κοινό σύμπτωμα αυτής: την καούρα, η οποία μπορεί να μοιάζει με οξύ πόνο στο στήθος και τον οποίο δεν πρέπει να αμελήσεις, καθώς αν συμβαίνει συστηματικά μπορεί να οδηγήσει σε έλκος στομάχου και άλλα πεπτικά προβλήματα».
Όπως υπογραμμίζει: «Η μακροχρόνια, χρόνια παλινδρόμηση οξέος από τον καφέ θα μπορούσε να βλάψει το βλεννογόνο του στομάχου και να οδηγήσει σε οισοφαγίτιδα, φλεγμονή του οισοφάγου, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου».
Μία από τις πιο κοινές παρενέργειες της καφεΐνης είναι ότι μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι ξαφνικά νευρικός, είτε το στομάχι σου είναι γεμάτο ή άδειο. Η διαφορά εδώ έγκειται στο πόσο αργά ή γρήγορα, αντιστοίχως, θα νιώσεις νευρικότητα.
Να αναφέρουμε ότι ένα γεύμα πλούσιο σε φυτικές ίνες καθυστερεί ή ακόμα και εξαφανίζει την εκδήλωση αυτού του ενοχλητικού αισθήματος.
Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει ο μεταβολισμός. Αν ο οργανισμός σου μεταβολίζει γενικά σε γρήγορο ρυθμό, τότε είναι απίθανο να σου προκληθεί εκνευρισμός λόγω της πρόσληψης καφεΐνης.
«Ο εμπειρικός κανόνας για τους ανθρώπους που τις περισσότερες φορές που πίνουν καφέ νιώθουν νευρικότητα είναι η κατανάλωση το πολύ δύο φλιτζανιών την ημέρα», σημειώνει ο Dr. Singh.
Και το ερώτημα που προκύπτει μετά από όλα τα παραπάνω, εύλογο: πότε πρέπει να πίνεις καφέ, ειδικά το πρωί, για να είσαι ok;
«Δεδομένου ότι τα επίπεδα κορτιζόλης -ορμόνης που προσφέρει ενεργειακή ώθηση αν δεν σου λείπει ύπνος- κορυφώνονται γύρω στις 7 το πρωί, αν ξυπνήσεις στις 8 και φας πρωινό, στις 10 δύο ώρες δηλαδή μετά, είναι μία καλή χρονική στιγμή για να καταναλώσεις τον πρώτο καφέ της ημέρας», απαντά ο Dr. Singh.