Υγεία

Τι καθορίζει το χρώμα στα μάτια και ποιο είναι το πιο κοινό;

Μπορεί να αλλάξει το χρώμα των ματιών;
Τι καθορίζει το χρώμα στα μάτια και ποιο είναι το πιο κοινό;

Παγκοσμίως το καφέ είναι το πιο κοινό χρώμα στα μάτια των ανθρώπων.

Αντίθετα, το πράσινο είναι ένα από τα πιο σπάνια χρώματα ματιών παγκοσμίως.

Τα άτομα με καστανά μάτια μπορεί να έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο των ματιών, εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια σε σχέση με εκείνους με πιο ανοιχτόχρωμα μάτια.

Ωστόσο, τα άτομα με καστανό χρώμα ματιών μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο από καταρράκτη καθώς μεγαλώνουν.

Τι καθορίζει το χρώμα στα μάτια

Το έγχρωμο μέρος του ματιού είναι γνωστό ως ίριδα, το οποίο περιέχει χρωστικές ουσίες που καθορίζουν το χρώμα των ματιών ενός ατόμου.

Το χρώμα των ματιών είναι σε μεγάλο βαθμό γενετικό. Μέχρι και 16 γονίδια υπαγορεύουν ποιο θα είναι το χρώμα των ματιών ενός ατόμου. Τα περισσότερα από αυτά τα γονίδια παίζουν ρόλο στην παραγωγή, μεταφορά ή αποθήκευση μελανίνης. Η μελανίνη είναι μια καφέ χρωστική ουσία που καθορίζει το χρώμα όχι μόνο των ματιών κάποιου, αλλά και των μαλλιών και του δέρματός του.

Όσο περισσότερη μελανίνη στα μάτια, τόσο πιο καστανά είναι. Τα μάτια που δεν είναι καστανά δεν έχουν διαφορετικές χρωστικές. Αντίθετα, έχουν λιγότερη μελανίνη. Μια ίριδα με τη λιγότερη μελανίνη θα φαίνεται μπλε, ενώ αυτές με λίγη περισσότερη μελανίνη μπορεί να φαίνονται πράσινα.

Οι επιστήμονες πίστευαν μέχρι πρόσφατα ότι μόνο ένα γονίδιο καθόριζε το χρώμα των ματιών και ότι τα καστανά μάτια κυριαρχούσαν σε σχέση με τα μπλε μάτια. Τώρα υποστηρίζουν ότι αυτό που καθορίζει το χρώμα των ματιών είναι πιο περίπλοκο.

Το πιο κοινό χρώμα ματιών

– Τα καστανά μάτια είναι το πιο κοινό χρώμα ματιών αφού το έχουν το 79% των ανθρώπων παγκοσμίως. Ωστόσο, η αναλογία διαφορετικών χρωμάτων ματιών ποικίλλει σημαντικά από περιοχή σε περιοχή, από χώρα σε χώρα.

Στις ΗΠΑ, το 45 τοις εκατό του πληθυσμού έχει καστανά μάτια, το 27 τοις εκατό έχει μπλε μάτια, το 18 τοις εκατό έχει καστανά μάτια, το 9 τοις εκατό έχει πράσινα μάτια και το υπόλοιπο 1 τοις εκατό έχει χρώμα ματιών που δεν αναφέρεται παραπάνω. Αυτό προκύπτει από έρευνα του 2014 σε 2.000 ανθρώπους στις ΗΠΑ από την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας.

Στην Αφρική και στη τη Νότια και Ανατολική Ασία επίσης κυριαρχεί το καφέ. Η Ευρώπη έρχεται να κάνει τη διαφορά, αφού έχει μεγαλύτερη ποικιλία στο χρώμα των ματιών από τον υπόλοιπο κόσμο, ειδικά όσον αφορά τα μπλε μάτια. Αυτό ίσως οφείλεται στην λιγότερη έκθεση των ανθρώπων που ζουν στις βόρειες χώρες στον ήλιο και έτσι δεν συγκεντρώνουν αρκετή μελατονίνη (ό,τι δηλαδή ισχύει και για το ανοιχτόχρωμο δέρμα).

Χώρες όπως η Αρμενία είχαν πάνω από 80 τοις εκατό καστανά μάτια και 3 τοις εκατό μπλε, ενώ η Ισλανδία είχε 9 τοις εκατό καστανά μάτια και 74 τοις εκατό μπλε.

– Το 8-10% των ανθρώπων έχουν γαλάζια μάτια, ενώ ένα 5% έχει ένα μείγμα καφέ και πράσινου.

– Μόνο το 2% των ανθρώπων έχουν πράσινο χρώμα ματιών, καθιστώντας το ένα από τα πιο σπάνια χρώματα.

Ακόμα πιο σπάνιες είναι οι περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν γκρι μάτια, ενώ άτομα με αλπινισμό μπορεί κάποιες φορές να φαίνεται ότι έχουν κόκκινα μάτια.

Μπορεί να αλλάξει το χρώμα των ματιών;

Η ετεροχρωμία, στην οποία ένα άτομο έχει περισσότερα από ένα χρώματα ματιών, είναι ασυνήθιστη. Τα δύο μάτια μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά το ένα από το άλλο ή ένα μέρος της ίριδας μπορεί να είναι διαφορετικό από τα υπόλοιπα. Εάν ο εσωτερικός και ο εξωτερικός δακτύλιος της ίριδας είναι διαφορετικοί, ένα άτομο έχει κεντρική ετεροχρωμία, ενώ αν κάθε μάτι έχει εντελώς διαφορετικό χρώμα, ένα άτομο έχει πλήρη ετεροχρωμία.

Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με ετεροχρωμία, ενώ σε άλλους μπορεί να την προκαλέσει ένας τραυματισμός στα μάτια ή ένα πρόβλημα υγείας.

Τα μωρά έχουν συχνά αλλαγές στο χρώμα των ματιών τους πρώτους μήνες της ζωής τους. Μερικά έχουν μπλε ή γκρίζα μάτια κατά τη γέννηση, τα οποία στη συνέχεια αλλάζουν στο μόνιμο χρώμα των ματιών τους καθώς συσσωρεύεται χρωστική ουσία. Μέχρι τους 9 μήνες, τα περισσότερα μωρά έχουν το χρώμα των ματιών που θα έχουν για την υπόλοιπη ζωή τους.

Τα άτομα με ορισμένες παθήσεις υγείας μπορούν επίσης να παρατηρήσουν μια αλλαγή στο χρώμα των ματιών τους με την πάροδο του χρόνου. Διαφορετικά, όμως, το χρώμα των ματιών σπάνια αλλάζει στους ενήλικες. Για τους περισσότερους, ο μόνος τρόπος για να το πετύχουν αυτό είναι με έγχρωμους φακούς επαφής.

Υγεία

16.09.2025

Πέντε πράγματα που δεν πρέπει να κάνετε πριν από μια χειρουργική επέμβαση

Χρήσιμες συμβουλές για να είσαστε έτοιμοι και χωρίς επιπλέον άγχος

11.09.2025

Η πρωτεΐνη που θα τρώει τα κύτταρα που μας αρρωσταίνουν

Τι κάνει το νέο «εργαλείο»

Οι επιστήμονες βρήκαν έναν απρόσμενο λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη
08.09.2025

Οι επιστήμονες βρήκαν έναν απρόσμενο λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη

3+1 περίεργα σημάδια που δείχνουν ότι γερνάμε – Από το ύψος μέχρι και την φωνή
08.09.2025

3+1 περίεργα σημάδια που δείχνουν ότι γερνάμε – Από το ύψος μέχρι και την φωνή

Η Ρωσία έθεσε σε μαζική παραγωγή με «εντυπωσιακά θεραπευτικά αποτελέσματα» το εμβόλιο κατά του καρκίνου
07.09.2025

Η Ρωσία έθεσε σε μαζική παραγωγή με «εντυπωσιακά θεραπευτικά αποτελέσματα» το εμβόλιο κατά του καρκίνου

Ξεχασμένα εργαλεία μέσα στο σώμα: Λάθη σε χειρουργεία που οδήγησαν σε θάνατο
01.09.2025

Ξεχασμένα εργαλεία μέσα στο σώμα: Λάθη σε χειρουργεία που οδήγησαν σε θάνατο

Γιατί η λουίζα αποκαλείται «φυτικό Ozempic»; – Τι να προσέξετε;
01.09.2025

Γιατί η λουίζα αποκαλείται «φυτικό Ozempic»; – Τι να προσέξετε;

Δύο νέες μελέτες ζητούν την άμεση απόσυρση των εμβολίων mRNA για τον COVID-19: Προκαλούν μόνιμες βλάβες
31.08.2025

Δύο νέες μελέτες ζητούν την άμεση απόσυρση των εμβολίων mRNA για τον COVID-19: Προκαλούν μόνιμες βλάβες

Έχετε αναρωτηθεί; – Γιατί έχουμε γραμμές στις παλάμες των χεριών;
29.08.2025

Έχετε αναρωτηθεί; – Γιατί έχουμε γραμμές στις παλάμες των χεριών;

Δείτε ποια είναι τα φάρμακα που δεν πρέπει ποτέ να αναμιγνύετε με μηλόξυδο
29.08.2025

Δείτε ποια είναι τα φάρμακα που δεν πρέπει ποτέ να αναμιγνύετε με μηλόξυδο

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

16.09.2025

Πέντε πράγματα που δεν πρέπει να κάνετε πριν από μια χειρουργική επέμβαση

Χρήσιμες συμβουλές για να είσαστε έτοιμοι και χωρίς επιπλέον άγχος

11.09.2025

Η πρωτεΐνη που θα τρώει τα κύτταρα που μας αρρωσταίνουν

Τι κάνει το νέο «εργαλείο»

Οι ενέσεις αδυνατίσματος μπήκαν στη λίστα του ΠΟΥ με τα «βασικά φάρμακα»
09.09.2025

Οι ενέσεις αδυνατίσματος μπήκαν στη λίστα του ΠΟΥ με τα «βασικά φάρμακα»

Ο ΕΟΦ προειδοποιεί για συμπλήρωμα διατροφής με μη εγκεκριμένη ουσία – Δείτε ποιο αφορά
09.09.2025

Ο ΕΟΦ προειδοποιεί για συμπλήρωμα διατροφής με μη εγκεκριμένη ουσία – Δείτε ποιο αφορά

Οι επιστήμονες βρήκαν έναν απρόσμενο λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη
08.09.2025

Οι επιστήμονες βρήκαν έναν απρόσμενο λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη

Τι αποκαλύπτουν τα τατουάζ για την προσωπικότητά μας
08.09.2025

Τι αποκαλύπτουν τα τατουάζ για την προσωπικότητά μας

Καθιστική ζωή στο γραφείο: Τι να προσέξεις στη διατροφή σου για να μη «χάσεις την μπάλα»
08.09.2025

Καθιστική ζωή στο γραφείο: Τι να προσέξεις στη διατροφή σου για να μη «χάσεις την μπάλα»

Γιατί τα νήπια κλαίνε όταν πάνε σχολείο; Πόσο καιρό παίρνει η προσαρμογή τους;
08.09.2025

Γιατί τα νήπια κλαίνε όταν πάνε σχολείο; Πόσο καιρό παίρνει η προσαρμογή τους;

3+1 περίεργα σημάδια που δείχνουν ότι γερνάμε – Από το ύψος μέχρι και την φωνή
08.09.2025

3+1 περίεργα σημάδια που δείχνουν ότι γερνάμε – Από το ύψος μέχρι και την φωνή

Συνδέεται τελικά η κατανάλωση κρέατος με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου; – Tι δείχνει νέα έρευνα
08.09.2025

Συνδέεται τελικά η κατανάλωση κρέατος με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου; – Tι δείχνει νέα έρευνα