Τα συμπληρώματα βιταμίνης D και ωμέγα-3 από ιχθυέλαια αποτελούν ένα καλό μέτρο πρόληψης για την εμφάνιση αρκετών αυτοάνοσων νοσημάτων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας μεγάλης τυχαιοποιημένης μελέτης.
Η μελέτη εξέτασε σχεδόν 26.000 ενήλικες και είχε ως στόχο να εξετάσει τις επιδράσεις της βιταμίνης D και των συμπληρωμάτων ωμέγα-3 στην εμφάνιση καρκίνου και καρδιαγγειακής νόσου.
Ωστόσο, από τα αποτελέσματά της, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι:
-η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης D για 5 χρόνια συνδέεται με 22% μειωμένο κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων, ενώ,
-η χορήγηση συμπληρωμάτων με ωμέγα-3 συνδέεται με 18% μειωμένο κίνδυνο.
«Η κλινική σημασία των παραπάνω ερευνών είναι μεγάλη, καθώς γνωρίζουμε ότι τα συμπληρώματα αυτά είναι μη τοξικά και έχουν καλή ανοχή.
Επιπλέον, σήμερα δεν υπάρχει καμία άλλη αποτελεσματική θεραπεία που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων», ανέφερε η επικεφαλής της έρευνας Karen H. Costenbader, MD, MPH κατά την παρουσίαση των δεδομένων στο ετήσιο συνέδριο του American College of Rheumatology (ACR 2021).
«Είναι προφανές ότι ένας ασθενής πρέπει να παίρνει τα συμπληρώματα μακροπρόθεσμα προκειμένου να παρατηρήσει μείωση του κινδύνου, ιδιαίτερα για τη βιταμίνη D, ωστόσο αυτό είναι λογικό καθώς τα αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζονται σταδιακά σε μεγάλο διάστημα.
Επομένως αν πάρουμε σήμερα ένα συμπλήρωμα βιταμίνης D δεν θα παρατηρήσουμε άμεσα μείωση του κινδύνου», εξήγησε η ίδια.
«Τα συμπληρώματα αυτά έχουν και άλλα οφέλη για την υγεία.
Τα ιχθυέλαια έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ η βιταμίνη D έχει χρησιμότητα στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, ιδιαίτερα στους ασθενείς που παίρνουν γλυκοκορτικοειδή.
Οι ασθενείς που είναι υγιείς αλλά έχουν οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσων νοσημάτων μπορεί να έχουν οφέλη από τη λήψη των παραπάνω συμπληρωμάτων», πρόσθεσε.
-Τα προηγούμενα δεδομένα
Το 2013 μία μελέτη παρατήρησης από τη Γαλλία διαπίστωσε ότι η αύξηση των επιπέδων της βιταμίνης D μέσω της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου, συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο νόσου του Crohn, όχι όμως και ελκώδους κολίτιδας.
Δύο άλλες αναλύσεις δεδομένων από το Nurses’ Health Study το 2014 έδειξαν ότι τόσο τα υψηλά επίπεδα της 25-ΟΗ βιταμίνης D στο αίμα όσο και η διαμονή σε περιοχή με υψηλή έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Άλλες μελέτες παρατήρησης έχουν αναδείξει τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, όπως για παράδειγμα μία μελέτη του 2005 από τη Δανία.
Η μελέτη αυτή έδειξε ότι οι εθελοντές που κατανάλωναν λιπαρά ψάρια είχαν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Σε μία άλλη έρευνα που διεξήχθη το 2017, οι υγιείς εθελοντές με τα υψηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στο αίμα είχαν χαμηλότερα επίπεδα αντι-CCP αντισωμάτων και ρευματοειδούς παράγοντα, καθώς και μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν φλεγμονώδεις αρθρίτιδες.
Η παρούσα μελέτη
Αν και τα παραπάνω δεδομένα σίγουρα δείχνουν μία σύνδεση, μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει κάποια τυχαιοποιημένη μελέτη που εξέτασε τις επιδράσεις των συμπληρωμάτων βιταμίνης D ή ωμέγα-3 στον κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων.
Θέλοντας να δώσουν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, η Costenbader και η ομάδα της εξέτασαν δεδομένα από τη μελέτη VITAL (Vitamin D and Omega-3 Trial), η οποία είχε δημιουργηθεί με σκοπό να εξετάσει τις επιδράσεις των παραπάνω συμπληρωμάτων στον κίνδυνο καρκίνου και καρδιαγγειακής νόσου.
Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 25.871 εθελοντές, εκ των οποίων:
-12.786 άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών και,
-13.085 γυναίκες ηλικίας άνω των 55 ετών.
Οι εθελοντές χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες εκ των οποίων η μία έλαβε 2000 IU βιταμίνης D ημερησίως, ενώ η άλλη placebo.
Ακολούθως κάθε ομάδα χωρίστηκε σε 2 υποομάδες, εκ των οποίων η μία έλαβε 1γρ ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ημερησίως, ενώ η άλλη placebo.
Αποτελέσματα
5 χρόνια μετά την έναρξη της μελέτης:
– 123 ασθενείς στην ομάδα της βιταμίνης D παρουσίασαν νέα αυτοάνοσα νοσήματα, ενώ,
-στην ομάδα που έπαιρνε placebo υπήρχαν 155 νέες διαγνώσεις, άρα η βιταμίνη D συνδέθηκε με 22% μειωμένο κίνδυνο.
-Στην ομάδα που έπαιρνε ωμέγα-3 παρατηρήθηκαν 130 νέα αυτοάνοσα νοσήματα, ενώ στην ομάδα που έπαιρνε placebo υπήρχαν 148 νέες διαγνώσεις.
Κατά συνέπεια, τα συμπληρώματα ωμέγα-3 συνδέθηκαν με 15% μειωμένο κίνδυνο.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης αλληλεπίδραση ανάμεσα στα επίπεδα της βιταμίνης D και το δείκτη μάζας σώματος, με τα οφέλη της βιταμίνης D να είναι περισσότερα στους ασθενείς με χαμηλό ΔΜΣ.
Παρατηρήθηκε επίσης μικρή σύνδεση ανάμεσα στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και το οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσων νοσημάτων.
Κάνοντας προσαρμογή των αποτελεσμάτων για διάφορους παράγοντες, οι επιστήμονες κατέληξαν τελικά ότι :
–η βιταμίνη D συνδέεται με 32% μειωμένο κίνδυνο,
–τα ωμέγα-3 με 26% μειωμένο κίνδυνο και,
–ο συνδυασμός τους με 31% μειωμένο κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι εξέτασε μόνο ασθενείς μεγαλύτερων ηλικιών, επομένως τα αποτελέσματά της ενδεχομένως δεν αφορούν νεαρότερες ηλικίες.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD