Δεκάδες ουσίες που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στην παραγωγή πλαστικών μιμούνται τη δράση ανθρώπινων ορμονών και απειλούν τη δημόσια υγεία, προειδοποιεί έκθεση της διεθνούς Εταιρείας Ενδοκρινολογίας και του Διεθνούς Δικτύου Εξάλειψης Ρύπων (IPEN).
Η έκθεση εξετάζει τη διαθέσιμη επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τους ορμονικούς διαταράκτες (EDC), ουσίες που παρεμβαίνουν στη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος.
Η επίδραση των EDC στη λειτουργία των ορμονών «μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, διαβήτη, αναπαραγωγικές διαταραχές και νευρολογικές βλάβες σε αναπτυσσόμενα έμβρυα και παιδιά», προειδοποιούν οι συντάκτες της έκθεσης.
Τουλάχιστον χίλιες ουσίες που παράγει η χημική βιομηχανία δρουν ως ορμονικοί διαταράκτες.
Τέτοιες ουσίες που είναι γνωστό ότι διαρρέουν από χημικά προϊόντα είναι μεταξύ άλλων:
-η δισφαινόλη Α,
-τα επιβραδυντικά καύσης,
-τα φθαλικά οξέα,
-τα πολυφθοροαλκύλια,
-οι διοξίνες,
-οι σταθεροποιητές UV, και,
-βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το κάδμιο.
Πλαστικά που περιέχουν EDC χρησιμοποιούνται ευρέως:
-σε συσκευασίες,
-μαγειρικά σκεύη,
-καλλυντικά,
-παιχνίδια,
-έπιπλα,
-ηλεκτρονικές συσκευές,
-υφάσματα και,
-αυτοκίνητα, επισημαίνει η Εταιρεία Ενδοκρινολογίας σε ανακοίνωσή της.
Βασικά ευρήματα της έκθεσης:
Συνολικά 144 ουσίες ή χημικές ομάδες που έχουν γνωστές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία χρησιμοποιούνται σε πλαστικά προϊόντα, για παράδειγμα:
-ως αντιμικροβιακοί παράγοντες,
-διαλύτες,
-σταθεροποιητές UV, ή,
-πλαστικοποιητές.
Έκθεση των ανθρώπων σε EDC μπορεί να συμβεί κατά την παραγωγή των πλαστικών,
-κατά τη χρήση ή,
-την ανακύκλωσή τους.
Η έκθεση σε EDC αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα.
Αιματολογικές εξετάσεις έχουν δείξει κατ’ επανάληψη ότι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι φέρουν ίχνη EDC.
Ουσίες που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα, διαρρέουν στο περιβάλλον όταν τα πλαστικά προϊόντα διασπώνται σε μικρά κομμάτια, γνωστά ως μικροπλαστικά.
Τα σωματίδια αυτά μπορούν επίσης να δεσμεύουν τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος και να λειτουργούν έτσι ως φορείς επικίνδυνων ουσιών.
Τα βιολογικά και βιοδιασπώμενα πλαστικά επίσης περιέχουν EDC.
Τον περασμένο Μάιο, επισημαίνει η έκθεση, η Ελβετική κυβέρνηση ζήτησε να συμπεριληφθεί στη Συνθήκη της Στοκχόλμης η ουσία UV-238, η οποία χρησιμοποιείται για την προστασία των πλαστικών προϊόντων από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία.
Η Συνθήκη της Στοκχόλμης, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2004, έχει στόχο να περιορίσει την παραγωγή και χρήση ουσιών που θεωρούνται «έμμονοι οργανικοί ρύποι».
“Η ανάγκη αυστηροποίησης της πολιτικής για τη χρήση EDC γίνεται ακόμα πιο επιτακτική αν σκεφτεί κανείς ότι η παραγωγή πλαστικών προβλέπεται να αυξηθεί κατά 30 με 36 % τα επόμενα χρόνια”, επισημαίνει η Πάμελα Μίλερ, συνεπικεφαλής του Διεθνούς Δικτύου Εξάλειψης Ρύπων.
«Η έκθεση σε ορμονικούς διαταράκτες αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα όχι μόνο για το παρόν αλλά και για τις μελλοντικές γενιές» προσθέτει η Παυλίνα Δαμδημοπούλου του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, μέλος της συντακτικής ομάδας.
«Όταν μια έγκυος εκτίθεται σε EDC, οι ουσίες αυτές μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του παιδιού της και τελικά των εγγονών της.
Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι οι EDC επιφέρουν αλλαγές στο DNA που μπορούν να έχουν συνέπειες για πολλές γενιές» προειδοποιεί η κ. Δαμδημοπούλου.