Οι οφθαλμίατροι χρησιμοποιούν τον όρο επιπεφυκίτιδα για να περιγράψουν μια φλεγμονή του επιπεφυκότα. Για τον περισσότερο κόσμο η επιπεφυκίτιδα είναι η πιο συνηθισμένη αιτία που προκαλεί κοκκινίλα στο μάτι. Το άσπρο μέρος του ματιού (σκληρός χιτώνας) καλύπτεται από μια λεπτή μεμβράνη, που ονομάζεται επιπεφυκότας και έχει την ιδιότητα να παράγει βλέννη και να λειαίνει έτσι την επιφάνεια του ματιού. Φυσιολογικά, μέσα στον επιπεφυκότα υπάρχουν αγγεία τα οποία μπορεί να δει ο οφθαλμίατρος με την κατάλληλη εξέταση. Οταν παρουσιασθεί στον επιπεφυκότα ερεθισμός ή φλεγμονή, τα αγγεία αυτά διογκώνονται με αποτέλεσμα το μάτι να κοκκινίζει.
Διάφορες αιτίες μπορούν να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα.Οι πιο συνηθισμένες είναι: λοιμώξεις, αλλεργίες και ερεθισμός από την ατμόσφαιρα.Επειδή ο επιπεφυκότας είναι ένας απλός ιστός, αντιδρά σε όλους αυτούς τους ερεθισμούς πάντα με τον ίδιο τρόπο: κοκκινίζει.
Επίσης, βακτηριακές λοιμώξεις από μικρόβια όπως είναι ο σταφυλόκοκκος ή ο στρεπτόκοκκος μπορεί να προκαλέσουν κοκκινίλα στο μάτι, που συνοδεύεται με έκκριση αρκετής ποσότητας πύου (τσίμπλες).Αν η ποσότητα του πύου είναι πολύ μεγάλη, είναι πιθανό να υπάρχει οξεία λοίμωξη. Σ’ αυτή την περίπτωση καλό θα ήταν να επισκεφτούμε τον οφθαλμίατρο σύντομα. Εξάλλου μερικές βακτηριακές λοιμώξεις είναι περισσότερο χρόνιες και μπορεί να προκαλέσουν κρούστες, σε ήπια όμως μορφή, στις βλεφαρίδες το πρωί.
Άλλες αιτίες της επιπεφυκίτιδας είναι οι ιογενείς λοιμώξεις. Πολλοί ιοί προκαλούν κοκκινίλα στο μάτι, πονόλαιμο και συνάχι. Άλλοι πάλι μπορεί να μολύνουν μόνο το μάτι. Η ιογενής επιπεφυκίτιδα προκαλεί συνήθως υδαρές έκκριμα και μπορεί να διαρκέσει από μια έως δύο βδομάδες.
Η λοιμώδης επιπεφυκίτιδα είτε προκαλείται από βακτηρίδια είτε από ιούς μπορεί να είναι μεταδοτική. Γι αυτό δεν πρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με τα προσωπικά αντικείμενα του πάσχοντα (πετσέτες, μαξιλάρια, κ.λπ.) Επίσης πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας κάθε φορά που έρχονται σε επαφή με τα μάτια του ασθενή.
Οι αλλεργίες είναι δυνατό να προκαλέσουν ένα είδος επιπεφυκίτιδας, η οποία προκαλεί εκκρίσεις. Πολλές αλλεργίες, όπως για παράδειγμα η αλλεργία από έκθεση σε χόρτο, προκαλούν φαγούρα, ενώ άλλες μπορεί να προκαλέσουν μόνο μια χρόνια κοκκινίλα στο μάτι.
Τέλος, ερεθισμοί που προέρχονται από την ατμόσφαιρα όπως ο καπνός ή το καυσαέριο, μπορούν επίσης να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα. Η επιπεφυκίτιδα οποιουδήποτε είδους χειροτερεύει όταν τα μάτια είναι ξηρά.
Αρκετές ασθένειες του ματιού είναι, πιθανό να εκδηλωθούν με κοκκινίλα και να οδηγήσουν στην τύφλωση αν δεν αναγνωριστούν και θεραπευτούν ανάλογα.Είναι σημαντικό να μη συγχέουμε αυτές τις ασθένειες με την επιπεφυκίτιδα.
Γι αυτό λοιπόν καλό είναι να επισκέφτεται κανείς τον οφθαλμίατρο κάθε φορά που κοκκινίζει το μάτι του. Επίσης αν υπάρχουν επιπλέον συμπτώματα όπως πόνος, θόλωση της όρασης ή υπερευαισθησία στο φως θα πρέπει να αξιολογηθούν σοβαρά, γιατί τα συμπτώματα αυτά δεν εμφανίζονται στην απλή επιπεφυκίτιδα και πιθανόν να είναι σημάδια γλαυκώματος, κάποιου έλκους του ματιού ή φλεγμονής στο εσωτερικό του ματιού.