Τα σχεδόν 40 τρισεκατομμύρια μικρόβια που φιλοξενούμε στον οργανισμό μας, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στο έντερο, μπορούν να επηρεάσουν διάφορες πτυχές της υγείας μας, από την πέψη της τροφής, μέχρι την αντιμετώπιση των εξωτερικών παθογόνων.
Ωστόσο, η υγιής ισορροπία των παραπάνω μικροβίων μπορεί να διαταραχθεί από μία σειρά παράγοντες, με πιο συχνό τη χρήση αντιβιοτικών.
Η ανακάλυψη των αντιβιοτικών φαρμάκων σηματοδότησε μία νέα εποχή στην ιατρική καθώς άνοιξε το δρόμο για μία σειρά χειρουργικές ή μη θεραπείες.
Τα φάρμακα αυτά είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά και χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, ωστόσο η χρήση τους δεν είναι στείρα ανεπιθυμήτων ενεργειών.
Η συχνότερη από αυτές είναι η διαταραχή της ισορροπίας του εντερικού μικροβιώματος.
Τελευταία δεδομένα έχουν δείξει ότι αρκετά από τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, μπορεί να καταστρέψουν συγκεκριμένα ωφέλιμα βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο.
Προφανώς, εφόσον υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αποφευχθεί.
Μία πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature εξέτασε 144 αντιβιοτικά και τις επιδράσεις τους στην υγεία του εντερικού μικροβιώματος.
Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, δύο τάξεις αντιβιοτικών (οι τετρακυκλίνες και οι μακρολίδες) καταστρέφουν αρκετά ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου, γεγονός που επιτρέπει σε παθογόνα βακτήρια (όπως το C. diff) να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν υποτροπιάζουσες λοιμώξεις.
Οι τετρακυκλίνες αποτελούν ευρέως φάσματος αντιβιοτικά.
Στις μακρολίδες ανήκουν 5 κοινά φάρμακα και συγκεκριμένα:
-η ερυθρομυκίνη,
-η κλαριθρομυκίνη,
-η αζιθρομυκίνη,
-η φιδαξομυκίνη και,
-η τελιθρομυκίνη.
Τα αντιβιοτικά αυτά χρησιμοποιούνται για αρκετές διαφορετικές ενδείξεις, από την ακμή μέχρι την αντιμετώπιση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νόσων.
Από τα πειράματα που έκαναν οι επιστήμονες, διαπίστωσαν ότι τόσο οι τετρακυκλίνες όσο και οι μακρολίδες όχι μόνο σταματούν τον πολλαπλασιασμό των ωφελίμων βακτηρίων, αλλά καταστρέφουν πάνω από το 50% των βακτηριακών στελεχών που βρίσκονται στο έντερο.
«Τα ευρέως φάσματος αντιβιοτικά μπορούν να καταστρέψουν αρκετά διαφορετικά παθογόνα βακτήρια, ωστόσο όσο πιο ευρύ είναι το φάσμα βακτηρίων που στοχεύουν, τόσο περισσότερο αυξάνεται η πιθανότητα να επηρεαστούν και ωφέλιμα βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο», εξήγησε η Lisa Maier, επικεφαλής της έρευνας.
Όπως τόνισε, πάνω από το 50% των ωφελίμων βακτηρίων που εξέτασε η επιστημονική ομάδα, καταστράφηκαν μετά τη χορήγηση των παραπάνω φαρμάκων στους ασθενείς.
Προφανώς, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης δεν υποστήριξαν ότι πρέπει να σταματήσει η χορήγηση αντιβιοτικών συνολικά.
Όπως τόνισαν, οι γιατροί θα πρέπει να χορηγούν και άλλες θεραπείες μαζί με τα αντιβιοτικά, οι οποίες περιορίζουν τις αρνητικές επιδράσεις τους στο εντερικό μικροβίωμα.
Δοκίμασαν ήδη, μάλιστα, ένα τέτοιο φάρμακο σε πειραματόζωα, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα θετικά.
Εναλλακτικές επιλογές
Προς το παρόν υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να προστατεύσουμε την υγεία του εντερικού μας μικροβιώματος,όταν θα πρέπει να κάνουμε θεραπεία με αντιβιοτικά.
Μία από τις πλέον συχνές μεθόδους για την επίτευξη του παραπάνω στόχου είναι τα προβιοτικά.
Ένα προβιοτικό βακτήριο που μπορεί να περιορίσει τις αρνητικές επιδράσεις των αντιβιοτικών στο εντερικό μικροβίωμα είναι το Lactobacillus acidophilus.
Το βακτήριο αυτό βρίσκεται σε αρκετά κοινά γιαούρτια.
«Είναι αναπόφευκτο ότι θα καταστραφούν και αρκετά ωφέλιμα βακτήρια κατά τη διάρκεια μίας θεραπείας με αντιβιοτικά.
Κατά συνέπεια, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην αναπλήρωση των βακτηρίων αυτών μέσω προβιοτικών ή πρεβιοτικών τροφίμων», αναφέρουν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.
Πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι το εντερικό μικροβίωμα κάθε ατόμου είναι μοναδικό και επομένως δεν υπάρχει μία προσέγγιση που μπορεί να ωφελήσει εξίσου όλους τους ασθενείς.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή η χορήγηση προβιοτικών φαίνεται ότι αποτελεί την καλύτερη επιλογή.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center