Ο στόχος της προληπτικής εξέτασης με μαστογραφία είναι η αποκάλυψη του καρκίνου του μαστού σε υποκλινικό στάδιο πριν δηλαδή υπάρξουν κλινικά εμφανείς αλλοιώσεις όπως ψηλαφητό οζίδιο, έκκριμα από τη θηλή, δυσμορφία ή εξέλκωση.
Η έγκαιρη διάγνωση εξασφαλίζει ταχεία αντιμετώπιση και μεγάλη πιθανότητα πλήρους ίασης ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και η καλύτερη ποιότητα ζωής που εξασφαλίζεται στις πάσχουσες (μικρότερης έκτασης χειρουργείο, λιγότερο επιθετική θεραπεία, περισσότερα χρόνια ελεύθερα νόσου).
Σήμερα στη διεθνή ιατρική κοινότητα η μαστογραφία θεωρείται η μέθοδος εκλογής για τον προληπτικό έλεγχο των ασυμπτωματικών γυναικών μεγαλύτερων των 40 ετών. Η χρήση άλλων διαγνωστικών μεθόδων όπως υπέρηχοι, ελαστογραφία, μαγνητική τομογραφία γίνεται συμπληρωματικά, κατά περίπτωση, σύμφωνα με την κρίση του θεράποντος ιατρού.
Η γυναίκα που προσέρχεται για μαστογραφία έχει τη δυνατότητα να εξετασθεί με την ψηφιακή μαστογραφία (DR digital radiography) ή την ψηφιοποιημένη αναλογική μαστογραφία (CR computed radiography).
Τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής μαστογραφίας είναι:
1. Έχει περίπου 4 φορές λιγότερη ακτινοβολία από την ψηφιοποιημένη αναλογική μαστογραφία.
2. Η σαφήνεια της εικόνας είναι μεγαλύτερη και επομένως η ανάδειξη των μικροαποτιτανώσεων είναι ευκρινέστερη (στο 60% των περιπτώσεων των αρχόμενων Ca μαστού αποτελούν την μόνη ένδειξη).
3. Έχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής αποθήκευσης, επεξεργασίας, ανάκλησης και σύγκρισης παλαιότερων εξετάσεων σε μεταγενέστερο χρόνο.
4. Η διαδικασία της εξέτασης είναι μικρότερη και επομένως ο χρόνος πίεσης στο μαστό λιγότερος. Έτσι η εξέταση είναι πιθανώς λιγότερο επώδυνη.
Η ψηφιοποιημένη μαστογραφία (CR) δεν είναι τίποτε άλλο από την απλή αναλογική μαστογραφία της οποίας οι εικόνες τυπώνονται σε ψηφιακό εκτυπωτή. Επομένως, η ψηφιοποιημένη έχει 4 φορές μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας από την ψηφιακή.
Δεδομένου ότι γίνεται σε αναλογικό μηχάνημα η εξέταση διαρκεί περισσότερο με την πίεση στο μαστό να γίνεται χειροκίνητα. Η ποιότητα της εικόνας εξαρτάται από την κατάσταση, τη συντήρηση και την ποιότητα της κασέτας όπου τοποθετείται το film.
Δεν έχει επαναληψιμότητα και δυνατότητα εκ των υστέρων επεξεργασίας ακόμα και αν αποθηκευτεί ψηφιακά. Μάλιστα η μετατροπή των δεδομένων από την αναλογική σε ψηφιακή μορφή είναι δυνατόν να απωλέσει μέρος της πληροφορίας και να υποβαθμίσει την ποιότητα της ψηφιοποιημένης μαστογραφίας έτσι ώστε να είναι λιγότερο ακριβής από μια απλή
αναλογική μαστογραφία.
Η ψηφιακή μαστογραφία έχει την έγκριση της FDA (USA) από το 2003. Η ψηφιοποιημένη μαστογραφία αναμένει την αξιολόγηση από τον ίδιο οργανισμό.
Γιατί όμως σε ορισμένα διαγνωστικά κέντρα γίνεται ψηφιοποιημένη μαστογραφία;
Είναι απλό. Το κόστος αγοράς ενός συστήματος ψηφιακού μαστογράφου κυμαίνεται στα 250.000 € ενώ το κόστος αγοράς ενός ψηφιοποιημένου συστήματος μόλις 50.000€ ενώ είναι ακόμα μικρότερο όταν υπάρχει ήδη ένας παλαιότερης τεχνολογίας αναλογικός μαστογράφος.
Όταν λοιπόν μια γυναίκα ζητήσει να υποβληθεί σε ψηφιακή μαστογραφία θα πρέπει να ενημερώνεται για το σύστημα μαστογραφίας που θα εφαρμοσθεί. Πρόκειται για πλήρως ψηφιακή μαστογραφία ή αναλογική μαστογραφία με χρήση ψηφιακού εκτυπωτή; Φυσικά θα πρέπει να πληρώνει γι’ αυτό ακριβώς που θα κάνει χωρίς να παραπλανάται (να μην χρεώνεται δηλαδή μια ψηφιοποιημένη μαστογραφία στο κόστος μιας ψηφιακής) και αυτό θα πρέπει να αναφέρεται ευκρινώς στην ενυπόγραφη γνωμάτευση.
Ο ΕΟΠΥΥ αποζημειώνει την ψηφιακή μαστογραφία με 35 € και την ψηφιοποιημένη με 30 €.
του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr