Η έκφραση «τρύπησε το στομάχι μου από την αγωνία» περιγράφει με αρκετή ακρίβεια τις συνέπειες που μπορεί να έχει στο πεπτικό σύστημα το υπερβολικό στρες, που πλήττει περισσότερους από έναν στους έξι Έλληνες, σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα.
Πώς το στρες επηρεάζει το στομάχι;
Το στρες ενεργοποιεί μία πολύπλοκη αλληλουχία χημικών διεργασιών, η οποία επηρεάζει με τρεις τρόπους το στομάχι: διαταράσσει την αιμάτωσή του, προκαλεί υπερπαραγωγή γαστρικών οξέων και μειώνει τους αμυντικούς μηχανισμούς, όπως η παραγωγή προστατευτικής βλέννας. Όταν κάποιος βρίσκεται υπό συνεχές στρες, οι συνέπειες αυτές αθροίζονται και μπορεί με το πέρασμα του χρόνου να οδηγήσουν στη δημιουργία πληγής στο εσωτερικό τοίχωμα του στομάχου, δηλαδή σε έλκος. Η πληγή αυτή μπορεί να είναι επιφανειακή (αφορά μόνο τον βλεννογόνο του στομάχου) ή πιο βαθιά (εισδύει βαθιά στο τοίχωμα του στομάχου), προκαλώντας έτσι αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, όπως η αιμορραγία (γαστρορραγία) και πιο σπάνια η διάτρηση στομάχου.
Ποιοι άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο;
Κατ’ αρχήν η λοίμωξη με το επονομαζόμενο βακτήριο του έλκους, δηλαδή το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Όταν το βακτήριο αυτό αποικίσει το στομάχι παράγει οξέα που διαβρώνουν το τοίχωμά του. Άλλες αιτίες έλκους στο στομάχι είναι η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (σε μερικούς ευαίσθητους ανθρώπους μπορεί και ένα χάπι να δημιουργήσει έλκος), το κάπνισμα και οι κακές διατροφικές συνήθειες (όπως οι υπερβολές στην κατανάλωση αλκοόλ, καφέ, πικάντικων φαγητών και λιπαρών, καθώς και η ακατάστατη διατροφή). {APNEA}
Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα για έλκος;
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα του γαστρικού έλκους είναι ο πόνος στο στομάχι. Μπορεί όμως να υπάρχουν και άλλα, όπως οι καούρες και η δυσπεψία. Η δυσπεψία είναι το αίσθημα ότι το στομάχι είναι «βαρύ» παρότι έχουν περάσει 2-3 ώρες από το φαγητό και εκδηλώνεται με φουσκώματα και ερυγές (ρεψίματα).
Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι η ναυτία και ο έμετος. Επειδή όμως παρόμοια συμπτώματα μπορεί να έχουν και άλλες παθήσεις του πεπτικού (λ.χ. γαστρίτιδα, οισοφαγίτιδα, διαφραγματοκήλη, χολοκυστοπάθεια κ.λπ.), όποιος έχει τέτοια συμπτώματα που επιμένουν επί περισσότερο από τρεις εβδομάδες καλό είναι να απευθύνεται σε γιατρό.{APNEA}
Και ποια για τις επιπλοκές του;
Ο έντονος πόνος στο στομάχι, ο έμετος με αίμα και η μέλαινα κένωση (τα κόπρανα που είναι μαύρα και υποδηλώνουν εσωτερική αιμορραγία).
Μπορεί το έλκος να οδηγήσει σε καρκίνο του στομάχου;
Όχι. Παλαιότερα υπήρχε αυτή η αντίληψη, αλλά πλέον γνωρίζουμε πως δεν δημιουργείται καρκίνος επί εδάφους αθώου έλκους, είτε αυτό εκδηλώνεται στο στομάχι (γαστρικό έλκος) είτε στο δωδεκαδάκτυλο (είναι το ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου). Με άλλα λόγια, από το έλκος μπορεί να ταλαιπωρηθεί κάποιος ή να πάθει γαστρορραγία, αλλά όχι καρκίνο. {APNEA}
Πώς αντιμετωπίζεται;
Με φαρμακευτική αγωγή, σωστή διατροφή και βεβαίως διαχείριση του στρες. Η φαρμακευτική αγωγή εξαρτάται από την αιτία. όταν ο ασθενής φέρει το ελικοβακτηρίδιο, λαμβάνει επί 10 ημέρες συνδυασμό αντιβιοτικών με φάρμακο που προστατεύει το στομάχι και επανελέγχεται έπειτα από τρεις εβδομάδες, για να εξακριβωθεί εάν έχει εξαλειφθεί το βακτήριο. Στο 5%-10% των περιπτώσεων απαιτείται επαναληπτική θεραπεία.
Όταν ο ασθενής δεν είναι φορέας του ελικοβακτηρίου χορηγούνται φάρμακα που επουλώνουν το έλκος, μειώνοντας την έκκριση του γαστρικού οξέος. Μπορεί επίσης να χορηγηθούν αντιόξινα (για τις έντονες καούρες), προκινητικά (για καλύτερη κένωση του στομάχου) ή/και φάρμακα που βοηθούν στην παραγωγή προστατευτικής βλέννας. Όταν το έλκος υποτροπιάζει, είναι ανθεκτικό στη θεραπεία ή συνοδεύεται από επιπλοκές, μπορεί να γίνει χειρουργική θεραπεία.